Diễn đàn xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2013
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, năm 2012 mặc dù phải đối mặt với những khó khăn của kinh tế trong nước cũng như diễn biến phức tạp, khó lường của kinh tế toàn cầu, hoạt động xuất khẩu vẫn trở thành điểm sáng của nền kinh tế với kim ngạch xuất khẩu đạt 114,57 tỷ USD, tăng 18,2% so với năm 2011, giúp cán cân thương mại của Việt Nam lần đầu tiên đạt thặng dư 780 triệu USD.
Trong 3 tháng đầu năm 2013, hoạt động xuất khẩu tiếp tục có những kết quả tích cực với kim ngạch ước đạt 29,69 tỷ USD, tăng 19,7% so với cùng kỳ năm trước. Tăng trưởng xuất khẩu đạt được ở hầu hết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Kim ngạch xuất khẩu vào các thị trường xuất khẩu chủ yếu đều có mức tăng trưởng khá trong quý I như: Hoa Kỳ (tăng 16,9%), thị trường các nước EU (tăng 32,2%), các nước trong khối ASEAN (tăng 29,5%), v.v…
Đặc biệt, các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tốt cơ hội do hội nhập kinh tế quốc tế đa phương và song phương để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường truyền thống. Nhiều doanh nghiệp đã tận dụng tốt các ưu đãi xuất xứ trong FTA để nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
Tuy nhiên, theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương), việc xuất khẩu của Việt Nam dù đã tăng trưởng nhưng chưa bền vững, quy mô xuất khẩu còn nhỏ, chưa tương xứng với tiềm năng. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu do khối các doanh nghiệp FDI sản xuất và là những mặt hàng dựa vào nguồn lao động rẻ và gia công hơn là những mặt hàng có hàm lượng khoa học kỹ thuật cao, giá trị gia tăng thấp và chưa thực sự tham gia được vào chuỗi sản xuất và lưu thông sản phẩm của các tập đoàn đa quốc gia trong khu vực và thế giới.
Trước thực trạng lĩnh vực xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng nhưng chưa bền vững, nhiều giải pháp đã được đưa ra tại Diễn đàn.
Theo Cục trưởng Đỗ Thắng Hải, để đảm bảo việc thực hiện thắng lợi kế hoạch xuất khẩu năm 2013 (dự kiến tăng trưởng 10% so với năm 2012), kiểm soát nhập siêu ở mức 8% kim ngạch xuất khẩu và mục tiêu lâu dài là rút ngắn lộ trình cân bằng cán cân xuất nhập khẩu vào năm 2020 theo Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày 25/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Chiến lược xuất nhập khẩu hàng hoá thời kỳ 2011 – 2020, định hướng đến năm 2030, thì cần có sự nỗ lực và quyết tâm của Chính phủ, các cấp, các ngành và đặc biệt là sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nhiều hơn nữa.
Cục trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, phát triển xuất khẩu bền vững đòi hỏi Việt Nam phải có những giải pháp căn cơ về phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, trong đó chú trọng nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm xuất khẩu, có chính sách đúng đắn, hợp lý để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, gắn kết giữa phát triển vùng nguyên liệu với sản xuất, chế biến và xuất khẩu, chú trọng tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, các giải pháp phát triển thị trường, xúc tiến thương mại mà trọng tâm là đàm phán các Hiệp định thương mại tự do (FTA) vào các thị trường, khu vực thị trường trọng điểm, nhiều tiềm năng cũng đóng vai trò chiến lược, đảm bảo đầu ra ổn định cho hàng hóa xuất khẩu.
Ông Jean-Jacques Bouflet, Tham tán công sứ, Trưởng ban Kinh tế Thương mại Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam không thể giảm thâm hụt thương mại nếu chỉ giảm nhập khẩu mà không tăng xuất khẩu. Do đó, ông Jean-Jacques Bouflet cho rằng, Việt Nam cần tăng cường xuất khẩu hơn nữa và cần nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành xuất khẩu của mình. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần có những chuyển giao về khoa học công nghệ để sản xuất những sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn.
