Hoàn thiện quy định pháp luật nhằm đẩy mạnh hiệu quả về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản

Luật Địa chất và Khoáng sản số 54/2024/QH15 ra đời trên cơ sở kế thừa các quy định tại Luật Khoáng sản sản số 60/2010/QH12 năm 2010 trong điều kiện khai thác khoáng sản ngày càng khó khăn hơn nhất là ở các dự án xuống sâu, địa chất phức tạp, các hiểm họa về sạt lở bờ tầng công tác, sập đổ đường lò, cháy nổ mỏ, bục nước mỏ ngày càng xuất hiện nhiều dẫn tới việc đảm bảo an toàn trong khai thác khoáng sản sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức lớn hơn. 

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài kiểm tra công tác an toàn trong hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản

Trong đó, Luật Khoáng sản số 60/2010/QH12 năm 2010 mới chỉ quy định về an toàn, vệ sinh lao động trong khai thác khoáng sản nhìn chung các quy định về an toàn còn chưa đầy đủ, rõ ràng, chỉ dẫn chiếu tới các quy định tại Luật An toàn, vệ sinh lao động (Luật số 84/2015/QH13) như vậy tại các khâu thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển, sử dụng khoáng sản, các quy định về kỹ thuật an toàn kể trên chưa được quy định cụ thể tại luật nào cũng là một trong các nguyên nhân dẫn tới các sự cố, tai nạn lao động trong hoạt động khoáng sản vẫn để xảy ra và có chiều hướng gia tăng hiện nay, đây là bất cập từ thực tiễn.

Nâng cao hiệu quả quản lý kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản, theo kịp thực tiễn phát triển

Trước một số bất cập nêu trên, Luật Địa chất và Khoáng sản số 54/2024/QH15 ngày 29/11/2024 đã bổ sung các quy định về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản, chi tiết cụ thể tại Điều 60, trong đó có các nội dung chính là:

Tổ chức, cá nhân khai thác những mỏ khoáng sản có nhiều nguy nguy cơ mất an toàn, tức là những mỏ không nằm trong quy định tại khoản 4 Điều 62 của Luật phải bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật an toàn sau đây:

Nhân sự quản lý, điều hành sản xuất phải đáp ứng trình độ chuyên môn và được huấn luyện về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản;

Hệ thống thiết bị, phương tiện được sử dụng trong khai thác khoáng sản phải phù hợp với điều kiện địa chất của khu vực khai thác khoáng sản. Trường hợp khai thác mỏ hầm lò, hệ thống thiết bị, phương tiện còn phải bảo đảm an toàn theo mức độ nguy hiểm do khí cháy, nổ gây ra;

Có đội ngũ ứng cứu khẩn cấp bán chuyên trách để thực hiện các biện pháp xử lý tình huống khẩn cấp tại chỗ.

Thực hiện quy định chuyên sâu về chuyên ngành khai thác khoáng sản tại Điều 60 của Luật và Nghị định số 193/2025/NĐ-CP ngày 2/7/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Địa chất và khoáng sản, Bộ Công Thương đã xây dựng dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 43/2025/TT-BCT ngày 4/7/2025 quy định về kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản.

Thông tư quy định bổ sung về trình độ chuyên môn của chỉ huy trưởng công trường hoặc cấp tương đương sau; Trưởng ca hoặc cấp tương đương và Kiểm tra định kỳ đối với thiết bị, phương tiện sử dụng trong khai thác khoáng sản.

Hiện nay dự thảo Thông tư đang được lấy ý kiến rộng rãi, dự kiến Thông tư ban hành sẽ góp phần đổi mới, nâng cao nhận thức và tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp trong khai thác khoáng sản, các quy định rõ ràng và minh bạch góp phần thiết lập cơ chế tự kiểm soát trong thực hiện các nội dung về kỹ thuật an toàn cũng như hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách trong dự thảo Thông tư nêu trên sẽ khuyến khích phát triển hoạt động khoáng sản và công nghiệp khai khoáng theo hướng tinh, gọn, hiệu quả, góp phần thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các định hướng, chỉ đạo của Trung ương theo tinh thần của Nghị quyết số 10/NQ-TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về Chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngoài ra, còn góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ nhà nước về quản lý kỹ thuật an toàn trong khai thác khoáng sản ở Trung ương và Địa phương.