Bảo hộ chỉ dẫn địa lý “BẮC KẠN” cho sản phẩm vịt bầu cổ xanh
Báo cáo “Quy hoạch tài nguyên nước giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050” của Bộ Tài Nguyên và Môi trường năm 2021, đã khẳng định Vịt bầu là loài động vật bản địa của tỉnh Bắc Kạn, có nguồn gen quý hiếm cần được bảo tồn, bảo vệ để khai thác, phát triển bền vững.
Ngày 05/6/2023, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 756/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00130 cho sản phẩm vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này. Bắc Kạn là tỉnh miền núi nằm ở trung tâm nội địa tiểu vùng Đông Bắc thuộc vùng Trung du và Miền núi phía Bắc, nằm trong khoảng tọa độ địa lý từ 21048’22’’ đến 22044’17’’ vĩ độ Bắc và từ 105025’08’’ đến 106024’47’’ kinh độ Đông. Vịt bầu cổ xanh là đặc sản ẩm thực nổi tiếng của tỉnh Bắc Kạn. Báo cáo “Quy hoạch tài nguyên nước giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050” của Bộ Tài Nguyên và Môi trường năm 2021, đã khẳng định Vịt bầu là loài động vật bản địa của tỉnh Bắc Kạn, có nguồn gen quý hiếm cần được bảo tồn, bảo vệ để khai thác, phát triển bền vững.
Giống vịt bầu cổ xanh được nuôi khá phổ biến trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, đặc điểm loài vật nuôi này có mẫu mã đẹp, khi đến tuổi xuất chuồng vịt có lông xám, ánh xanh lam, xanh lục, phần cổ chuyển sang màu xanh biếc, thân bè, chân và cổ ngắn. Đặc biệt giống vịt bầu cổ xanh có thời gian nuôi khoảng 04 tháng, chất lượng thịt thơm ngon được thị trường ưa chuộng.
Tại tỉnh Bắc Kạn, người dân đã tận dụng địa hình sông suối, ruộng, vườn, ao để nuôi giống vịt này, tuy nhiên hình thức chăn nuôi còn nhỏ lẻ, việc áp dụng khoa học kỹ thuật hạn chế nên chưa thực sự tạo ra giá trị kinh tế cao. Hơn nữa, do nuôi thả tự nhiên nên việc bảo tồn và phát triển nguồn giống gốc đang bị đe doạ, có nguy cơ không còn giữ được nguồn giống thuần chủng.
Giống vịt bầu cổ xanh được nuôi theo hình thức chăn thả, bán chăn thả tại nhiều địa phương tỉnh Bắc Kạn. |
Xuất phát từ thực tế đó, trong 02 năm (2021-2022) từ nguồn vốn sự nghiệp khoa học, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Kạn đã triển khai Dự án “Ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất giống vịt bầu cổ xanh gắn với chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm”. Mục đích của dự án là lưu giữ được nguồn giống quý, tạo ra sản phẩm chất lượng, xây dựng được chỉ dẫn địa lý vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn, từ đó làm cơ sở phát triển sản xuất hàng hóa.
Dự án triển khai 02 mô hình là chăn nuôi vịt bầu cổ xanh sinh sản và mô hình chăn nuôi vịt thương phẩm. Kết quả chọn lọc được 350 con (300 vịt cái và 50 vịt đực để phối), số lượng sinh sản từ vịt bố mẹ cung cấp ra thị trường trong 15 tháng được trên 16.000 con giống; hơn 28.000 quả trứng đảm bảo chất lượng. Mô hình chăn nuôi vịt thương phẩm, quy mô 1.200 con cho 12 hộ tham gia (100 con/hộ), địa điểm triển khai gồm: Xã Thanh Mai (Chợ Mới); xã Phương Viên (Chợ Đồn); xã Hiệp Lực (Ngân Sơn) và Quang Thuận (Bạch Thông).
Qua đánh giá, vịt bầu cổ xanh sinh trưởng và phát triển tốt, tỷ lệ sống trên 95%, trọng lượng trung bình 1,8-2,2kg/con, giá bán bình quân từ 70.000-90.000 đồng/kg, vịt thương phẩm sau khi trừ chi phí cho lợi nhuận từ 40.000-50.000 đồng/con.