Dán nhãn năng lượng: Phát huy hiệu quả, đi đúng lộ trình
Thông qua việc đưa ra thông tin trực quan về hiệu suất năng lượng và mức độ hiệu quả sử dụng năng lượng của phương tiện, thiết bị, Chương trình Dán nhãn năng lượng giúp đạt mục đích chính là (i) Nâng cao nhận thực người tiêu dùng về sản phẩm tiết kiệm năng lượng,(ii) hướng đến chuyển đổi thị trường từ sản phẩm hiệu suất thấp tiêu tốn năng lượng, sang sản phẩm hiệu suất cao tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường.
Chương trình dán nhãn năng lượng được thực hiện thông qua việc xây dựng hệ thống các tiêu chuẩn quốc gia về hiệu suất năng lượng cho các sản phẩm tiêu thụ năng lượng lớn trên thị trường. Hệ thống tiêu chuẩn hiệu suất này là căn cứ để các doanh nghiệp thực hiện công bố hiệu suất năng lượng trên các phương tiện thiết bị, sản phẩm khi lưu hành trên thị trường. Hệ thống tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng được định kỳ rà soát sửa đổi năm một lần theo quy định.
Chương trình dán nhãn năng lượng tại Việt Nam được bắt đầu triển khai từ năm 2008 theo hình thức tự nguyện đối với sản phẩm đèn chiếu sáng và bình đun nước nóng, Quyết định 51/2011/QĐ-TTg được thay thế bởi QD 04/2017/QĐ-TTg về việc Danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng và áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu đó bắt buộc thực hiện từ ngày 01 tháng 7 năm 2013 với một số phương tiện, thiết bị.
Theo Quyết định số 280/QĐ-TTg Ngày 13/3/2019 củaThủ tướng Chính phủ , phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030 với những mục tiêu tiết kiệm 8 - 10% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn từ 2019 đến năm 2030. Quyết định số 1393/QĐ-CP ngày 25 tháng 9 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh mục tiêu đến năm 2030 giảm mức phát thải khí nhà kính mỗi năm ít nhất 1,5 - 2%.
Theo Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững, Bộ Công Thương, để đạt được mục tiêu đã đề ra, một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong quản lý về hiệu suất năng lượng của của phương tiện, thiết bị tiêu thụ năng lượng lớn được Chính phủ đặt ra trong khuôn khổ Chương trình Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đó là Chương trình chuyển đổi thị trường hiệu suất năng lượng của phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng - Chương trình dán nhãn năng lượng.
Nhằm tăng tốc độ chuyển đổi hiệu suất năng lượng trên thị trường thông qua việc rút ngắn thời gian sửa đổi tiêu chuẩn hiệu suất theo năm, thay vì theo quy định định kỳ 5 năm sửa đổi tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng như trước, Thực hiện Quyết định số 280/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 – 2030, Bộ Công Thương tổ chức triển khai Chương trình Giải thưởng Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất năm 2020 và sẽ tiếp tục tổ chức trong các năm tiếp theo
Mục tiêu của chương trình nhằm dẫn dắt thị trường hiệu suất năng lượng, tạo động lực thúc đẩy cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi công nghệ sản xuất, đưa ra thị trường các sản phẩm hiệu suất năng lượng ngày càng cao. Thông qua Chương trình Dán nhãn hiệu suất năng lượng cao nhất, mức tiêu chuẩn hiệu suất thực tế trên thị trường sẽ được xác lập liên tục theo thời gian thay vì việc sửa đổi tiêu chuẩn hiệu suất theo định kỳ năm năm một lần do nhà nước thực hiện như trước đây.
Các sản phẩm tham gia Giải thưởng sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất được lựa chọn theo các tiêu chí sau: (i) chủng loại sản phẩm đang được sử dụng lớn trên thị trường; (ii) sản phẩm tiêu thụ năng lượng lớn trong các quá trình sản xuất, kinh doanh; (iii) sản phẩm công nghệ mới có tiềm năng cải thiện hiệu suất hoặc giảm sử tiêu dùng năng lượng.
Giải thưởng còn góp phần tôn vinh các doanh nghiệp tiên phong có sản phẩm sử dụng năng lượng hiệu suất cao nhất cung cấp cho thị trường Việt Nam hiện nay. Khuyến khích xu hướng tiêu dùng xanh, hướng tới sử dụng các sản phẩm ít tiêu hao năng lượng.
Năm 2020, Bộ Công Thương đã tổ chức lễ trao giải Giải thưởng “Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất năm 2020”. Theo đó, 54 sản phẩm gồm điều hòa không khí, máy giặt, đèn chiếu sáng, máy biến áp đến từ 05 doanh nghiệp uy tín là Công ty CP Daikin Air Conditioning Vietnam, Công ty TNHH Panasonic Appliances Việt Nam, Công ty CP Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, CP TNHH MTV Chiếu sáng và Thiết bị đô thị và Công ty TNHH ABB Power Grids Việt Nam đã được chứng nhận sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất.
