Chức năng, nhiệm vụ của Viện được quy định trong Quyết định 4079/QĐ-BCT ngày 15 tháng 8 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Công Thương:

a. Nghiên cứu xây dựng chiến lược, chính sách, quy hoạch phát triển, định mức kinh tế - kỹ thuật, quy phạm, tiêu chuẩn ngành công nghiệp da - giầy;

b. Nghiên cứu phát triển và ứng dụng chuyển giao công nghệ da - giầy; thiết kế, chế tạo, lắp đặt và cung cấp nguyên liệu, phụ liệu, hoá chất, máy móc, thiết bị đồng bộ thuộc dây chuyền công nghệ chuyên ngành và các ngành kinh tế khác;

c. Bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý, điều hành sản xuất - kinh doanh và chuyên môn cho đội ngũ cán bộ khoa học - công nghệ của Viện; tổ chức đào tạo sau đại học, trên đại học; đào tạo công nhân kỹ thuật phục vụ sản xuất - kinh doanh chuyên ngành và xuất khẩu lao động;

d. Giám định, kiểm định, kiểm tra chất lượng, kiểm chuẩn nguyên phụ liệu, sản phẩm, bán sản phẩm, hoá chất, dây chuyền công nghệ, các công trình khoa học và các loại thiết bị, máy, phụ tùng chuyên ngành; thực hiện các dịch vụ phân tích, kiểm tra chất lượng nguyên liệu, bán sản phẩm, sản phẩm thuộc ngành da giầy, công nghiệp hoá chất, công nghiệp chế biến;

đ. Tổ chức các hoạt động thông tin khoa học, công nghệ và kinh tế ngành da - giầy;

e. Hợp tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, đầu tư trực tiếp, liên doanh liên kết, dịch vụ khoa học, công nghệ, xuất bản các ấn phẩm thời trang giầy dép và tạp chí công nghệ về lĩnh vực da - giầy và các ngành kinh tế khác với các tổ chức, cá nhân ở trong nước và ngoài nước;

g. Tư vấn đầu tư, thiết kế, chế tạo, lắp đặt, bảo trì, bảo dưỡng, vận hành các thiết bị, máy thuộc dây chuyền công nghệ chuyên ngành; thực hiện các dịch vụ phân tích, kiểm tra chất lượng nguyên liệu, bán sản phẩm, sản phẩm thuộc ngành da - giầy và các ngành kinh tế khác;

h. Sản xuất kinh doanh, gồm:

- Các sản phẩm da - giầy, đồ dùng bằng da, giả da;

- Nguyên, phụ liệu phục vụ ngành da - giầy, may mặc;

- Các thiết bị, dây chuyền đồng bộ về chế biến da, giả da.

- Kinh doanh cho thuê văn phòng, bất động sản.

- Kinh doanh các loại thiết bị, máy móc phục vụ việc đánh giá tác động môi trường, quan trắc môi trường, xử lý môi trường, xử lý cấp nước, nước thải, không khí và chất rắn, thí nghiệm, tự động hoá và các loại vật tư, linh kiện, thiết bị máy móc sử dụng trong lĩnh vực môi trường;

- Sản xuất, kinh doanh các sản phẩm da - giầy, đồ dùng bằng da, giả da; nguyên phụ liệu phục vụ ngành da - giầy, may mặc; hóa chất phục vụ phân tích, xử lý môi trường và các loại hóa chất khác (trừ hóa chất Nhà nước cấm);

- Gia công, chế tạo, lắp đặt các chi tiết, thiết bị cơ khí bằng kim loại, nhựa và các loại vật liệu khác;

- Sản xuất và kinh doanh các thiết bị dây truyền đồng bộ về chế biến da, giả da, vật tư, vật liệu, thiết bị xây dựng; chế tạo, sản xuất, kinh doanh vật tư, thiết bị ngành cấp thoát nước, điện công nghiệp và dân dụng, điều hoà, thông gió và kỹ thuật môi trường;

- Nghiên cứu, xây dựng, lắp đặt, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, công nghệ, rác thải sinh hoạt, rác thải bệnh viện, nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt, cấp nước, khí thải, tiếng ồn;

i. Kinh doanh xuất nhập khẩu nguyên phụ liệu, sản phẩm từ da, vật tư kỹ thuật, hoá chất, máy, thiết bị và dây chuyền công nghệ chuyên ngành và các ngành kinh tế khác;

k. Đầu tư tài chính vào các đơn vị, công ty thành viên và các loại hình doanh nghiệp khác;

l. Các lĩnh vực hoạt động khoa học - công nghệ, sản xuất- kinh doanh, dịch vụ và ngành nghề khác phù hợp với năng lực, điều kiện của Viện, nhu cầu thị trường và được pháp luật cho phép.

m. Nghiên cứu, xây dựng, lắp đặt, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, công nghệ, rác thải sinh hoạt, rác thải bệnh viện, nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt, cấp nước, khí thải, tiếng ồn.

n. Dịch vụ khoa học kỹ thuật, gồm:

- Tổ chức các sự kiện, hội nghị, hội thảo về lĩnh vực môi trường, phát triển bền vững;

- Chống thấm, chống ăn mòn hoá học cho công trình, vật liệu và thiết bị;

- Tư vấn quản lý, thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, phát triển hạ tầng, phát triển cộng đồng; tư vấn đấu thầu các dự án xây dựng;

- Tư vấn dịch vụ kỹ thuật về môi trường và môi trường chiến lược, đánh giá các dự án đầu tư xây dựng, điều tra, đánh giá các dự án nghiên cứu phát triển công nghệ cấp thoát nước và kỹ thuật môi trường;

- Thiết kế cấp thoát: đối với công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp, công trình cấp thoát nước, môi trường nước;

- Lập dự án đầu tư, báo cáo kinh tế - kỹ thuật, hồ sơ dự thầu xây dựng và mua sắm trang thiết bị, phân tích đánh giá hồ sơ dự thầu đối với các công trình ngành công nghệ môi trường;

o. Dịch vụ vận tải hàng hóa và cho thuê xe ô tô;

p. Nghiên cứu, thiết kế mẫu mốt thời trang, chuyển giao công nghệ; tổ chức các hoạt động trình diễn và định hướng thời trang phục vụ cho người tiêu dùng thuộc ngành da giầy;

q. Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu thiết kế thời trang thuộc ngành da giầy với các cơ quan, đơn vị và cá nahan ở trong và ngoài nước.