Hiệp định RCEP: Cơ hội gia tăng với cả xuất khẩu và nhập khẩu dệt may

Xuất khẩu dệt may sang nhiều thị trường tăng cao

Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) được ký kết vào thời điểm đại dịch Covid-19 tác động mạnh mẽ tới nền kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng lớn đến thương mại và đầu tư, dẫn đến đổ vỡ chuỗi cung ứng. Do vậy, việc Hiệp định RCEP chính thức có hiệu lực càng trở nên đặc biệt hơn.

Các chuyên gia phân tích, Hiệp định RCEP chính thức được ký kết với sự tham gia của 15 thành viên, tạo ra thị trường trên quy mô 2,2 tỷ người, tương đương 26.200 tỷ USD, tạo nên khu vực thuơng mại tự do lớn nhất thế giới. Với những cam kết mở cửa thị trường hàng hoá, dịch vụ, đầu tư, quy tắc xuất xứ giá trị trong khu vực địa lý Hiệp định RCEP cùng các biện pháp tạo thuận lợi thương mại, hiệp định này dự kiến sẽ tạo cơ hội để ngành dệt may đẩy mạnh xuất khẩu, hình thành chuỗi cung ứng.

Ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) - cho biết, Hiệp định RCEP sẽ mang tới nhiều cơ hội cho ngành dệt may Việt Nam. Khác với các hiệp định khác, với Hiệp định RCEP, quy tắc xuất xứ là một “điểm cộng” tương đối dễ dàng cho doanh nghiệp Việt Nam.

Đối với Hiệp định RCEP, ngành dệt may được mở ra một thị trường lớn với mức độ cam kết ít khắt khe hơn, yêu cầu dễ chịu hơn so với Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Mặt khác, trong khối Hiệp định RCEP có một số nước là thành viên của Hiệp định CPTPP sẽ hóa giải những khó khăn, thách thức đến từ nguyên liệu "đầu vào", vì sẽ giúp bổ trợ phần nguyên liệu bị thiếu hụt trong nước hiện nay.

Đáng chú ý, Hiệp định RCEP sẽ giải quyết được một số vấn đề lớn cho doanh nghiệp ngành dệt may khi Trung Quốc bắt đầu nhập khẩu sản phẩm dệt may của Việt Nam, cơ hội rộng mở với thị trường tỷ dân này.

Ngoài ra, trong khối RCEP, Nhật Bản cũng là một thị trường tiềm năng. Nếu như trước đây, hàng may mặc vào thị trường này buộc phải chứng minh được nguyên liệu có nguồn gốc xuất xứ từ ASEAN và Nhật Bản, trong khi đó Việt Nam nhập khẩu phần lớn nguyên phụ liệu trong ngành này từ Trung Quốc. Thì đối với Hiệp định RCEP, hàng may mặc Việt Nam được sản xuất từ nguyên phụ liệu Trung Quốc cũng được hưởng ưu đãi về thuế quan khi xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.

Đặc biệt, so với các FTA khác, RCEP có nhiều thuận lợi hơn. Đó không chỉ là việc cắt giảm thuế quan đến 90% mà trong khu vực này vừa có nước nghèo, nước trung bình, nước giàu nên các nước lớn sẵn sàng hỗ trợ giúp cho các nước nghèo có điều kiện vươn lên.

Cơ hội cho nhập khẩu nguyên phụ liệu

Các FTA, trong đó có RCEP có hiệu lực đã và đang đem lại những thuận lợi về xuất nhập khẩu cho Việt Nam nói chung, ngành dệt may nói riêng, đặc biệt ở khâu nhập khẩu. Bởi từ trước đến nay, phần lớn nguyên phụ liệu của ngành dệt may trong nước đều phải nhập từ Trung Quốc.

Vì vậy, khi RCEP có hiệu lực, các doanh nghiệp dệt may trong nước đã tận dụng ưu đãi về thuế quan khi sử dụng nguyên liệu từ Trung Quốc để sản xuất hàng hóa xuất đi các nước thành viên. Ngoài giảm thuế quan, các nước thành viên RCEP cũng có sự bổ trợ cho nhau. Chẳng hạn, Nhật Bản có công nghệ kỹ thuật cao, trong khi Trung Quốc là quốc gia cung ứng nguyên phụ liệu cho thị trường thế giới, Việt Nam có ngành dệt may có thể cạnh tranh… các nền kinh tế này bổ trợ cùng giúp nhau phát triển.

Theo Tổng cục Hải quan, 9 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may đã đạt trên 27,34 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm trước. Đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp dệt may đã có đơn hàng đến hết năm 2024. Trong cơ cấu thị trường của ngành dệt may, Nhật Bản, Hàn Quốc đóng vai trò là những thị trường chủ lực. Đây cũng là các thị trường có tốc độ gia tăng kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may rất lớn. Đây đều là các đối tác thương mại lớn của Việt Nam trong khối RCEP.

Theo ông Giang, Hiệp định RCEP còn tạo ra động lực phát triển công nghệ dệt may, giúp chuyển dịch cơ cấu dệt may của các nước trong khu vực vào thị trường Việt Nam và bổ sung được phần cung thiếu hụt của Việt Nam.

Theo Bộ Công Thương, Hiệp định RCEP đặt mục tiêu cắt giảm hoặc loại bỏ thuế quan của các quốc gia thành viên áp dụng đối với khoảng 92% hàng hóa có xuất xứ trong vòng 20 năm. Đồng thời, Hiệp định RCEP hợp nhất phạm vi của các FTA ASEAN+1 hiện có (FTA của ASEAN với 5 đối tác), bao quát một cách toàn diện cả về phạm vi lẫn chiều sâu của cam kết.

Bên cạnh đó, Hiệp định RCEP bao gồm 20 chương gồm nhiều lĩnh vực mà chưa được nhắc tới trong các FTA ASEAN+1 trước đây, trong đó có các điều khoản liên quan đến thương mại hàng hóa; phòng vệ thương mại; thủ tục hải quan và tạo thuận lợi thương mại và giải quyết tranh chấp, đồng thời bổ sung các cam kết tiếp cận thị trường với quy tắc cho phép mở cửa thương mại và đầu tư.

Các chuyên gia cho rằng, điều này sẽ hỗ trợ các thành viên tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực tạo thuận lợi cho kinh doanh, tập hợp một bộ quy tắc phát triển và mở rộng chuỗi cung ứng khu vực. Hiệp định RCEP sẽ đem đến nhiều cơ hội cho ngành dệt may Việt Nam. Thị trường các nước Hiệp định RCEP đem đến nguồn nhập khẩu nguyên phụ liệu lớn cho ngành dệt may Việt Nam, nên khi doanh nghiệp mở rộng xuất khẩu sản phẩm vào các nước thành viên sẽ rất thuận lợi trong quy tắc xuất xứ hàng hóa.