Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận, ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh

Doanh nghiệp đứng trước nhiều thách thức

Chuyển đổi xanh với nòng cốt là sản xuất và tiêu dùng bền vững hiện không còn là xu thế, là hướng đi của nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình này cũng gặp không ít những khó khăn, thách thức. Về vấn đề này, theo bà Lê Thị Hồng Nhi, Phó tổng giám đốc Unilever Việt Nam, việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu nhựa tái chế sạch là một thách thức lớn. Hiện nay, ở Việt Nam, mặc dù đã có quy định pháp luật về phân loại rác tại nguồn, nhưng cơ sở hạ tầng, điều kiện triển khai còn chưa đồng bộ, khiến nguồn nguyên liệu đầu vào chưa đủ sạch, chi phí xử lý cao.

Bên cạnh đó, công nghệ ngành nhựa tái chế cũng còn nhiều hạn chế, số lượng nhà tái chế có thể sản xuất ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo độ an toàn, màu sắc, mùi tương đương nhựa nguyên sinh còn rất ít. Chính điều này dẫn tới giá thành nhựa tái chế cao hơn khoảng 20% so với nhựa nguyên sinh.

Để giải quyết khó khăn, Unilever đã đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức về phân loại rác tại nguồn, đồng thời hợp tác với các đối tác tái chế trong nước nhằm cải thiện đặc tính hóa lý của nhựa, mua lại sản phẩm nhựa tái chế đạt chuẩn, và hỗ trợ công tác thu gom phế liệu.

“Tuy vậy, để ngành tái chế phát triển bền vững, rất cần sự đồng hành, hỗ trợ của Nhà nước, đặc biệt thông qua các cơ chế ưu đãi và đầu tư từ Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam”, bà Lê Thị Hồng Nhi cho hay.

Cùng nói về những thách thức đối với doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Bích Hường, Trưởng Ban Truyền thông Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho biết, hiện có khoảng 90% doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Do vậy việc các doanh nghiệp này đáp ứng sản xuất xanh hay tiêu chuẩn ESG (một khung đánh giá nhằm đo lường tính bền vững và trách nhiệm đối với môi trường, xã hội của doanh nghiệp) là thách thức không hề nhỏ.

Trong quá trình triển khai các nội dung liên quan đến ESG, thực tế các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn không ít lúng túng, số lượng doanh nghiệp tham gia các giải thưởng ESG còn rất khiêm tốn, một phần nguyên nhân xuất phát từ việc nhiều doanh nghiệp chưa đủ điều kiện, tiêu chí theo quy định của. Tuy nhiên, bà Hường nhấn mạnh, dù quy mô nhỏ, các doanh nghiệp này vẫn là một thành tố quan trọng trong chuỗi cung ứng và chắc chắn sẽ phải tham gia tiến trình phát triển bền vững.

Nhiều doanh nghiệp hiện đang gặp khó khăn trong việc tìm giải pháp thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững. Ảnh minh hoạ

Ứng dụng công nghệ phù hợp với quy mô doanh nghiệp

Theo ông Trịnh Anh Tuấn, Chủ tịch Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương), nhận thức được tầm quan trọng của chuỗi giá trị sản xuất và tiêu dùng bền vững, trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã ưu tiên tập trung xây dựng và ban hành một khung khổ pháp lý và chính sách toàn diện nhằm khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất bền vững. Điều này đã góp phần đa dạng hóa nguồn cung sản phẩm xanh trên thị trường, tạo tiền đề cho việc thực hành tiêu dùng bền vững của người dân.

Cũng theo ông Tuấn, khoa học, công nghệ xanh được xem là “chìa khóa” giúp doanh nghiệp mở rộng cánh cửa bước vào kỷ nguyên xanh. Công nghệ không chỉ là “chiếc gậy phép” hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên, giảm thiểu tác động môi trường, mà còn tăng cường minh bạch thông tin, khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, bài toán đặt ra hiện nay đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ là làm thế nào để tiếp cận và ứng dụng hiệu quả công nghệ xanh. Điều này đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ nhằm đảm bảo công nghệ được triển khai phù hợp với năng lực và quy mô của doanh nghiệp, đồng thời bắt kịp với xu hướng sản xuất và kinh doanh hiện đại.

Còn theo ông Cù Huy Quang, Trưởng phòng Hiệu quả năng lượng và chuyển đổi xanh, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương),  trong năm 2024, Bộ Công Thương đã xây dựng được 3 tiêu chuẩn đối với sản phẩm nhựa tái chế. Dự kiến trong năm 2025, Bộ sẽ tiếp tục xây dựng thêm 5 tiêu chuẩn mới trong lĩnh vực này. Ngoài ra, từ năm 2021 đến nay, Bộ Công Thương đã triển khai nghiên cứu, xây dựng nhiều mô hình tái chế, tái sử dụng chất thải và phát triển các nguồn nguyên vật liệu mới cho sản xuất. Các mô hình kinh tế tuần hoàn được đẩy mạnh áp dụng tại các cụm công nghiệp và khu vực có tiềm năng lớn, nhằm tạo bước chuyển cả về nhận thức lẫn thực tiễn sản xuất.

Trong giai đoạn 2026- 2030, Bộ Công Thương đặt trọng tâm triển khai Chương trình thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và tiêu dùng bền vững. Đây sẽ là chương trình quy mô lớn với kỳ vọng tạo ra nhiều sản phẩm xanh mới, củng cố tiêu chí xanh, đồng thời đẩy mạnh kinh tế tuần hoàn tại các ngành, lĩnh vực, địa phương có tiềm năng. Mục tiêu hướng tới là giảm thiểu, tiết kiệm nguyên vật liệu đầu vào và nâng cao hiệu quả sản xuất cho doanh nghiệp.