Giải bài toán bảo vệ môi trường trong sản xuất công nghiệp

2 cấp độ doanh nghiệp vi phạm về môi trường

Chia sẻ tại Tọa đàm: “Bảo vệ môi trường trong sản xuất công nghiệp: Những kiến nghị từ thực tiễn” do Báo Công Thương tổ chức mới đây, ông Vũ Ngọc Hưng- Trưởng phòng Bảo vệ môi trường Công Thương (Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, Bộ Công Thương) cho biết, trong thời gian qua, xuất hiện nhiều “điểm nóng” về môi trường, nhất là các khu vực tập trung cho sản xuất công nghiệp và thương mại.

Theo ông Vũ Ngọc Hưng, nguyên nhân chủ quan dẫn đến thực trạng trên là do hệ thống chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường còn có chồng chéo và bất cập. Bên cạnh đó, năng lực quản lý nhà nước về môi trường của doanh nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu. Mô hình tổ chức cơ quan quản lý về bảo vệ môi trường từ trung ương đến địa phương còn bất cập và hạn chế về năng lực, chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý đối với một số lĩnh vực lớn, phức tạp, nhạy cảm đang gia tăng hiện nay.

Ngoài ra, theo ông Vũ Ngọc Hưng, công nghệ khai thác và chế biến lạc hậu; thiếu sự đầu tư phát triển cũng là một nguyên nhân quan trọng làm thất thoát, lãng phí tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường.

Các khách mời tham gia tại Tọa đàm: “Bảo vệ môi trường trong sản xuất công nghiệp: Những kiến nghị từ thực tiễn”

Đồng tình với những chia sẻ của ông Vũ Ngọc Hưng, TS. Mai Thanh Dung - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, thời điểm này, đa số ý thức nhận thức của doanh nghiệp về bảo vệ môi trường tăng lên và thậm chí làm rất tốt như các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực dầu khí, dệt may. Tuy nhiên vẫn còn không ít những doanh nghiệp để xảy ra vi phạm về môi trường. Theo đó, vi phạm này thể hiện ở 2 cấp độ: Vi phạm khi thực hiện thủ tục hành chính; Vi phạm ở mức ô nhiễm môi trường, chủ yếu là doanh nghiệp có công nghệ lạc hậu chưa cải thiện được trong xử lý chất thải.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Tạ Hữu Doanh - Giám đốc Công ty CP Phát triển Hạ tầng Dệt may Phố nối cho hay, khi tham gia đầu tư, thực hiện các nghĩa vụ về bảo vệ môi trường sẽ góp phần giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp. Trong ngắn hạn, nếu các doanh nghiệp đầu tư, chuyển đổi công nghệ, quy trình sản xuất theo hướng góp phần bảo vệ môi trường có thể sẽ làm cho chi phí sản xuất của doanh nghiệp tăng lên nhưng trong dài hạn thì sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất thông qua giảm sử dụng năng lượng, nguyên vật liệu giảm, các chi phí liên quan đến pháp lý bảo vệ môi trường, chi phí khắc phục sự cố môi trường, tạo ra không gian làm việc hiệu quả cho người lao động. Chính vì vậy, trong dài hạn thì hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ tốt hơn nếu ngay từ đầu chú trọng đến công tác bảo vệ môi trường.

Ông Tạ Hữu Doanh cũng bày tỏ, hiện các doanh nghiệp thường gặp khó khăn về nguồn vốn do phải đầu tư mới hoặc đầu tư cải tạo, nâng cấp; Hạn chế trong tiếp cận khoa học công nghệ mới, dẫn đến hạn chế trong giải pháp cải thiện môi trường…

Doanh nghiệp cần đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất

TS. Mai Thanh Dung cho biết, tới đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ trình Chính phủ về nội dung Hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn. Đây là nội dung quan trọng đặc biệt đối với các khu công nghiệp, khu chế xuất trong công tác bảo vệ môi trường giai đoạn tiếp theo.

Để giải quyết vấn đề môi trường, nâng cao trách nhiệm xã hội, doanh nghiệp cần đổi mới công nghệ và quy trình sản xuất, phương thức quản lý để phát triển các sản phẩm xanh, sản phẩm thân thiện với môi trường.

Sản xuất công nghiệp giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân

Đại diện tiếng nói của doanh nghiệp, ông Tạ Hữu Doanh đề xuất, Nhà nước nên sớm đưa ra chính sách phát triển sạch hướng tới sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm thân thiện với môi trường, mặt khác đóng vai trò người tiêu dùng lớn có tác động đến thị hiếu mua sắm và tiêu dùng sản phẩm, kích cầu các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Trên cơ sở đó, phát huy vai trò của các tổ chức xã hội, tổ chức nghề nghiệp, các cơ quan báo chí, truyền thông trong việc tuyên truyền, phổ biến, giám sát việc thực thi trách nhiệm bảo vệ môi trường của doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, công tác bảo vệ môi trường còn cần giải quyết tốt hàng loạt mâu thuẫn giữa lợi ích trước mắt và lâu dài, cục bộ và tổng thể. Cụ thể, đối với công tác bảo vệ môi trường trường trong sản xuất công nghiệp đòi hỏi phải tập trung, kiên trì, giải quyết một cách hài hòa mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế. Sự tăng trưởng như vậy là cần thiết nhằm làm cho đất nước phát triển hòa nhập với kinh tế khu vực.

Trao đổi về những giải pháp bảo vệ môi trường của ngành Công Thương giai đoạn tới, ông Vũ Ngọc Hưng cho biết, Bộ Công Thương luôn bám sát và thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1375/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch bảo vệ môi trường ngành Công Thương, góp phần cải thiện chất lượng môi trường, phòng ngừa các sự cố, rủi ro môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững ngành Công Thương.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tiếp tục triển khai thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm được giao tại Luật BVMT và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn Luật, bao gồm các nội dung về phát triển ngành công nghiệp môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trong ngành Công Thương, phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường, quản lý các chất ô nhiễm khó phân hủy, phát triển kinh tế tuần hoàn và các nhiệm vụ quản lý nhà nước về hoạt động BVMT khác. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng như các Bộ, ngành liên quan trong quá trình rà soát, sửa đổi các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn trong quá trình triển khai.