Hiệp định EVFTA đang tác động tích cực đến thu nhập của người lao động

Ông Lê Quang Trung - nguyên Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Việc làm (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) – cho biết, quá trình thực hiện Hiệp định EVFTA, các lĩnh vực liên quan đến vận chuyển, nhóm ngành hàng có thế mạnh xuất khẩu sang EU, nhất là những ngành nghề thâm dụng nhiều lao động đã tạo nhiều công ăn việc làm như: Dệt may, da giày, logistics. Đồng thời, việc tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa của các ngành nghề này đã gián tiếp cải thiện thu nhập cho người lao động. Đặc biệt, nếu những ngành nghề thâm dụng lao động phát triển thì lao động nữ sẽ có lợi thế hơn trong việc có việc làm ổn định, bền vững.

Bên cạnh đó, từ yêu cầu cao của thị trường cũng như các quy định trong cam kết với đối tác EVFTA, người lao động trong các lĩnh vực sản xuất có cơ hội nâng cao trình độ của mình để đáp ứng yêu cầu mới. Thực thi EVFTA cũng là cơ hội cho những người lao động có chuyên môn, kỹ thuật cao và những người lao động được đào tạo có thêm cơ hội việc làm đúng khả năng, trình độ và thu nhập cũng sẽ tương xứng hơn.

Thực tế, sau hơn 2 năm thực thi, Hiệp định EVFTA cũng có những tác động tích cực đến vấn đề tiền lương. Theo Báo cáo đánh giá tác động của EVFTA đến lao động, việc làm Việt Nam đến năm 2025 của Viện Khoa học Lao động và Xã hội (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), so với các khu vực khác, tiền lương bình quân của người lao động làm việc trong khu vực xuất nhập khẩu từ các nước thuộc EVFTA cao hơn so với các khu vực còn lại khoảng 17% đến 28%.

Sau thời điểm hiệp định EVFTA có hiệu lực, tiền lương bình quân của người lao động cũng cao hơn khoảng 11% so với thời điểm trước khi hiệp định EVFTA có hiệu lực. Hưởng lợi hơn về mức lương thuộc nhóm lao động nữ, lao động khu vực thành thị và nhóm lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao hơn.

Cũng theo báo cáo này, dự báo, EVFTA sẽ tạo thêm khoảng 146.000 việc làm cho giai đoạn 2022 – 2025, bình quân khoảng 36,5 nghìn/năm, tăng 0,059% so với kịch bản không có EVFTA. Việc làm tác động mạnh đến nhóm lao động từ 15 đến 34 tuổi. Một số ngành có tác động mạnh từ Hiệp định EVFTA như: xây dựng, công nghiệp chế biến chế tạo, hoạt động tài chính, ngân hàng, bảo hiểm…

Mặc dù có những kết quả tích cực, song do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên việc thực thi hiệp định thương mại trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài sẽ  làm giảm hiệu quả tác động của EVFTA đến lao động việc làm và đặt ra nhiều thách thực đối với lao động việc làm như: Thay đổi về hình thức làm việc; thiếu hụt nguồn cung lao động cục bộ ở một số địa phương; sự mất cân đối cung cầu về cơ cấu lao động đối với nhóm có trình độ, tay nghề khi các doanh nghiệp phục hồi trở lại…

Để thực hiện các cam kết về lao động, cũng như các yêu cầu trong EVFTA , theo ông Lê Quang Trung, cần có sự bổ sung quy định kịp thời với các hình thức việc làm mới nhằm đảm bảo quyền lợi, lợi ích của người lao động. Bên cạnh đó, Nhà nước đẩy mạnh các chương trình, hoạt động nâng cao chất lượng nguồn nhân lực như có những chính sách hỗ trợ cho cả doanh nghiệp (đơn vị sử dụng lao động) và người lao động đào tạo nâng cao trình độ, giữ chân người lao động, chia sẻ với người lao động khi gặp khó khăn.

“Đối với người lao động cũng cần nắm bắt, tận dụng cơ hội để nâng cao trình độ, bởi hơn ai hết nâng cao trình độ là cơ hội để người lao động cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của doanh nghiệp về tay nghề, kỹ năng trong tình hình mới”- ông Lê Quang Trung khuyến nghị.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng phải quan tâm đến chế độ đãi ngộ cho người lao động, nên có những quy định mềm trong thỏa ước về lao động tập thể, những quyền lợi của người lao động; động viên khuyến khích người lao động bằng nhiều hình thức, vật chất, tinh thần để tạo ra động lực cho người lao động an tâm, cống hiến, đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển, vươn xa, hội nhập với sân chơi kinh tế toàn cầu.