Tái cơ cấu ngành năng lượng là chiến lược quan trọng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia

Theo Quyết định số 165/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, trong các định hướng chiến lược lớn của Đề án Tái cơ cấu ngành Công Thương giai đoạn tới 2030, tái cơ cấu ngành năng lượng đặt ra mục tiêu phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và các nguồn năng lượng mới như hydrogen, pin nhiên liệu hydro, khí hóa lỏng LNG; hình thành các trung tâm năng lượng lớn theo lợi thế cạnh tranh của các địa phương; phát triển hệ thống thị trường năng lượng đồng bộ, cạnh tranh, minh bạch, đa dạng hóa hình thức sở hữu và phương thức kinh doanh để huy động các nguồn lực tư nhân tham gia phát triển ngành; Ưu tiên phát triển ngành công nghiệp sản xuất máy móc, thiết bị và công nghệ năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo.

Tái cơ cấu ngành năng lượng là một chiến lược quan trọng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia

Tái cơ cấu ngành năng lượng là một chiến lược quan trọng nhằm đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển bền vững và giảm thiểu tác động đến môi trường. Quá trình này đòi hỏi điều chỉnh lại cấu trúc ngành, phân phối nguồn lực và thúc đẩy các giải pháp công nghệ mới để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng trong khi giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Tái cơ cấu ngành năng lượng có thể bao gồm:

Chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, theo đó, định hướng đầu tư vào năng lượng gió, mặt trời, sinh khối và thủy điện: Việc tăng cường đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo giúp giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch, giảm khí thải CO₂, và góp phần vào các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.

Những năm qua, Bộ Công Thương đã phát động Chương trình Quốc gia về Sử dụng Năng lượng Tiết kiệm và Hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP 3) với mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, giảm chi phí năng lượng và góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Chương trình bao gồm nhiều hoạt động và giải pháp nhằm thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các ngành kinh tế, đặc biệt là công nghiệp, xây dựng và giao thông vận tải.

Trong các nguồn năng lượng tái tạo tiềm năng lớn, điện mặt trời và điện gió có khả năng phát triển mạnh mẽ nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi ở Việt Nam. Vì vậy, Bộ Công Thương đã ưu tiên cho việc phát triển điện mặt trời và điện gió trong chiến lược năng lượng quốc gia, nhằm tận dụng tối đa tiềm năng tài nguyên tự nhiên, đảm bảo an ninh năng lượng và hướng đến phát triển bền vững. Các ưu tiên này được phản ánh qua nhiều chính sách và biện pháp khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo.

Bên cạnh đó, Việt Nam có nguồn sinh khối dồi dào từ phế phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp. Khai thác sinh khối để sản xuất năng lượng giúp tận dụng tài nguyên sẵn có và tạo nguồn năng lượng sạch, bền vững.

Khuyến khích công nghệ tiết kiệm năng lượng bằng cách cung cấp các chương trình hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho các doanh nghiệp và hộ gia đình đầu tư vào các thiết bị, công nghệ tiết kiệm năng lượng.

Việc tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực tư nhân, tham gia vào thị trường điện là một giải pháp quan trọng nhằm đảm bảo nguồn cung điện ổn định, đa dạng hóa các nguồn đầu tư và thúc đẩy cạnh tranh. Bộ Công Thương đã đưa ra các chính sách và biện pháp khuyến khích các doanh nghiệp, tập đoàn tư nhân tham gia vào lĩnh vực sản xuất, truyền tải và phân phối điện. Đây là hướng đi chiến lược để đảm bảo nguồn cung cấp điện ổn định, giảm phụ thuộc vào nguồn lực nhà nước và thúc đẩy thị trường điện phát triển lành mạnh, cạnh tranh.

Cùng với đó, để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, Việt Nam đã ưu tiên sử dụng hydro xanh để lưu trữ và phân phối năng lượng, đặc biệt trong ngành công nghiệp nặng và giao thông vận tải.

Trong các nhà máy sản xuất, ưu tiên ứng dụng các công nghệ phát thải thấp như điện gió, điện mặt trời và hydro để thay thế năng lượng hóa thạch, đồng thời xem xét các công nghệ trung hòa carbon trong quá trình sản xuất.

Những năm qua, Việt Nam tăng cường hợp tác với các nước phát triển về công nghệ năng lượng, tìm kiếm nguồn vốn và kinh nghiệm quản lý để ứng dụng hiệu quả vào điều kiện thực tế của nước ta. Nhờ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế và hiệp định song phương đã góp phần quan trọng để Việt Nam hướng tới đạt được các mục tiêu bền vững.

Tái cơ cấu ngành năng lượng là bước đi tất yếu để hướng tới một nền kinh tế phát triển bền vững và giảm tác động môi trường. Để tái cơ cấu ngành Công Thương theo đúng mục tiêu đề ra, Bộ Công Thương hướng đến phát triển mạnh mẽ các nguồn năng lượng tái tạo nhằm xây dựng một ngành năng lượng xanh, bền vững và đa dạng. Việc thúc đẩy các nguồn năng lượng tái tạo không chỉ giúp đảm bảo an ninh năng lượng mà còn góp phần thực hiện các cam kết về giảm thiểu biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế xanh.

Cùng với đó, hướng đến mục tiêu xanh hóa ngành Công Thương, thực hiện phát triển bền vững theo Đề án Tái cơ cấu ngành Công Thương giai đoạn tới 2030, ngành Công Thương đã ban hành nhiều chính sách nhằm chú trọng phát triển công nghiệp xanh, công nghiệp môi trường. Đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ môi trường và xanh hóa công nghiệp; đảm bảo sản xuất, phân phối và sử dụng năng lượng và nguyên liệu đầu vào là tài nguyên thiên nhiên một cách tiết kiệm và hiệu quả; thúc đẩy tiêu dùng xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn.