Ngành điện chuyển đổi xanh để bảo vệ môi trường

Cải tiến công nghệ để bảo vệ môi trường

Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Mực nước biển dâng cao, tình trạng ngập lụt và sạt lở đất xảy ra ngày càng thường xuyên, gây ra nhiều thiệt hại cho nền kinh tế và cuộc sống của người dân. Đồng thời, tình trạng ô nhiễm không khí, nước và đất đang trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và đa dạng sinh học.

Trong bối cảnh đó, việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh là cần thiết để giảm thiểu các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. Chuyển đổi xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường, mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế bền vững, tạo việc làm mới và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Thực tế cho thấy, khi áp lực chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững ngày càng gia tăng, nhiều doanh nghiệp đã chủ động tiếp cận các công nghệ năng lượng xanh nhằm tối ưu hóa chi phí, giảm phát thải và nâng cao năng lực cạnh tranh. Ngành điện cũng không ngoại lệ. Nội dung Quy hoạch điện VIII cũng đã nhấn mạnh tiềm năng to lớn của đất nước trong phát triển năng lượng sạch. Theo đó, việc chuyển đổi sang sử dụng các nguồn năng lượng xanh được coi là một bước đi cần thiết nhằm phát triển bền vững ngành điện, bảo đảm an ninh năng lượng.

Với định hướng chuyển đổi xanh và giảm thiểu ô nhiễm trong sản xuất điện, đặc biệt là nhiệt điện, Tổng công ty Phát điện 2 (EVNGENCO 2) đã triển khai nhiều dự án chuyển đổi năng lượng sản xuất nhiệt điện, cũng như thực hiện tăng cường sản xuất năng lượng tái tạo tại các công ty thành viên.

Điều này có thể thấy rõ qua Dự án chuyển đổi nhiên liệu Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn I từ sử dụng dầu DO sang sử dụng khí Lô B. Việc chuyển đổi này không chỉ giúp giảm chi phí nhiên liệu đầu vào, chi phí bảo dưỡng thiết bị, mà còn giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính.

Trong khi đó, Công ty Cổ phần Thủy điện Thác Mơ thuộc EVNGENCO 2 đã triển khai thành công đầu tư xây dựng Nhà máy điện mặt trời Thác Mơ công suất 50MWp thuộc địa bàn tỉnh Đồng Nai. Dự án không chỉ cung cấp 52 triệu kWh mỗi năm cho hệ thống lưới điện quốc gia, mà còn mở ra cơ hội đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió của công ty trong tương lai gần.

Tại Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân - đơn vị trực thuộc Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3) luôn chú trọng thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo vệ môi trường. Nhờ vậy, môi trường bên trong khuôn viên và xung quanh nhà máy luôn được đảm bảo xanh - sạch - đẹp, thông số quan trắc môi trường luôn đáp ứng các quy chuẩn hiện hành.

Từ khi chính thức đưa vào vận hành đến nay, Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân đã nghiên cứu triển khai ứng dụng nhiều giải pháp cải tiến công nghệ, thiết bị, ngày càng nâng cao hơn nữa độ tin cậy, hiệu quả, chất lượng hệ thống giám sát, bảo vệ môi trường.

Nhiệt điện Vĩnh Tân 2 đã chuyển đổi nhiên liệu đốt từ dầu HFO sang dầu DO để khởi động và đốt kèm; cải tiến, nâng cấp hệ thống lọc bụi tĩnh điện ESP, đảm bảo chất lượng khói thải, giảm thiểu hiện tượng có khói sậm màu khi khởi động. Nhà máy duy trì thực hiện đốt than trộn để chủ động đảm bảo nguồn nhiên liệu, nâng cao hiệu suất tổ máy. Đặc biệt là giảm khối lượng tro xỉ phát sinh.

Giám sát môi trường online 24/24 toàn bộ thông số từ hệ thống quan trắc môi trường được truyền trực tiếp về Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng và được hiển thị trên bảng điện tử đặt ngay trước cổng nhà máy để quản lý, theo dõi. Nhờ đó, chính quyền, người dân có thể dễ dàng theo dõi và giám sát công tác bảo vệ môi trường của nhà máy đồng thời thể hiện sự minh bạch trong hoạt động sản xuất của đơn vị.

Như vậy, chính quyền và người dân có thể giám sát công tác bảo vệ môi trường của nhà máy. Sự minh bạch này giúp tăng cường niềm tin xã hội và khẳng định trách nhiệm môi trường của doanh nghiệp trong ngành điện.

Theo ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho biết, hiện nay nhu cầu về năng lượng không chỉ nằm ở mặt sản lượng hay mức tiêu thụ mà còn về chất lượng của nguồn năng lượng. Trong bối cảnh hướng tới Net Zero của nền kinh tế xanh thì rõ ràng chất lượng của nguồn năng lượng rất quan trọng.

Ông Hiếu cũng cho rằng, thời gian tới, khi năng lượng sạch được phát triển mạnh mẽ, giá điện cũng cần được thay đổi nếu muốn đảm bảo cung ứng đủ điện. Phát triển ngành điện theo hướng bền vững thông qua chuyển đổi xanh không chỉ là giải pháp toàn diện để giải quyết các vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu mà còn là con đường để Việt Nam hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Tạo môi trường đầu tư minh bạch, xóa rào cản để thu hút đầu tư năng lượng tái tạo

Ông Đoàn Ngọc Dương - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay Việt Nam đã có những chính sách để thúc đẩy đầu tư vào năng lượng sạch, góp phần đảm bảo nguồn cung điện. 

Về mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Phó Cục trưởng Cục Điện lực cho biết, bên cạnh nhà máy thủy điện, nhiệt điện, việc thu hút các DN trong và ngoài nước đầu tư, phát triển nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo tại Việt Nam như điện gió, điện mặt trời hiện nay có nghĩa rất quan trọng. Chúng ta cần đẩy mạnh việc đa dạng hóa, xã hội hóa các nguồn đầu tư về cấp phát điện, triển khai đồng bộ các biện phát sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng điện.

Tại Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, trên cơ sở phối hợp với địa phương, bộ, ngành, Bộ Công Thương đưa ra danh mục các dự án năng lượng để kêu gọi đầu tư xã hội hoá và thẩm quyền thực hiện là UBND các tỉnh, thành phố. Trên cơ sở danh mục, việc công bố, mời thầu đầu tư các dự án năng lượng này sẽ thực hiện theo quy định của đấu thầu về đầu tư, đất đai.

​

Chia sẻ dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Đạt - Phó Giám đốc Nhà máy Kẽm điện phân Thái Nguyên cho hay, khi yêu cầu về nguồn cung ứng điện tăng cao để phục vụ phát triển kinh tế, các doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nhà nước đảm bảo nguồn năng lượng quốc gia. Nhà máy Kẽm điện phân Thái Nguyên cam kết đồng hành cùng Chính phủ trong sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, cũng như các nguồn năng lượng điện một cách tiết kiệm, hiệu quả; hướng đến mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh, năng lượng mặt trời và điện áp mái.

Ông Phan Đức Hiếu cho biết thêm, để bảo đảm cho sự phát triển bền vững của ngành điện cũng cần triệt để khắc phục những vướng mắc, tồn tại, nhất là những vướng mắc trong hoạt động xã hội hóa ngành điện. Với góc độ xã hội hóa ngành điện, sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn cho khu vực doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các hoạt động điện lực, qua đó tạo thêm không gian cho các thành phần kinh tế khác. Xã hội hóa ngành điện cũng làm tách bạch rõ ràng giữa các khâu sản xuất, truyền tải và phân phối điện. Trong từng khâu này sẽ khuyến khích sự tham gia của nhiều doanh nghiệp, qua đó mở ra nhiều cơ hội mới cho khu vực tư nhân tham gia cung ứng điện năng.

Ông Hiếu nhận định, việc mở rộng phạm vi và cách tiếp cận của ngành điện nhằm tạo ra khung pháp lý đủ rộng và linh hoạt để thu hút các bên tham gia. Và từ đó thúc đẩy phát triển ngành năng lượng theo hướng hiện đại, đa dạng, cũng như bền vững.

Các chuyên gia năng lượng cho rằng, để đạt tăng trưởng nguồn điện năng lượng tái tạo theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và hướng tới Net Zero vào năm 2050, trong thời gian tới, theo các chuyên gia, cần xem xét, triển khai đồng bộ các giải pháp. Thứ nhất, tạo lập môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch, xóa bỏ các rào cản về thủ tục đầu tư phát triển điện lực. Thứ hai, không thể có chuyển đổi năng lượng nếu thiếu một hệ thống lưới điện thông minh và linh hoạt. Thứ ba, cần thực hiện chuyển đổi năng lượng trong chính các ngành tiêu thụ điện lớn. Thứ tư, cần xem xét vai trò của điện hạt nhân trong dài hạn. Thứ năm, cần một hệ thống cơ chế chính sách và thị trường điện hiện đại. Cuối cùng, quan trọng nhất là đảm bảo công bằng trong chuyển đổi.

Chuyển đổi xanh trong ngành điện không chỉ là chiến lược năng lượng, mà còn là cam kết quốc gia trong hành trình hướng tới nền kinh tế phát thải thấp. Việc phát triển năng lượng sạch, tăng cường xã hội hóa đầu tư và cải tiến công nghệ đang mở ra thời kỳ mới cho ngành điện Việt Nam hiện đại, bền vững và thân thiện với môi trường.