PGS.TS Đinh Văn Châu: Đào tạo, nghiên cứu khoa học phải gắn với doanh nghiệp

Trao đổi với phóng viên, PGS.TS Đinh Văn Châu – Hiệu trưởng Trường Đại học Điện lực cho biết, nhà trường xác định sinh viên, nghiên cứu sinh không chỉ học lý thuyết, thực hành, bảo vệ luận án, mà phải sớm làm chủ nhiệm vụ khoa học, các nghiên cứu gắn với doanh nghiệp và giải các bài toán công nghệ của thực tiễn.

Nghiên cứu và đổi mới sáng tạo là trụ cột phát triển

-Thưa PGS, điểm đổi mới cốt lõi trong đào tạo gắn với nghiên cứu khoa học của Trường Đại học Điện lực hiện nay là gì?

PGS.TS Đinh Văn Châu: Một trong những điểm đổi mới quan trọng của Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) năm 2025, Luật Khoa học, Công nghệ và đổi mới sáng tạo cũng như các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước hiện nay là yêu cầu nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục đại học trở thành hoạt động bắt buộc và trọng tâm của cơ sở giáo dục đại học, đồng thời hoạt động này không còn dừng ở tính hàn lâm thuần túy, mà phải chuyển mạnh sang hướng ứng dụng, gắn với thực tiễn sản xuất – kinh doanh và nhu cầu phát triển của ngành, lĩnh vực.

PGS.TS Đinh Văn Châu - Hiệu trưởng Trường Đại học Điện lực

Trong bối cảnh đó, các trường đại học được tạo điều kiện hình thành các mô hình nghiên cứu mới như viện nghiên cứu trong trường, trung tâm đổi mới sáng tạo, qua đó kết nối chặt chẽ giữa nhà trường – viện nghiên cứu – doanh nghiệp. Đây không chỉ là không gian nghiên cứu, mà còn là nơi thử nghiệm, hoàn thiện và chuyển giao công nghệ, đưa kết quả nghiên cứu nhanh chóng đi vào thực tiễn.

Là cơ sở giáo dục đại học trọng điểm trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội nói chung và lĩnh vực Công Thương, đặc biệt là ngành năng lượng, nói riêng, hiện EPU có hơn 800 giảng viên, nhà khoa học, trong đó trên 53% có trình độ tiến sĩ. Trên cơ sở đó, Trường Đại học Điện lực xác định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong những trụ cột quyết định chất lượng đào tạo và sự phát triển của nhà trường giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Mục tiêu đặt ra là đưa Trường Đại học Điện lực trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo có uy tín trong lĩnh vực năng lượng, không chỉ trong nước mà từng bước vươn tầm khu vực đối với một số ngành, lĩnh vực mũi nhọn.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, nhiệm vụ nòng cốt của nhà trường là huy động, tập hợp sức sáng tạo của đội ngũ giảng viên, nhà khoa học, đồng thời tăng cường liên kết với các cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế, phát huy tối đa tiềm lực sẵn có và tranh thủ hiệu quả các cơ chế, chính sách, chiến lược phát triển của ngành và của Bộ Công Thương.

Sinh viên là trung tâm đổi mới sáng tạo

-Vậy để khuyến khích các sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học, nhà trường đã có những bước đi như thế nào thưa PGS?

PGS.TS Đinh Văn Châu: Ở góc độ đào tạo, đặc biệt với các ngành kỹ thuật - công nghệ như công nghệ kỹ thuật điện, điện tử, viễn thông, khoa học vật liệu, kỹ thuật máy tính, trí tuệ nhân tạo, năng lượng hạt nhân và bán dẫn, nhà trường khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học ngay từ những năm đầu.

Hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo được tích hợp như một nội dung quan trọng trong chương trình đào tạo. Năm 2025 là năm thứ hai nhà trường tổ chức Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học cấp trường, trên cơ sở các hội nghị cấp khoa, cấp đơn vị, qua đó tuyển chọn và phát triển những công trình, sáng kiến có giá trị.

Cùng với nghiên cứu khoa học, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của sinh viên cũng được nhà trường quan tâm thúc đẩy. Nhiều ý tưởng đã được hiện thực hóa, tham gia các cuộc thi, kết nối với nhà đầu tư và doanh nghiệp, từng bước đi vào sản xuất, kinh doanh, mang lại lợi ích thiết thực cho cả người học và doanh nghiệp.

EPU tuyên dương các tập thể tiêu biểu có thành tích trong hoạt động sinh viên nghiên cứu khoa học

Theo Quyết định số 3035/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương ký ngày 17/10/2025 ban hành Kế hoạch hành động của Bộ Công Thương thực hiện Nghị quyết số 328/NQ-CP ngày 13/10/2025 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW của Bộ Chính trị, theo đó, EPU được Bộ Công Thương giao ba nhiệm vụ trọng tâm: Nghiên cứu, đào tạo và chuyển giao công nghệ lưu trữ năng lượng; Xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng, đưa vào danh mục ngành đào tạo trọng điểm, đào tạo tối thiểu từ 25.000 – 35.000 kỹ sư, chuyên gia, ưu tiên lĩnh vực năng lượng hạt nhân; Đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực cho năng lượng mới và năng lượng tái tạo.

Nhà trường xác định đây vừa là trách nhiệm chính trị, vừa là cơ hội lớn để đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học thể hiện trí tuệ, bản lĩnh, đóng góp thiết thực cho sự phát triển của ngành Công Thương và lĩnh vực năng lượng.

Cùng với việc triển khai các nhiệm vụ được giao, Trường Đại học Điện lực cũng chủ động thực hiện Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nhà trường được lựa chọn tham gia các chương trình đào tạo, nghiên cứu lớn trong các lĩnh vực công nghệ lõi như điện hạt nhân, bán dẫn, vi mạch, và trong thời gian tới là điều khiển, điện khí hóa cho đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao.

Nhà trường yêu cầu các công trình khoa học không chỉ dừng ở việc công bố, mà phải gắn với sản phẩm khoa học - công nghệ cụ thể, có khả năng ứng dụng, giải quyết những bài toán thực tiễn mà doanh nghiệp và ngành đang đặt ra.

Hiện Trường Đại học Điện lực đã xây dựng mạng lưới hợp tác với gần 300 doanh nghiệp, trong đó có nhiều tập đoàn lớn như Viettel, VNPT, EVN, PV Power… Đây vừa là đối tác, vừa là nguồn lực quan trọng trong đào tạo nhân lực và ứng dụng khoa học công nghệ.

Thông qua thực tập, thực hành tại doanh nghiệp, sinh viên có điều kiện hình thành ý tưởng đổi mới sáng tạo; giảng viên, nhà khoa học đồng hành cùng sinh viên và doanh nghiệp để nghiên cứu, đề xuất các giải pháp tối ưu hóa sản xuất, nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh.

Thu hẹp khoảng cách giữa nghiên cứu và thực tiễn sản xuất

-Nhằm triển khai và hoàn thành tốt nhiệm vụ Bộ Công Thương giao, EPU sẽ có những bước đi như thế nào, thưa PGS?

PGS Đinh Văn Châu: Với tiềm lực đội ngũ, cơ chế chính sách ngày càng thông thoáng, cùng định hướng đi tắt đón đầu thông qua hợp tác quốc tế và thu hút nhân tài, Trường Đại học Điện lực tin tưởng rằng, nhà trường sẽ hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được Bộ Công Thương giao, từng bước khẳng định vai trò là trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo nòng cốt của Bộ Công Thương trong lĩnh vực năng lượng, đóng góp trực tiếp cho mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững đất nước.

Cụ thể, đối với đào tạo sau đại học, đặc biệt là nghiên cứu sinh, nhà trường xác định cách tiếp cận mới theo hướng giao nhiệm vụ khoa học cho các nghiên cứu sinh gắn chặt với thực tiễn và doanh nghiệp, thay vì chỉ dừng lại ở nghiên cứu thuần túy trong khuôn viên nhà trường.

Sinh viên EPU thuyết trình tại Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học năm 2025

EPU sẽ có cơ chế bảo đảm kinh phí, nghiên cứu sinh vừa thực hiện đề tài phục vụ đào tạo tiến sĩ, vừa chủ trì hoặc tham gia chủ trì các nhiệm vụ khoa học, công nghệ gắn trực tiếp với doanh nghiệp, nhằm giải quyết những bài toán công nghệ cụ thể của thực tiễn.

Đây là yêu cầu cốt lõi của đào tạo tiến sĩ trong giai đoạn mới, giúp nghiên cứu sinh đi thẳng vào thực tiễn, sớm hình thành năng lực nghiên cứu độc lập, làm chủ công nghệ và gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu, đào tạo, sản xuất.

Trên cơ sở đó, nhà trường sẽ mở rộng mô hình này sang đào tạo trình độ thạc sĩ trong thời gian tới, tùy theo từng trình độ, từng bậc học, yêu cầu đối với nhiệm vụ khoa học, công nghệ sẽ được thiết kế ở mức độ khác nhau, song tinh thần chung là người học sau đại học phải được tham gia nghiên cứu, đổi mới sáng tạo ngay trong quá trình học tập.

Cách làm này vừa tạo điều kiện để người học có nguồn kinh phí ổn định phục vụ đào tạo sau đại học, vừa là giải pháp căn cơ để đưa nghiên cứu sinh, học viên thạc sĩ sớm hòa nhập vào hệ sinh thái nghiên cứu, đổi mới sáng tạo của nhà trường và doanh nghiệp, góp phần thu hẹp khoảng cách giữa đào tạo hàn lâm và nhu cầu thực tiễn của ngành, lĩnh vực.

Xin trân trọng cảm ơn PGS!