Theo đuổi chiến lược sản xuất xanh – hướng đi tất yếu

Khi môi trường sống ngày càng bị đe dọa bởi các hoạt động sản xuất không bền vững, sản xuất xanh đang trở thành một trong những chiến lược cốt lõi để giải quyết bài toán phát triển toàn cầu. Các mô hình kinh doanh dựa trên sản xuất xanh không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính mà còn tối ưu hóa tài nguyên, tiết kiệm chi phí và nâng cao lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Để thích ứng và phát triển trong bối cảnh hiện đại, việc triển khai sản xuất xanh không còn là lựa chọn, mà đã trở thành hướng đi tất yếu.

Trước bối cảnh tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt và môi trường chịu áp lực nặng nề từ hoạt động công nghiệp, sản xuất xanh là giải pháp giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, tối ưu hóa chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất và xây dựng thương hiệu thân thiện với môi trường.  

Xu hướng sản xuất xanh, xuất khẩu xanh đã và đang hình thành nên “luật chơi” mới về thương mại và đầu tư. Nhiều nền kinh tế phát triển trên thế giới, thị trường nhập khẩu quan trọng của Việt Nam đã đặt ra những quy định liên quan đến môi trường khắt khe hơn đối với hàng hóa nhập khẩu, triển khai áp dụng thuế suất cao đối với các sản phẩm có phát thải carbon lớn.

Trong hơn 3 năm qua, Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) đã đẩy mạnh triển khai mô hình sản xuất xanh, thân thiện với môi trường cho các doanh nghiệp thành viên. Theo đó, các doanh nghiệp phải giảm chất thải phát sinh, thay đổi thói quen và công nghệ sử dụng năng lượng hóa thạch sang nguồn năng lượng sinh học, năng lượng tái tạo… Vitas đồng thời phối hợp với Tổ chức Quốc tế về bảo vệ thiên nhiên (WWF) triển khai dự án “Xanh hóa ngành dệt may Việt Nam thông qua cải thiện quản lý nước và năng lượng bền vững” nhằm thúc đẩy cải thiện chất lượng nguồn nước và sử dụng năng lượng bền vững. Đồng thời, hỗ trợ được nhiều hơn cho các khu công nghiệp trong việc tiếp cận gói “tín dụng xanh” để đầu tư khu công nghiệp dành riêng cho ngành dệt may.

Hiệp hội ngành gỗ cũng đã ký cam kết thúc đẩy phát triển ngành gỗ theo hướng phát triển bền vững, kiên quyết không sử dụng nguồn gỗ bất hợp pháp; đồng thời chính thức cho ra mắt Quỹ “Việt Nam xanh”.

Năm 2018, Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh VINFAST - một thành viên của Tập đoàn Vingroup ra mắt các sản phẩm xe đạp điện và các mẫu thiết kế cho dòng xe ô tô điện cũng đã đánh dấu bước đột phá mới cho xu hướng sản xuất xanh của ngành công nghiệp ô tô, xe máy tại Việt Nam.

Theo đuổi chiến lược sản xuất xanh, các doanh nghiệp áp dụng nhiều giải pháp cụ thể như: Tiết kiệm năng lượng, sử dụng các nguyên vật liệu xây dựng, sản xuất giúp giảm chi phí điện năng, (cửa sổ tiết kiệm năng lượng, sơn phản nhiệt, hệ thống chiếu sáng bằng đèn LED thay cho đèn huỳnh quang, cảm biến quang điện, hệ thống thông gió thu hồi nhiệt, máy biến tần…); đồng thời sử dụng hệ thống điện mặt trời giúp tận dụng nguồn năng lượng sạch, tạo điện năng phục vụ cho hoạt động sản xuất. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đã xây dựng quy trình xử lý nước thải để tái sử dụng, tiết kiệm nước. Khi áp dụng đồng bộ các giải pháp trên, mỗi năm doanh nghiệp có thể tiết kiệm lên đến hàng tỉ đồng. Điều này cho phép các doanh nghiệp hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường, tiếp tục mở rộng sản xuất, nâng cấp công nghệ hay đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, tạo tiền đề cho những bước phát triển đột phá.

Các quốc gia phát triển, đặc biệt là ở châu Âu và Bắc Mỹ, ngày càng có những chính sách khắt khe đối với việc sử dụng sản phẩm từ các doanh nghiệp không đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường. Việc chứng nhận sản phẩm "xanh" giúp doanh nghiệp có cơ hội thâm nhập vào các thị trường này, nơi nhu cầu đối với các sản phẩm bền vững và thân thiện với môi trường đang tăng cao. Hơn nữa, các doanh nghiệp có sản phẩm đạt tiêu chuẩn xanh có thể tham gia vào các chương trình hợp tác quốc tế, gia tăng sự hiện diện toàn cầu và tìm kiếm đối tác chiến lược từ các thị trường tiềm năng.

Xanh hóa sản xuất còn giúp nhiều doanh nghiệp Việt Nam có được những tấm vé thông hành là các chứng chỉ xanh, các tiêu chuẩn quốc tế (như Tiêu chuẩn ISO 14000) để thâm nhập sâu hơn vào các thị trường xuất khẩu “khó tính” như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản… và hưởng thuế các suất ưu đãi.

Bởi trong những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á Âu, Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA)… ngoài những cam kết về đầu tư, thương mại hàng hóa, dịch vụ, thì môi trường hay phát triển bền vững là những nội dung không thể thiếu.