Đào tạo nhân lực chất lượng cao: chìa khóa phát triển công nghiệp

Việc sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường giúp khơi dậy tư duy sáng tạo, phát triển ý tưởng mới và hình thành các sản phẩm công nghệ có tính ứng dụng thực tế cao. Đây chính là nền tảng giúp sinh viên không chỉ tốt nghiệp với bằng cấp, mà còn sẵn sàng tham gia các dự án công nghiệp, nâng cao hiệu quả vận hành và đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp.

Đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tại đại học

Nhiều cơ sở đào tạo tại Việt Nam đã chuyển hướng mạnh mẽ, tăng cường đầu tư cho nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ. Theo PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội, thời gian qua nhà trường đã triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

“Với bề dày hơn 70 năm, Đại học Bách khoa Hà Nội hiện có khoảng 1.000 giảng viên tiến sĩ, mạng lưới sinh viên lên tới 200.000 người cùng hệ thống phòng thí nghiệm chuyên ngành phong phú, giúp sinh viên có điều kiện nghiên cứu và thực hành trong môi trường chuyên nghiệp”, ông Huỳnh Đăng Chính chia sẻ.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội.

Hoạt động đào tạo của trường được thiết kế gắn kết chặt chẽ với nhu cầu ngành Công Thương, vừa phục vụ quản lý nhà nước, vừa đáp ứng nhu cầu nhân lực của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, trường chú trọng hợp tác quốc tế, đặc biệt với các doanh nghiệp FDI, nhằm nâng cao chất lượng nghiên cứu và mở rộng cơ hội học tập cho sinh viên. Hệ thống phòng thí nghiệm được đầu tư theo nhiều cấp độ, từ cơ bản đến nâng cao, phục vụ hiệu quả cho cả đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Tại Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, PGS.TS Đàm Sao Mai, Phó Hiệu trưởng, cho biết trường đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong giảng dạy, số hóa quy trình quản lý và tích hợp trí tuệ nhân tạo vào chương trình học. Trường hiện có 5 nhóm nghiên cứu mạnh và khoảng 10 nhóm nghiên cứu tiềm năng, đồng thời triển khai nhiều dự án hợp tác với doanh nghiệp.

“Chúng tôi muốn đào tạo sinh viên có khả năng đáp ứng xu hướng chuyển đổi số và phát triển công nghệ toàn cầu. Sinh viên được trang bị kỹ năng cần thiết để ngay khi ra trường có thể thích ứng với yêu cầu công việc”, bà Đàm Sao Mai chia sẻ.

Một số dự án công nghệ cao đã được chuyển giao thành công cho doanh nghiệp, bao gồm hệ thống robot kiểm tra sản xuất, thiết bị gắp và đóng bao tự động, các dự án truy xuất nguồn gốc sản phẩm, mô hình Smart Factory và phòng thử nghiệm mô phỏng ô tô điện. Hỗ trợ từ doanh nghiệp giúp nâng cao hiệu quả nghiên cứu và giảng dạy, tạo môi trường thực hành sát với thực tế.

Tăng cường kết nối nhà trường - doanh nghiệp để đào tạo nhân lực thực tiễn

Để đảm bảo sinh viên tốt nghiệp có thể đáp ứng yêu cầu công việc, việc hợp tác chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp là yếu tố quan trọng. Doanh nghiệp có thể tham gia bằng cách đặt hàng các chương trình đào tạo, tài trợ thiết bị, chia sẻ dữ liệu sản xuất hoặc hướng dẫn sinh viên thực hiện đề tài nghiên cứu. Việc này giúp sinh viên tiếp cận thực tiễn, giảm thiểu nhu cầu đào tạo lại và giúp nhà trường định hướng chương trình học sát với nhu cầu thị trường.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính nhấn mạnh: “Mọi hoạt động nghiên cứu và đào tạo phải xuất phát từ nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra sản phẩm công nghệ có thể sử dụng ngay, không chỉ dừng lại ở việc công bố bài báo khoa học hay hoàn thiện chương trình đào tạo. Khi giải quyết các bài toán lớn, nghiên cứu phải giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực đổi mới công nghệ và hiệu quả đầu tư”.

Đồng quan điểm, PGS.TS Đàm Sao Mai cho rằng ngoài việc chủ động tìm kiếm đối tác, các trường cũng mong muốn nhận được sự hỗ trợ từ các Bộ, ngành và cơ quan quản lý để xây dựng hệ sinh thái kết nối giữa nhà trường và doanh nghiệp. Hệ sinh thái này không chỉ định hướng đào tạo nhân lực, mà còn thúc đẩy nghiên cứu và phát triển các sản phẩm khoa học công nghệ có ứng dụng thực tiễn cao.

Thực tế triển khai cho thấy sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp mang lại lợi ích rõ rệt. Sinh viên được thực hành trên dự án thực tế, tiếp cận thiết bị hiện đại và tham gia giải quyết vấn đề thực tế của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng tiếp cận được nhân lực đào tạo bài bản, cùng các sản phẩm công nghệ có thể áp dụng ngay vào sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính cho biết Đại học Bách khoa Hà Nội mong muốn nhận được nhiều “bài toán lớn” từ doanh nghiệp liên quan đến năng lượng, tự động hóa, AI, hóa chất, bán dẫn để định hướng nghiên cứu và đào tạo theo nhu cầu thực tế.

PGS.TS Đàm Sao Mai nhấn mạnh việc xây dựng hệ sinh thái kết nối nhà trường, doanh nghiệp, cơ quan quản lý sẽ tạo ra môi trường học tập thực tiễn, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực và khả năng ứng dụng sản phẩm công nghệ. Đây là hướng đi hiệu quả để các trường vừa đảm bảo chất lượng đào tạo, vừa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của ngành công nghiệp Việt Nam.