Thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang thị trường Liên bang Nga

Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, thị phần xuất khẩu nhóm hàng này của Việt Nam tại Liên bang Nga trong thời gian qua vẫn chưa đáng kể so với nhu cầu nhập khẩu của thị trường này, đồng thời cũng chưa tương xứng với tiềm năng xuất khẩu của Việt Nam. Trước năm 2009, trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Nga, nhóm hàng nông sản, thủy sản chiếm tỷ trọng khoảng trên 50 - 60%. Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, mặc dù kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Nga liên tục tăng nhưng tỷ trọng xuất khẩu của nhóm hàng này chỉ còn 10 - 20% do có sự chuyển dịch về cơ cấu xuất khẩu sang nhóm hàng công nghiệp chế biến.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu

Nguyên nhân của sự sụt giảm này được lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu lý giải rằng, do sản phẩm nông lâm thủy sản của Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt về giá cả, mẫu mã, bao bì, chất lượng, vận chuyển… với các quốc gia khác có nguồn cung sản phẩm tương tự tại thị trường Liên bang Nga. Bên cạnh đó, các rào cản phi thuế quan như quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, quy định về kiểm dịch chất lượng … mà thị trường này đang áp dụng đối với hàng nông lâm thủy sản Việt Nam tương đối chặt chẽ, dẫn đến sức cạnh tranh của sản phẩm bị giảm so với các quốc gia khác.

Bên cạnh đó, vấn đề về thuế cũng là một trong những khó khăn cho hàng Việt Nam khi xuất khẩu sang Nga, mặc dù đã giảm so với thời gian trước khi Liên bang Nga gia nhập WTO nhưng mức thuế nhập khẩu hiện nay phía Nga đang áp với một số sản phẩm nông sản mà Việt Nam có thế mạnh xuất khẩu hiện nay vẫn tương đối cao, cụ thể: chè đóng túi dưới 3kg bị áp mức thuế 40%, tương tự với mặt hàng gạo).

Trước hàng loạt những khó khăn nói trên khi xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang thị trường Nga, tại cuộc tọa đàm, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu đã đưa ra đề xuất, để đẩy mạnh xuất khẩu nhóm hàng này vào thị trường Liên bang Nga. Theo đó, Chính phủ Nga cần sớm chấp thuận danh sách các doanh nghiệp đủ điều kiện xuất khẩu thủy sản sang thị trường này do cơ quan quản lý Việt Nam cung cấp, sớm tiến tới công nhận hệ thống kiểm tra, kiểm soát và quản lý chất lượng của Việt Nam như thông lệ quốc tế; bên cạnh đó, đề xuất Chính phủ Nga tạo mọi thuận lợi để hàng hóa nông lâm thủy sản của Việt Nam dễ dàng thâm nhập vào thị trường này hơn.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu và ông Maxim Golikov, Trưởng cơ quan đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam chủ trì Tọa đàm

Theo ông Maxim Golikov, Trưởng cơ quan đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam, Chính phủ nước này đang đưa ra các biện pháp tăng nhập khẩu từ Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội lớn này, các doanh nghiệp Việt khi xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản phải chú ý đến yêu cầu từ phía Nga. Do các hệ thống siêu thị bán lẻ Nga không tự nhập khẩu hàng nên doanh nghiệp Việt Nam trước hết phải tìm các công ty chuyên nhập khẩu, có thể là các công ty Nga hoặc các công ty Việt Nam. Bên cạnh việc tìm kiếm các công ty thương mại thì các doanh nghiệp Việt Nam phải tìm hiểu yêu cầu sơ bộ đối với các mặt hàng này khi xuất khẩu vào Nga như: mức thuế nhập khẩu, thuế hải quan, VAT và chất lượng hàng hóa.

Ông Maxim Golikov, Trưởng cơ quan đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam

Trước những ý kiến cho rằng mức thuế ưu đãi 25% Nga đang áp dụng đối với các doanh nghiệp Việt Nam là cao, ông Maxim Golikov cho biết, Việt Nam là nước đang phát triển nên được hưởng ưu đãi từ Nga và mức thuế này là con số không hề cao. Thuế nhập khẩu ở Nga là thuế phức hợp. Các mức thuế này không phải do Nga tự đặt ra mà do xem xét từ quy định của Ủy ban kinh tế Á - Âu. Hy vọng sau khi ký Hiệp định thương mại tự do với Việt Nam cuối năm thì các con số này sẽ giảm thuế đáng kể, một số sẽ bằng 0.

Đại diện một số doanh nghiệp tại Liên bang Nga

Ông Maxim Golikov cũng cho rằng, tiềm năng xuất khẩu của hai nước còn khiêm tốn là do chính các doanh nghiệp ít liên hệ và hiểu biết về nhau. Do vậy, Trưởng cơ quan đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam mong muốn có được danh sách các doanh nghiệp Việt Nam đang có nhu cầu muốn xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang Nga để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nga tìm kiếm đối tác.

Về phía Việt Nam, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu cũng đề nghị các Bộ, ngành liên quan cần chủ động và tích cực trong công tác cung cấp thông tin và tình hình thị trường Nga cho các doanh nghiệp và Hiệp hội ngành hàng, giúp các doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng hiểu rõ thị hiếu người tiêu dùng nước bạn cũng như các quy định về kiểm dịch chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm của thị trường này để xây dựng định hướng xuất khẩu các sản phẩm phù hợp.