Hai nội dung được lựa chọn chất vấn là đúng và trúng

Sau một ngày (ngày 16/3) làm việc rất khẩn trương, nghiêm túc với tinh thần khoa học, đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và tinh thần xây dựng rất cao, phiên chất vấn đầu tiên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhiệm kỳ Khóa XV đã diễn ra rất sôi nổi, thu hút được sự quan tâm, chú ý rộng rãi của cử tri cả nước và thành công tốt đẹp.

Đáp ứng được yêu cầu đặt ra

Việc lựa chọn và quyết định 2 nội dung chất vấn là đúng và trúng, vừa có tính thời sự cấp bách, vừa mang tính quan trọng, cơ bản và lâu dài. Mặc dù được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 62 điểm cầu trên cả nước, nhưng phiên chất vấn vẫn tạo được sự tương tác, đối thoại trực diện giữa người hỏi và người trả lời về vấn đề được chất vấn, thể hiện tinh thần dân chủ, trách nhiệm của cả người điều hành, người chất vấn và người trả lời chất vấn, đáp ứng được yêu cầu đặt ra.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên trong phiên chất vấn sáng ngày 16/3/2022.

Đã có tổng số 64 đại biểu đăng ký chất vấn (35 đại biểu đối với lĩnh vực công thương, 31 đại biểu đối với lĩnh vực tài nguyên và môi trường), trong đó có 48 đại biểu tham gia chất vấn, có 10 đại biểu Quốc hội đã tiến hành tranh luận với 2 Bộ trưởng để làm rõ hơn vấn đề mà đại biểu quan tâm.

Hai Bộ trưởng là Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trực tiếp trả lời, giải trình, tiếp thu đầy đủ; Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, các Bộ trưởng Bộ: Tài chính, Công an, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tư pháp đã tham gia giải trình, làm rõ thêm đối với những nội dung có liên quan.

Đối với lĩnh vực công thương, nội dung chất vấn chủ yếu tập trung vào vấn đề về sản xuất, cung ứng, nhập khẩu xăng dầu, công tác điều hành giá xăng dầu; công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc; về các giải pháp lưu thông xuất, nhập khẩu hàng hóa trong tình hình dịch COVID-19 hiện nay, nhất là mặt hàng nông sản.

Đối với ngành tài nguyên và môi trường, nội dung chủ yếu tập trung công tác quy hoạch, quản lý, sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán, chuyển nhượng về đất đai, công tác giải quyết các khiếu nại, tố cáo, việc kiểm soát hoạt động xả thải của các nhà máy, xử lý chất thải công nghiệp, giải pháp đầu tư xây dựng nhà máy xử lý tại các địa phương…

Trả lời thẳng thắn, không vòng vo, né tránh

Phát biểu kết thúc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành mặc dù là đã có kinh nghiệm đăng đàn như Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, hay mới lần đầu trực tiếp trả lời chất vấn như Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên; lĩnh vực quản lý rộng, phạm vi, đối tượng điều chỉnh lớn, nhạy cảm, ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của Nhân dân, nhưng các vị Bộ trưởng đã thể hiện được tinh thần trách nhiệm, cầu thị, nắm chắc thực trạng ngành, lĩnh vực mình phụ trách, thẳng thắn, không vòng vo, né tránh, giải trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, trong đó có những vấn đề dân sinh bức xúc, tồn tại nhiều năm. 

Đồng thời các Bộ trưởng đã nêu rõ những khó khăn, vướng mắc, làm rõ những nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng của các vị đại biểu Quốc hội, từ đó nâng cao năng lực điều hành, quản lý, quản trị, kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Các vị đại biểu Quốc hội đã thể hiện tinh thần trách nhiệm trước cử tri, nghiên cứu rất kỹ các tài liệu, nắm chắc vấn đề, đặc biệt là các vấn đề dư luận và cử tri quan tâm, bám sát thực tiễn, thực tế địa phương và lĩnh vực được chất vấn để đặt các câu hỏi và tranh luận có chất lượng. Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực và các Trưởng ngành liên quan, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ theo quy định đã tham gia trả lời, giải trình làm rõ thêm nhiều vấn đề liên quan.

Những giải pháp trọng tâm

Để tiếp tục triển khai nhiệm vụ tạo sự chuyển biến thực sự trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành và các cơ quan lưu ý quan tâm tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm liên quan đến 2 lĩnh vực nêu trên.

Cụ thể, đối với lĩnh vực công thương, đề nghị Chính phủ cần xây dựng kịch bản đảm bảo an toàn, an ninh năng lượng, đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho sản xuất và tiêu dùng trong mọi tình huống, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Tiếp tục điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Sử dụng hợp lý Quỹ Bình ổn giá xăng dầu phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu, góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của người dân.

Đồng thời, tiếp tục thực hiện tốt các nghị quyết về chất vấn của Quốc hội trong công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả; tăng cường phối hợp các lực lượng kiểm tra, kiểm soát thị trường, đặc biệt là lực lượng công an, biên phòng, hải quan và thanh tra chuyên ngành; ngăn chặn tình trạng hàng lậu, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ ngay từ tuyến biên giới đường biển và đường bộ, nhất là đối với mặt hàng vật tư y tế phòng, chống dịch COVID-19.

Có giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ nhất là mặt hàng nông sản. Có chính sách thúc đẩy nhanh, mạnh và có cam kết, lộ trình rất cụ thể nhằm chuyển từ xuất khẩu hàng hóa theo đường tiểu ngạch sang xuất khẩu hàng hóa chính ngạch.

Tăng cường hợp tác quốc tế về thương mại, tiếp tục đẩy nhanh tiến độ đàm phán các Nghị định thư với Trung Quốc để giảm tỉ lệ nông sản Việt Nam phải qua kiểm tra khi xuất khẩu vào Trung Quốc. Thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình trong nước và quốc tế để người dân, doanh nghiệp chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất, tiến độ thu hoạch và điều tiết lượng hàng vận chuyển lên các cửa khẩu.

Đối với lĩnh vực tài nguyên và môi trường, cần bám sát chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội, bảo đảm căn cứ chính trị và yêu cầu của thực tiễn để nghiên cứu trình Quốc hội sửa đổi Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản và các luật khác có liên quan cũng như các văn bản hướng dẫn luật để khắc phục những vướng mắc, hạn chế, bất cập hiện nay.

Rà soát, nghiên cứu sửa đổi bổ sung Luật Đấu giá tài sản, các văn bản hướng dẫn luật và các văn bản có liên quan, trong đó, chú trọng đến các quy định liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất không để xảy ra tình trạng lợi dụng các phiên đấu giá để trục lợi; đặc biệt là quy định chặt chẽ về điều kiện tham gia đấu giá, việc xác định giá khởi điểm, thời hạn nộp tiền trúng đấu giá; việc xử lý khi cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường; có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn các trường hợp trúng đấu giá nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các cam kết.

Thực hiện tốt các chính sách mới trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; kiểm soát chặt chẽ các nguồn nước thải, khí thải công nghiệp; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường; sớm phê duyệt quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia; tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, đặc biệt là chế tài xử lý vi phạm; thúc đẩy xây dựng, hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật thu gom, xử lý nước thải, rác thải sinh hoạt; ưu tiên sử dụng công nghệ xử lý, tái chế thân thiện môi trường; công nghệ xử lý chất thải rắn thu hồi năng lượng; chú trọng giải pháp, phương án thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải nhựa, chất thải y tế, đặc biệt là chất thải lây nhiễm phát sinh do công tác phòng, chống dịch.

Nâng cao hiệu quả của hoạt động kiểm tra, thanh tra về bảo vệ môi trường, đấu tranh phòng, chống tội phạm về môi trường; quan tâm đầu tư, thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho công tác thu gom, xử lý nước thải và chất thải rắn. Nghiên cứu, đề xuất chính sách phù hợp để thu hút đầu tư cho cải tạo, phục hồi các dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm, cạn kiệt như sông Nhuệ, sông Đáy, khu thủy lợi Bắc Hưng Hải. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, nhất là trong lĩnh vực quản lý rác thải, thực hiện phân loại rác thải tại nguồn.

Nhấn mạnh, trên cơ sở chất vấn của các đại biểu Quốc hội và trả lời của các thành viên Chính phủ, kết luận đối với từng phiên chất vấn về từng nhóm vấn đề, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan chuẩn bị thật tốt dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hoạt động chất vấn, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, biểu quyết thông qua tại đợt 2 của Phiên họp thứ 9 của Ủy Ban Thường vụ Quốc hội.