Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc: Liên kết, hợp tác phát triển khu vực

Phát huy lợi thế, tiềm năng của mỗi địa phương

Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc lần đầu tiên được tổ chức tại Lào Cai trên cơ sở hợp nhất 2 Hội nghị truyền thống được tổ chức luân phiên hàng năm của ngành Công Thương 2 vùng (vùng Trung du và miền núi phía Bắc và vùng Đồng bằng song Hồng và Bắc Trung bộ). Đây là sự kiện quan trọng, có ý nghĩa của ngành Công Thương khu vực phía Bắc. Thông qua Hội nghị, Sở Công Thương các tỉnh, thành phố có cơ hội giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước cũng như đề xuất các giải pháp phối hợp, liên kết trên cơ sở tiềm năng, lợi thế của mỗi địa phương. Đồng thời đưa ra các kiến nghị, tham mưu với Bộ Công Thương, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố về các chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội.

Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc, lần thứ I năm 2014

Theo báo cáo tại Hội nghị, Khu vực phía Bắc gồm 28 tỉnh, thành phố có tổng diện tích tự nhiên là 149.887,15 km2, có vị trí địa lý khá đặc biệt, giáp với 3 tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây và Vân Nam của Trung Quốc ở phía Bắc, phía tây giáp Lào, phía đông giáp Vịnh Bắc Bộ, có mạng lưới giao thông vận tải đang được đầu tư, nâng cấp giúp cho việc thông thương trao đổi hàng hóa dễ dàng với các khu vực khác trong nước.

9 tháng đầu năm 2014, giá trị sản xuất công nghiệp toàn Khu vực ước đạt 1.429,860 nghìn tỷ đồng, tăng 8,92% so với cùng kỳ năm 2013, bằng 70,28% so với kế hoạch năm 2014. Trong đó, công nghiệp khai khoáng đạt 37,112 nghìn tỷ đồng, tăng 17,13%, công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 1.320,258 nghìn tỷ đồng, tăng 7,29%; Sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí đạt 67,516 nghìn tỷ đồng. Trong 9 tháng, một số mặt hàng chủ yếu của khu vực có sản lượng tăng, trong đó một số sản phẩm có mức tăng cao so với cùng kỳ như điện sản xuất, quặng sắt, gạch xây dựng, v.v... Đặc biệt gang thép các loại, 9 tháng đạt 18.743.451 tấn bằng 656,4% so với cùng kỳ năm 2013 (2.855.400 tấn)

Kim ngạch xuất khẩu 28 tỉnh, thành phố trong khu vực 9 tháng đầu năm 2014 đạt 45,87 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ và đạt 75% kế hoạch năm 2014. 21/28 địa phương xuất khẩu tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, 2 tỉnh có tốc độ tăng đột biến là Thái Nguyên tăng 40 lần do mặt hàng điện thoại di động và máy tính bảng đạt trên 2 tỷ USD; Sơn La tăng 24 lần do phát sinh xuất khẩu quặng Niken sang Trung Quốc 28.650 tấn trị giá trên 30,6 triệu USD, còn lại các tỉnh khác có tốc độ tăng từ 12-50%, riêng Hà Nội tăng cao hơn hẳn ở mức 72%.

Vẫn còn gặp nhiều khó khăn

Tại Hội nghị, báo cáo của các đại biểu cho biết, bên cạnh những thành tựu đạt được, trong hoạt động công nghiệp, thương mại tại các địa phương khu vực phía Bắc còn gặp nhiều khó khăn như ngành công nghiệp duy trì được tốc độ tăng trưởng khá, nhưng tăng trưởng chủ yếu theo chiều rộng, chưa bền vững, chất lượng không cao, khả năng cạnh tranh hạn chế; đầu tư, đổi mới công nghệ tiên tiến, công nghệ hiện đại có cải thiện nhưng còn chậm. Một số sản phẩm công nghiệp tuy đã được cải thiện, có chỗ đứng trên thị trường quốc tế, nhưng còn thấp hơn sản phẩm cùng loại của các nước trong khu vực nhất là giá cả, chất lượng mẫu mã sản phẩm và phương thức phục vụ vẫn đang chịu sự cạnh tranh gay gắt.

Báo cáo tại Hội nghị cho biết, bên cạnh những thành tựu đạt được, trong hoạt động công nghiệp, thương mại tại các địa phương khu vực phía Bắc còn gặp nhiều khó khăn

Công tác quy hoạch nhìn chung chưa đồng bộ, còn thiếu tầm nhìn chiến lược, chưa lường hết khó khăn của nền kinh tế và diễn biến của thị trường. Hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về quy hoạch chưa cao. Quy hoạch ngành, các sản phẩm chủ yếu cấp khu vực chậm được hoàn thiện.Hạ tầng phục vụ phát triển công nghiệp vẫn còn hạn chế, tiến độ đầu tư hạ tầng tại các khu, cụm công nghiệp kéo dài, đặc biệt là hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các cụm công nghiệp chưa được quan tâm đầu tư đúng mức. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu vốn và khó khăn trong trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng.

Các doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, khó tiếp cận được vốn tín dụng mặc dù mặt bằng lãi suất đã giảm dẫn đến chuyển đổi công nghệ chậm, đầu tư mở rộng quy mô sản xuất còn hạn chế. Thông tin dự báo, cảnh báo các tác động và nguy cơ của những yếu tố bên ngoài về tình hình kinh tế trong và ngoài nước đến các doanh nghiệp còn chưa kịp thời.

Số lượng, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng kịp nhu cầu phát triển của ngành. Trình độ quản lý, mức độ ứng dụng khoa học - kỹ thuật và năng lực dự báo thị trường còn hạn chế, bị động trong bối cảnh hội nhập quốc tế; thiếu nhiều chuyên gia giỏi, giàu kinh nghiệm để làm công tác quản lý. Nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất - xuất khẩu còn thiếu, chưa đáp ứng đủ nhu cầu chế biến xuất khẩu.

Liên kết phát triển giữa các vùng

Tại Hội nghị, nhiều ý kiến, tham luận liên quan đến những khó khăn, hạn chế còn tồn tại trong phát triển công nghiệp, thương mại tại các địa phương; vấn đề liên kết phát triển kinh tế giữa các vùng đã được các đại biểu cùng nhau bàn thảo.

Quan tâm đến vấn đề phát triển lĩnh vực công nghiệp, thương mại giữa các địa phương, ông Dương Đình Giám, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách công nghiệp cho rằng, sự liên kết giữa các tỉnh, đặc biệt là khu vực miền núi phía Bắc là hết sức cần thiết. Theo ông Dương Đình Giám, vùng Trung du Miền núi phía Bắc có tài nguyên thiên nhiên đa dạng, tài nguyên thủy điện dồi dào, tài nguyên khoáng sản phong phú, có khả năng phát triển mạnh công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, công nghiệp luyện kim, công nghiệp chế biến nông, lâm công nghiệp khu vực này còn kém phát triển. Sự liên kết về lĩnh vực thương mại, du lịch đã được đẩy mạnh và có hiệu quả, nhưng liên kết phát triển công nghiệp còn hạn chế. Đặc biệt, tính tự giác trong liên kết giữa các địa phương vẫn còn đang thiếu. Vì vậy, muốn phát triển, các địa phương cần liên kết tạo nên những vùng phát triển công nghiệp,dựa vào thế mạnh, đặc thù mỗi địa phương liên kết về nguyên liệu, nơi đặt nhà máy chế biến…

Cũng liên quan đến vấn đề liên kết giữa các địa phương, ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng nêu ý kiến, không gian kinh tế vùng và liên kết vùng là hướng đi không chỉ đối với ngành Công Thương. Tuy nhiên, muốn có liên kết thì mỗi địa phương phải đánh giá tổng quan về kinh tế, xã hội, hạ tầng giao thông. Xác định rõ lộ trình và hình thức liên kết, hợp tác phát triển. Các địa phương cần chủ động bàn bạc, thảo luận và đi đến một cơ chế hợp tác, liên kết chặt chẽ, thực chất, hiệu quả đển các bên liên quan cùng có lợi. Để đạt được điều đó, trên hết, vai trò quan trọng của quản lý Nhà nước, đặc biệt là Bộ Công Thương sẽ giúp các địa phương liên kết hiệu quả, tổng thể.

Thứ trưởng Bộ Công Thương phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc đã đi sâu phân tích đánh giá kết quả tích cực của ngành Công Thương. Trước những khó khăn, các địa phương đã có được kết quả tích cực về công nghiệp, thương mại, xuất nhập khẩu, chỉ số công nghiệp ổn định. Điều đó cho thấy, ý thức trách nhiệm của mỗi địa phương trong nhiệm vụ chung, hướng tới giá trị gia tăng cao hơn, bền vững hơn.

Lãnh đạo Bộ Công Thương trao cờ luân lưu tổ chức Hội nghị ngành Công Thương 28 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc cho đại diện tỉnh Nam Định dự kiến sẽ tổ chức vào cuối năm 2015

Thứ trưởng Trần Tuấn Anh chỉ đạo, thời gian tới, các tỉnh trong khu vực cần tổ chức hiệu quả Nghị quyết số 01/NQ-CP về một số giải pháp chỉ đạo điều hành, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2014; Tháo gỡ khó khăn cho khác doanh nghiệp, chủ động lên phương án đối phó với các tình huống. Đồng thời, tiếp tục làm rõ, đơn giản, minh bạch các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trên địa bàn phát triển. Thứ trưởng Trần Tuấn Anh cũng khẳng định, Bộ Công Thương sẽ đồng hành cùng các địa phương để giải quyết những bấp cập, hạn chế vẫn còn đang tồn tại trong phát triển kinh tế vùng.