Từ chính sách tới thực tiễn: Báo chí mở đường cho tiết kiệm năng lượng quốc gia

Ngày 18/7, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị “Tập huấn truyền thông trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả” nhằm nâng cao năng lực truyền thông và lan tỏa nhận thức xã hội về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho hơn 50 phóng viên, biên tập viên đến từ các cơ quan thông tấn, báo chí khu vực miền Bắc.

Báo chí vào cuộc cùng chuyển đổi năng lượng bền vững

Theo ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), ngày 18/6 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để hoàn thiện chính sách, thúc đẩy mạnh mẽ các giải pháp tiết kiệm, quản lý nhu cầu điện, phát triển công nghệ xanh và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng.

Toàn cảnh hội nghị

Trong quá trình triển khai các chủ trương lớn, công tác truyền thông giữ vai trò hết sức quan trọng. Những thông tin chính xác, kịp thời, gần gũi và có chiều sâu về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả chính là “chìa khóa” để lan tỏa nhận thức, khơi dậy trách nhiệm cộng đồng và thúc đẩy thay đổi hành vi trong toàn xã hội.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Hải Dũng, đây là lĩnh vực được coi là “khô - khó - khổ”, đòi hỏi người làm báo không chỉ nắm chắc chuyên môn, kiến thức kỹ thuật mà còn cần có kỹ năng kể chuyện, xây dựng góc nhìn sáng tạo, dễ hiểu và truyền cảm hứng.

Chính vì vậy, Bộ Công Thương tổ chức lớp tập huấn hôm nay nhằm hỗ trợ các đồng chí phóng viên, biên tập viên: Cập nhật thông tin mới nhất về chính sách, pháp luật, chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, kỹ năng khai thác thông tin, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật; đặc biệt, học hỏi cách kể những câu chuyện năng lượng hấp dẫn, gắn với đời sống của từng người dân, từng doanh nghiệp.

Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công đánh giá cao sự đồng hành của Báo Công Thương trong triển khai thực hiện chương trình VNEEP 3. Cũng sự đồng hành của lãnh đạo, chuyên gia đến từ Hội Nhà báo Việt Nam, Hội sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Trường Đại học Điện lực, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, cùng các cơ quan báo chí trong công tác tuyên truyền lĩnh vực này thời gian qua.

“Với sự góp sức nhiệt huyết của các anh chị phóng viên, biên tập viên,  những cầu nối thông tin quan trọng thì việc truyền thông về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả sẽ ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, thiết thực hơn”, ông Đặng Hải Dũng tin tưởng.

Trong khuôn khổ hội nghị tập huấn, các phóng viên, biên tập viên được: Cập nhật các thông tin chính sách, pháp luật mới về tiết kiệm năng lượng. Tổng quan kết quả triển khai chương trình VNEEP 3 thời gian qua. Trao đổi kỹ năng tác nghiệp báo chí trong lĩnh vực năng lượng, bao gồm cách khai thác, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật, xây dựng câu chuyện và góc nhìn mới để tiếp cận bạn đọc…

Nâng cao nhận thức cộng đồng

Cũng tại hội nghị, TS. Trần Bá Dung, nguyên Trưởng Ban nghiệp vụ, Hội Nhà báo Việt Nam đã thông tin về kỹ năng truyền thông và khai thác thông tin về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng câu chuyện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả…

Theo đó, công tác báo chí, truyền thông về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cần tập trung triển khai đồng bộ, toàn diện theo những định hướng trọng tâm như: Tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng.

TS. Trần Bá Dung cho rằng, báo chí cần đóng vai trò chủ lực trong việc phổ biến rộng rãi các kiến thức cơ bản về tiết kiệm năng lượng, giúp mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ tầm quan trọng và ý nghĩa thiết thực của việc sử dụng năng lượng hiệu quả, gắn với lợi ích kinh tế của mỗi cá nhân, doanh nghiệp và quốc gia.

TS. Trần Bá Dung, nguyên Trưởng Ban nghiệp vụ, Hội Nhà báo Việt Nam

Ngoài ra, báo chí, truyền thông cũng cần cung cấp thông tin khoa học, thông tin chính sách và thực tiễn. Các cơ quan báo chí có trách nhiệm truyền tải đầy đủ, chính xác những nội dung khoa học, những chính sách, quy định của Nhà nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; đồng thời phản ánh thực tiễn triển khai ở các địa phương, doanh nghiệp để thông tin đến cộng đồng một cách khách quan, sinh động.

Cũng như lan tỏa các mô hình và sáng kiến điển hình, theo TS. Trần Bá Dung, thông qua việc phát hiện, tuyên truyền các mô hình tiêu biểu, các sáng kiến sáng tạo trong tiết kiệm năng lượng, báo chí sẽ góp phần nhân rộng những cách làm hiệu quả, tạo sức lan tỏa tích cực trong toàn xã hội.

Kêu gọi hành động cụ thể, báo chí không chỉ dừng ở việc thông tin, mà cần thúc đẩy hành động bằng cách kêu gọi từng cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp thực hiện những hành vi cụ thể, thiết thực nhằm tiết kiệm năng lượng, hình thành thói quen tiêu dùng năng lượng văn minh, hướng tới sự phát triển bền vững.

Cũng theo TS. Trần Bá Dung, công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, báo chí đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Với lợi thế là kênh thông tin nhanh nhạy, tiếp cận rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, báo chí giúp phổ biến thông tin tới đông đảo công chúng một cách kịp thời, chính xác và trung thực.

“Thông qua việc cung cấp những kiến thức thiết thực, dễ hiểu về các vấn đề liên quan đến sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, báo chí góp phần hình thành nhận thức đúng đắn, nâng cao ý thức cộng đồng, từ đó thúc đẩy thay đổi hành vi và lan tỏa phong trào tiết kiệm năng lượng trong xã hội”, TS. Trần Bá Dung nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, thông tin về việc cung cấp thông tin khoa học, thông tin chính sách và thực tiễn, TS. Trần Bá Dung cho biết, báo chí, truyền thông có thể thông qua việc tiếp cận với chuyên gia và nghiên cứu khoa học, qua hình ảnh, con số, câu chuyện cụ thể; thực hiện truyền thông chính sách hay thông tin về nguyên nhân và hậu quả của các vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, từ đó thúc đẩy các giải pháp bền vững…

“Đặc biệt, báo chí cần làm rõ nguyên nhân và hậu quả của các vấn đề trong sử dụng năng lượng, từ đó thúc đẩy nhận thức cộng đồng về sự cấp thiết của việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, góp phần định hướng dư luận và lan tỏa các giải pháp phát triển bền vững”, TS. Trần Bá Dung nói.