Việt Nam trước cơ hội tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn trị giá 1.000 tỷ USD
Ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu được dự đoán đạt giá trị 1.000 tỷ USD vào năm 2030, đang mở ra cơ hội lớn cho các quốc gia có chiến lược phát triển cụ thể. Trong bối cảnh đó, Việt Nam đang được xem như một nhân tố mới, nổi bật nhờ vị trí địa lý chiến lược, nguồn nhân lực tiềm năng, và sự quan tâm đặc biệt từ các nhà đầu tư quốc tế.
Tại Hội thảo Chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn toàn cầu: Cơ hội cho ngành sản xuất Việt Nam được tổ chức ngày 07/11 vừa qua, các chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp đã phân tích sâu về vị thế, cơ hội cũng như thách thức của Việt Nam trong chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn - một lĩnh vực đòi hỏi công nghệ cao và đầu tư dài hạn.
Hội thảo do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phối hợp với Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam và Hiệp hội Bán dẫn Semi tổ chức, nằm trong chuỗi sự kiện của Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2024. Sự kiện thu hút sự tham gia của các tập đoàn và tổ chức lớn trong ngành bán dẫn toàn cầu như Brainport Industries, Sioux, Besi, Lam Research, Soitec cùng các thành phần trong hệ sinh thái ngành bán dẫn như Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), các trường đại học, cơ sở dạy nghề, doanh nghiệp và chuyên gia trong và ngoài nước.
Lợi thế của Việt Nam trong ngành bán dẫn
Việt Nam đã đạt được những thành công ban đầu trong việc đào tạo kỹ sư công nghệ thông tin, tạo nền tảng cho ngành công nghiệp bán dẫn. Ông Hans Duisters, lãnh đạo Brainport Industries nhận định, các kỹ sư Việt Nam không chỉ có khả năng phát triển phần mềm bán dẫn mà còn đáp ứng yêu cầu trong các lĩnh vực đòi hỏi kỹ thuật cao như thiết kế vi mạch và cơ khí chính xác.
Dù vậy, hạn chế về trình độ ngoại ngữ và tâm lý “sợ sai” trong môi trường làm việc vẫn là trở ngại lớn. Theo ông Frank Steinert, Tổng Giám đốc NXP Semiconductors Việt Nam, các kỹ sư trẻ cần được khuyến khích học hỏi từ những lỗi sai để cải thiện kỹ năng. Đồng thời, các doanh nghiệp nên đầu tư mạnh hơn vào việc nâng cao trình độ ngoại ngữ cho nhân sự.
Việt Nam cũng đã có những bước tiến đáng kể về cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất công nghiệp. Hệ thống đường cao tốc, mạng lưới điện và nước đã được cải thiện, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên, Phó Chủ tịch CNC Tech, các dự án đầu tư lớn như Besi Vietnam và các kế hoạch mở rộng của Lam Research là minh chứng rõ ràng cho sự hấp dẫn của Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất thiết bị bán dẫn.
Với vị trí nằm trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam được xem là cầu nối quan trọng giữa các thị trường lớn như Trung Quốc, Nhật Bản và ASEAN. Ngoài ra, các chính sách khuyến khích đầu tư, cải cách hành chính và khung pháp lý của chính phủ cũng đang góp phần tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi.
Dẫu vậy, Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức đặt ra để tiến vào sân chơi của ngành như yêu cầu công nghệ và tiêu chuẩn quốc tế. Ngành bán dẫn yêu cầu các tiêu chuẩn kỹ thuật cao và khả năng sản xuất linh hoạt. Ông Tomas Konigs từ Đại sứ quán Hà Lan cho biết, các doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư vào công nghệ cơ khí chính xác để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ các đối tác nước ngoài. Bên cạnh đó, việc nâng cao năng lực sản xuất, từ khâu thiết kế đến đóng gói và kiểm thử, cũng là yếu tố quan trọng để cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bà Ly Nguyễn, Giám đốc Dự án Viện Tony Blair Việt Nam lại cho rằng, phát triển lực lượng lao động chất lượng cao là yếu tố quyết định để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn. Các trung tâm đào tạo như Phenikaa đã bắt đầu triển khai chương trình học tập gắn với thực tế, tuy nhiên cần thêm thời gian và sự đầu tư để đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu biến động, các doanh nghiệp Việt Nam cần phát triển khả năng linh hoạt và bền bỉ. Ông Andrew Goh, lãnh đạo Lam Research, khuyến nghị tính minh bạch và hợp tác cởi mở giữa các đối tác là chìa khóa để Việt Nam nâng cao vị thế trong ngành bán dẫn.
Hợp tác quốc tế: Động lực phát triển ngành bán dẫn tại Việt Nam
Việt Nam đang thu hút sự chú ý của nhiều tập đoàn lớn như BESI, Advantest và Lam Research. Ông Steven Lim KT, Phó Chủ tịch BESI, khẳng định nhà máy tại Việt Nam là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng thiết bị đóng gói bán dẫn tiên tiến.
Hà Lan, một trong những quốc gia dẫn đầu về công nghệ bán dẫn, cũng cam kết hợp tác chặt chẽ với Việt Nam. Đại sứ Knees van Baar nhận định rằng Việt Nam có thể tận dụng các ngành công nghiệp phụ trợ để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển cơ khí chính xác – một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn. Việc đầu tư vào các công nghệ gia công hiện đại và đào tạo nhân lực kỹ thuật cao sẽ giúp doanh nghiệp trong nước đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế.
Các tập đoàn như BESI đã đầu tư vào Việt Nam để phát triển thiết bị đóng gói và kiểm thử vi mạch. Đây là lĩnh vực mà Việt Nam có thể nhanh chóng tham gia nhờ vào các cải tiến về hạ tầng và năng lực nhân sự.
Ông Ricky Sim từ Advantest Singapore đánh giá cao khả năng vận chuyển và điều kiện kinh doanh thuận lợi tại Việt Nam. Với nhu cầu ngày càng tăng về thiết bị kiểm thử bán dẫn, Việt Nam có thể trở thành một trung tâm sản xuất tiềm năng trong khu vực.
Để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, Việt Nam cần: Đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và đào tạo nhân lực, đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế. Xây dựng quan hệ hợp tác chiến lược với các tập đoàn lớn để học hỏi kinh nghiệm và công nghệ. Cải thiện năng lực cơ khí chính xác và đóng gói, nhằm tạo ra giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng.
Với sự chuẩn bị bài bản và chiến lược dài hạn, Việt Nam không chỉ có cơ hội tham gia mà còn có thể trở thành nhân tố quan trọng trong ngành công nghiệp trị giá hàng nghìn tỷ USD này.
Các diễn giả trao đổi, thảo luận tại Hội thảo
Hội thảo Chuỗi cung ứng thiết bị bán dẫn toàn cầu: Cơ hội cho ngành sản xuất Việt Nam