Lợi ích từ dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng

Tầm quan trọng của dán nhãn vật liệu xây dựng

Theo khảo sát của Báo Công Thương cho thấy phần lớn điện năng trong tòa nhà tại Việt Nam dành cho điều hòa không khí, thông gió và chiếu sáng. Đây là những hạng mục chịu tác động trực tiếp của “lớp vỏ công trình” gồm tường, mái, cửa kính. Với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, nếu vật liệu vỏ công trình không đạt chuẩn cách nhiệt hoặc giảm bức xạ, phụ tải làm mát sẽ tăng vọt, kéo theo hóa đơn điện và phát thải.

Thống kê của Trung tâm Tiết kiệm năng lượng TP. Hồ Chí Minh cho thấy, ước tính ở các trung tâm thương mại, hệ thống điều hòa có thể chiếm tới 75% mức tiêu thụ năng lượng, chiếu sáng 10% và thiết bị khác 15%, cơ cấu cho thấy “đòn bẩy” tiết kiệm nằm ở khâu thiết kế vật liệu và hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều hòa không khí (HVAC).

Vật liệu cách nhiệt sinh thái giúp tiết kiệm năng lượng

Theo tính toán, tỷ trọng tiêu thụ năng lượng của lĩnh vực xây dựng vào khoảng 37-40% phát thải trên 30% tổng số phát thải khí nhà kính (KNK). Con số này cho thấy mức độ ảnh hưởng của việc lựa chọn vật liệu tới mục tiêu an ninh năng lượng và trung hòa carbon. Chính vì vậy, việc phát triển công trình hiệu quả năng lượng, công trình xanh đang được Chính phủ ưu tiên, nhưng để đi từ khẩu hiệu đến kết quả, cần cơ chế đo lường, so sánh minh bạch đối với vật liệu. Một trong những công cụ đo lường hiệu quả chính là dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng.

Việc dán nhãn vật liệu xây dựng lần đầu tiên đã được quy định trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (thông qua ngày 18/6/2025, hiệu lực từ 1/1/2026). Trong đó, việc dán nhãn trước khi lưu thông là bắt buộc, đồng thời doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin về tiêu thụ năng lượng/phát thải. Bên cạnh các lợi ích về tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường thì quy định dán nhãn năng lượng này sẽ là cú hích để thị trường vật liệu “xanh” cất cánh, đồng thời trao công cụ minh bạch giúp nhà đầu tư, người mua nhà và cơ quan quản lý ra quyết định dựa trên dữ liệu.

Tại Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” do Bộ Công Thương tổ chức ngày 26/6/2025, ông Nguyễn Công Thịnh (Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng) nhấn mạnh: Việt Nam có đủ căn cứ, năng lực để triển khai dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng, song cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý, tiêu chuẩn thử nghiệm và tăng cường thanh tra, kiểm tra ở địa phương.

Dán nhãn vật liệu xây dựng mang lại lợi ích rõ rệt

Việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng không chỉ là chuyện của doanh nghiệp hay cơ quan quản lý, mà còn đem lại lợi ích rõ ràng cho từng người dân. Khi lựa chọn vật liệu đã được dán nhãn, chủ nhà có thể biết ngay sản phẩm đó giúp cách nhiệt tốt ra sao, giảm bao nhiêu điện điều hòa, hay giữ ấm hiệu quả thế nào vào mùa đông. Điều này đồng nghĩa với hóa đơn tiền điện hàng tháng nhẹ hơn và môi trường sống thoải mái hơn.

Trao đổi với Báo Công Thương, bà Nguyễn Thị Dung (Hà Nội) cho biết, gia đình làm dịch vụ cho sinh viên thuê nhà trọ mà đa số sinh viên không dư giả về tài chính. Vì vậy khi xây nhà, tôi cũng phải giành nhiều thời gian để nghiên cứu các loại vật liệu xây dựng sao cho vừa bền, vừa không bị hấp thụ nhiệt vào mùa hè.

“Nếu như có nhãn năng lượng cho gạch, tôn hoặc kính sẽ dễ dàng cho người tiêu dùng lựa chọn. Nhìn vào các thông số của nhãn năng lượng sẽ biết loại vật liệu nào hiệu quả, không phải tự mò mẫm hay nghe tư vấn” bà Dung nói và cho rằng dán nhãn năng lượng không chỉ có lợi cho người mua mà còn giúp chủ trọ tạo môi trường sống tốt hơn, tiết kiệm chi phí cho người thuê.

Các loại nhãn dán năng lượng được sử dụng phổ biến hiện nay

Thực tế, một số gia đình tại Hà Nội và TP.HCM sau khi cải tạo nhà bằng gạch block cách nhiệt và kính low-e đã giảm được 15-20% chi phí điện cho điều hòa mỗi năm (theo báo cáo của Bộ Xây dựng, 2024). Đối với doanh nghiệp, nhất là các tòa nhà văn phòng, việc dùng vật liệu tiết kiệm năng lượng giúp giảm áp lực vận hành hệ thống làm mát và chiếu sáng, đồng thời đáp ứng tiêu chí công trình xanh.

Không chỉ tiết kiệm tiền, sử dụng vật liệu có nhãn năng lượng còn góp phần giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia, đặc biệt vào mùa cao điểm. Các cơ quan chức năng của Bộ Công Thương và Bộ Xây dựng cũng nhiều lần khuyến nghị người tiêu dùng nên ưu tiên mua sản phẩm có dán nhãn năng lượng để vừa tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường, vừa nâng cao chất lượng không gian sống.