Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam: Thúc đẩy chuỗi cung ứng và công nghiệp hỗ trợ

Những chính sách hỗ trợ như giảm 50% lệ phí trước bạ cho ô tô lắp ráp trong nước không chỉ kích cầu tiêu dùng mà còn tạo điều kiện để các doanh nghiệp sản xuất mạnh tay đầu tư vào chuỗi cung ứng. Theo báo cáo từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số ô tô đạt mức kỷ lục với 38.761 xe trong tháng 10/2024, khẳng định sức hút của các dòng xe lắp ráp trong nước.

Sự phát triển của công nghiệp hỗ trợ đang giúp Việt Nam từng bước thu hẹp khoảng cách giữa xe lắp ráp trong nước (CKD) và xe nhập khẩu nguyên chiếc (CBU). Các doanh nghiệp trong nước đã bắt đầu cung cấp được nhiều linh kiện quan trọng, giúp tối ưu chi phí, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, và tăng khả năng cạnh tranh.

Công nghệ dây chuyền Tích hợp tại xưởng Thân Xe (Bodyshop)

Đối với nền tảng và các dòng xe trong tương lai, công nghệ lắp ráp gầm xe
đã có những cải tiến

Mercedes-Benz Việt Nam, với nhà máy hoạt động từ năm 1995 tại TP. Hồ Chí Minh, là minh chứng rõ nét cho sự thành công của mô hình sản xuất nội địa. Các dòng xe như C-Class, E-Class, và GLC 200 không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn góp phần nâng tầm thương hiệu qua chất lượng sản phẩm vượt trội.

Việc gia hạn thêm 5 năm hoạt động của nhà máy đã giúp Mercedes-Benz đảm bảo sự liên tục trong dây chuyền sản xuất, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các nhà cung ứng linh kiện nội địa. Đây là minh chứng cho thấy công nghiệp hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong việc giữ vững vị thế của các doanh nghiệp trong nước.

Sự gia nhập của các thương hiệu quốc tế như GM-SAIC-Wuling và Chery không chỉ tăng cường tính cạnh tranh mà còn là động lực thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển.

• GM-SAIC-Wuling, thông qua hợp tác với TMT Motors, đã xây dựng nhà máy sản xuất ô tô điện tại Hưng Yên. Hai mẫu xe điện Wuling Mini EV và Wuling Bingo đều sử dụng nhiều linh kiện được nội địa hóa, góp phần xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ trong ngành xe điện.

• Chery, hợp tác với Geleximco, đang xây dựng nhà máy tại Thái Bình với công suất 200.000 xe/năm. Ngoài việc cung cấp cho thị trường trong nước, liên doanh này còn hướng đến xuất khẩu và thành lập trung tâm thiết kế chế tạo tại Việt Nam để chuyển giao công nghệ và thúc đẩy sự phát triển của các nhà cung ứng nội địa.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, chuyên gia kinh tế nhận định rằng, công nghiệp hỗ trợ chính là “xương sống” của ngành công nghiệp ô tô. Nếu trước đây, việc nội địa hóa chỉ dừng lại ở một số linh kiện cơ bản như lốp xe hay ắc quy, thì nay các nhà cung ứng nội địa đã tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị với các sản phẩm có độ phức tạp cao như động cơ, hệ thống truyền động và pin xe điện.

Sự chuyển đổi này không chỉ giúp các doanh nghiệp trong nước cải thiện năng lực cạnh tranh mà còn tạo động lực thu hút đầu tư từ các tập đoàn lớn trên thế giới.

Theo Dự thảo chiến lược phát triển ngành ô tô Việt Nam đến năm 2035, mục tiêu đặt ra là đạt tổng sản lượng 1,531 triệu xe, trong đó xe sản xuất nội địa chiếm 78% nhu cầu nội địa và xuất khẩu khoảng 90.000 chiếc.

Để đạt được những mục tiêu này, cần tiếp tục đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ như ưu đãi thuế, giảm chi phí đầu vào, và cải thiện hạ tầng giao thông. Đồng thời, việc đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ cần được xem là trọng tâm, giúp tăng tỷ lệ nội địa hóa và tạo nền tảng bền vững cho ngành công nghiệp ô tô.

Với sự gia tăng của các dòng xe điện (EV) và các chính sách thúc đẩy phát triển bền vững, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đang bắt nhịp với xu hướng toàn cầu. Các nhà sản xuất và nhà cung ứng nội địa đang chuyển hướng sang phát triển linh kiện cho xe điện, đặc biệt là pin và hệ thống quản lý năng lượng.

Nếu tiếp tục phát huy thế mạnh của công nghiệp hỗ trợ, ngành ô tô Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn vươn xa trên bản đồ thế giới. Đây sẽ là động lực quan trọng để ngành công nghiệp ô tô Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển xanh và bền vững.