Mì ăn liền trong "thế chiến Covid-19"

Theo báo cáo nghiên cứu thị trường Facts and Factors, doanh thu của mặt hàng này dự kiến sẽ tăng từ 45,67 tỷ USD trong năm 2020 lên 73,55 tỷ USD vào năm 2026, tăng trưởng doanh thu trung bình hàng năm sẽ đạt 6%/năm trong giai đoạn 2021-2026.

Điều này cho thấy tiềm năng phát triển kinh doanh mì ăn liền trên cả thị trường nội địa và thị trường thế giới khá cao.

Nhu cầu tiêu thụ mì ăn liền toàn cầu Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã dẫn đến các biện pháp đóng cửa biên giới, giãn cách xã hội của các nước trên thế giới, phần lớn người tiêu dùng chuyển sang các bữa ăn tự nấu và dự trữ thực phẩm khô trong thời gian dài. Mì ăn liền với các yếu tố như sự tiện lợi, hương vị, đa dạng về chủng loại và giá cả phù hợp với tất cả các phân khúc người tiêu dùng đã thúc đẩy sự tăng trưởng mạnh mẽ của mặt hàng này.

Tiềm năng phát triển kinh doanh mì ăn liền trên thị trường nội địa và thế giới Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới (WINA) thống kê, nhu cầu về mì ăn liền toàn cầu năm 2019 tăng 3,45% so với năm trước đó nhưng năm 2020 đã tăng 14,79% so với năm 2019 do nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng tăng mạnh dưới tác động của dịch Covid-19.

Hiện, Việt Nam là quốc gia có nhu cầu tiêu thụ lớn thứ ba trên thế giới.

Theo báo cáo nghiên cứu thị trường Facts and Factors, doanh thu của mặt hàng này dự kiến sẽ tăng từ 45,67 tỷ USD trong năm 2020 lên 73,55 tỷ USD vào năm 2026, tăng trưởng doanh thu trung bình hàng năm sẽ đạt 6%/năm trong giai đoạn 2021-2026. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển kinh doanh mì ăn liền trên cả thị trường nội địa và thị trường thế giới khá cao. Thị trường mì toàn cầu có thể được chia theo chủng loại gồm: mì thịt gà, rau, hải sản và các loại khác.

Các nhà sản xuất và chiếm thị phần lớn nhất trên thị trường mì ăn liền toàn cầu hiện có Nissin Food Holdings; Nestle SA; ITC Limited; Capital Food Pvt Ltd; Ajinomoto Co, Inc; Acecook Việt Nam; Indofood Sukses Makmur Tbh; Aico Food Ltd; Samyang Corporation; Unilever PLC; Nongshim Co Ltd; Hebei Hualong Food Group và Master Kong.

Từ thống kê của Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới (WINA), có thể thấy thị trường châu Á có sức tiêu thụ lớn nhất, đặc biệt là khu vực Đông Bắc Á (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) chiếm 56,45% tổng tiêu thụ toàn cầu năm 2020, thứ hai là Đông Nam Á với 5 thị trường tiêu thụ chính gồm Inđônêxia, Việt Nam, Philippin, Thái Lan và Malaysia, chiếm 25,24%. Trung Quốc tuy có nhu cầu về mì ăn liền cao nhất thế giới, nhưng tốc độ tăng trưởng về tiêu thụ không cao như Việt Nam.

Theo WINA, nhu cầu mì ăn liền của Việt Nam đang đứng thứ 3 thế giới với lượng tiêu thụ năm 2020 tăng 29,47%(1) so với năm 2019. Trong các nước khối ASEAN, Philippin cũng có tỷ lệ tăng trưởng về nhu cầu mặt hàng mì gói, mì cốc khá cao, đạt 16,10% vào năm 2020. Nguyên nhân bởi Philippin là một quốc gia chịu nhiều thiên tai nên hầu hết người dân có xu hướng tiết kiệm tiền cho tương lai, luôn dự trữ thực phẩm có thể dễ dàng nấu chín phòng trừ trong thời gian xảy ra thiên tai. Do vậy, mì ăn liền chính là một lựa chọn tối ưu nhất.

Xu hướng tiêu thụ mì ăn liền giai đoạn 2021- 2026:

Dưới tác động của dịch bệnh kể cả trong giai đoạn phục hồi, xu hướng làm việc từ xa qua các thiết bị điện tử ngày càng tăng. Theo đó, xu hướng gia tăng của thực phẩm tiện lợi cùng với lịch trình làm việc tại nhà của người dân được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội phát triển doanh thu mới cho thị trường mì ăn liền toàn cầu. Chủng loại mì thịt gà dự kiến sẽ chiếm thị phần lớn nhất do có nhiều loại thức ăn ngon hơn và yếu tố khả năng chi trả hợp lý. Hơn nữa, xu hướng của người tiêu dùng đối với một dạng hàng tiêu dùng lành mạnh kết hợp với thịt gà  và nguồn cung cấp protein, carbohydrate cao hơn cùng những dinh dưỡng khác có khả năng khiến chủng loại mì gà sẽ có sức tiêu thụ mạnh nhất.

Trên cơ sở các kênh phân phối, thị trường mì gói toàn cầu có thể được chia nhỏ thành các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, bán lẻ trực tuyến và các loại hình khác. Trong đó, các siêu thị được dự báo sẽ chiếm thị phần lớn nhất trong giai đoạn 2021-2026 do hệ thống này được tăng cường đầu tư, đặc biệt, kết hợp với các yếu tố như kệ sản phẩm, bảng thông tin và các chương trình khuyến mại kèm theo… mang lại tâm lý trải nghiệm mua sắm “hứng khởi” hơn của người tiêu dùng, từ đó thúc đẩy doanh số bán hàng tăng cao cho kênh phân phối này.

Về thị trường tiềm năng, mặc dù châu Á hiện có sức tiêu thụ lớn nhất thế giới, nhưng tốc độ tăng trưởng nhu cầu hàng năm không cao, dưới 17% (trừ Việt Nam). Trong giai đoạn 2022 – 2026, châu Âu dự kiến sẽ là thị trường có tỷ lệ tăng trưởng hàng năm cao nhất, từ 15% đến dưới 50% (tùy theo từng quốc gia). 

Thuận lợi khi phát triển kinh doanh mì ăn liền: Như vậy, tiềm năng phát triển kinh doanh mì ăn liền trên cả thị trường nội địa và thị trường thế giới khá cao.

Trên thị trường nội địa

Theo khảo sát mới nhất của công ty nghiên cứu thị trường Nielsen Việt Nam, tỷ lệ tiêu thụ mì ăn liền trong bối cảnh dịch bệnh gia tăng 67%. Thống kê hiện có khoảng 50 công ty sản xuất mì ăn liền tại Việt Nam. Nhưng không chỉ có các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam, nhiều thương hiệu quốc tế khác cũng đang thâm nhập vào thị trường nội địa chúng ta, tận dụng ưu đãi về thuế suất nhập khẩu từ các Hiệp định thương mại mà Việt Nam tham gia, cạnh tranh với các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, điều này khiến thị trường Việt Nam rất phong phú, đem lại nhiều sự lựa chọn cho người tiêu dùng cả về chủng loại và giá cả mặt hàng.

Về tiềm năng xuất khẩu, năm 2020 và năm 2021, ngành sản xuất mì ăn liền đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó với tình trạng khẩn cấp về phòng dịch Covid-19 toàn cầu. Cá biệt, khi tình hình dịch bệnh tại nhiều nước diễn biến phức tạp, có công ty của Việt Nam xuất khẩu mì tăng 300%. Hiện, phở ăn liền và mì ăn liền hiện Việt Nam đã và đang xuất khẩu tới hơn 40 quốc gia trên toàn thế giới.

Để xuất khẩu mặt hàng này, doanh nghiệp cần phải chuẩn bị các thủ tục, chứng từ cần thiết để khai báo hải quan, gồm: Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice), phiếu đóng gói hàng hóa (Packing List), xác nhận đặt chỗ trên phương tiện vận chuyển (Booking Confirmation), hợp đồng thương mại (Sales Contract), giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy phép chứng nhận đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, đăng ký kiểm nghiệm sản phẩm mì hoặc phở ăn liền, bản tự công bố sản phẩm, giấy chứng nhận lưu hành tự do (Certificate of Free Sales), kiểm dịch động vật (Health Certificate) vì hầu hết các sản phẩm mì ăn liền hoặc phở ăn liền đểu có thành phần có nguồn gốc từ động vật nên doanh nghiệp cần đăng ký lấy mẫu, kiểm dịch động vật.

Đối với các HS code như: 19023030 (miến), 19023040 (mì ăn liền), 19023020 (mì, bún làm từ gạo), 190230 (sản phẩm từ bột nhào khác), 19023090 (loại khác) thì thuế xuất khẩu là 0%