Thực thi EVFTA, trao đổi thương mại giữa Việt Nam – Thụy Điển có nhiều triển vọng sáng

Hiệp định EVFTA đã giúp các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam được hưởng lợi thế cạnh tranh khi xuất khẩu sang thị trường này, đó là ưu đãi về thuế quan so với các đối thủ lớn khác. Điều này cũng góp phần quan trọng giúp giảm nhẹ các tác động tiêu cực từ suy thoái kinh tế toàn cầu trong những năm gần đây lên nền kinh tế trong nước. Hiện Việt Nam là nguồn cung hàng hóa ngoại khối lớn thứ 7 của Thụy Điển trên thế giới và lớn nhất của Thụy Điển tại khu vực Đông Nam Á.

Về đầu tư, theo số liệu từ Bộ Kế hoạch Đầu tư, tính đến cuối tháng 6/2024, Thụy Điển có 111 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký đạt 742,65 triệu USD, xếp hạng thứ 29 trong số 143 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Rất nhiều công ty Thụy Điển đang ngày càng quan tâm đến việc mở rộng kinh doanh và đầu tư tại thị trường Việt Nam.

Theo Thông tin từ Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), trong giai đoạn 2019 - 2023, thương mại song phương giữa Việt Nam – Thụy Điển ghi nhận ổn định trong 3 năm đầu và biến động hơn trong năm 2022-2023. Trong đó, 2022 là năm kim ngạch đạt mức cao nhất với 1,62 tỷ USD, tăng 6,34% so với năm 2021. Đến năm 2023, kim ngạch thương mại song phương giảm mạnh do kinh tế Thụy Điển rơi vào tình trạng suy thoái. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam - Thụy Điển đạt 1,29 tỷ USD, giảm 20,38% so với năm 2022; trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 946,18 triệu USD, giảm 25,17% so với năm 2022; kim ngạch nhập khẩu đạt 342,01 triệu USD, giảm 3,24%.

Năm 2024, kinh tế Thụy Điển đã có tín hiệu khởi sắc hơn với tốc độ tăng trưởng GDP trong quý I và quý II/2024 lần lượt ở mức 0,7% và 0% so với cùng kỳ năm trước, sau khi ghi nhận mức suy yếu liên tiếp trong 3 quý trước đó, đưa nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái. Diễn biến này đã tác động tích cực đến hoạt động thương mại giữa Việt Nam và Thụy Điển. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam – Thụy Điển trong tháng 6/2024 đạt 105,2 triệu USD, giảm 13,1% so với tháng trước, nâng tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Thụy Điển trong 6 tháng đầu năm 2024 lên 695,93 triệu USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước. 

Về xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Thụy Điển trong tháng 6/2024 đạt 76,39 triệu USD, giảm nhẹ 2,82% so với tháng trước đó, nhưng tăng 8,13% so với tháng cùng kỳ năm 2023. Tính chung 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này đạt 510,83 triệu USD, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 2,07% tỷ trọng trên tổng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường EU. Trong đó, 3 mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch cao nhất là: Điện thoại các loại và linh kiện (chiếm tỷ trọng 36,90%); Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (chiếm tỷ trọng 9,51%) và Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (chiếm tỷ trọng 9,14%).

Trong khi đó, các sản phẩm có thế mạnh của Việt Nam là hàng nông sản lại chiếm tỷ trọng rất thấp trong tổng kim ngạch xuất khẩu sang Thụy Điển.

Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch nhập khẩu từ thị trường này đạt 185,10 triệu USD, tăng 7,8% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 2,4% tỷ trọng trên tổng kim ngạch nhập khẩu từ thị trường EU. Trong đó, 3 mặt hàng nhập khẩu có kim ngạch cao nhất là: Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (chiếm tỷ trọng 32,35%); Dược phẩm (chiếm tỷ trọng 28,51%) và Giấy các loại (chiếm tỷ trọng 10,03%).

Dự báo hoạt động thương mại song phương giữa Việt Nam và Thụy Điển sẽ tích cực hơn trong những tháng tới. Bên cạnh đó, EVFTA sẽ tiếp tục là động lực quan trọng hỗ trợ thương mại song phương giữa hai thị trường. Trong dài hạn, hầu hết hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Thụy Điển vẫn còn tiềm năng khi thị phần hàng hóa của Việt Nam vẫn chiếm tỷ trọng thấp trong tổng nhập khẩu của nước này. Tuy nhiên, hợp tác giữa hai quốc gia vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là về khoảng cách địa lý xa xôi, hai nước chưa có đường bay thẳng từ Việt Nam, cũng như chưa có các hợp tác về cảng biển và cảng hàng không.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, người tiêu dùng Thụy Điển rất quan tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường, nên các sản phẩm xuất khẩu sang thị trường này sẽ phải đảm bảo các tiêu chuẩn về bền vững và bảo vệ môi trường. Đối với thực phẩm, người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tiêu thụ thực phẩm hữu cơ. Dự báo đến năm 2030, tiêu thụ thực phẩm hữu cơ tại quốc gia này sẽ tăng gấp 3 lần so với hiện tại, đây là cơ hội cho các lĩnh vực sản xuất thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam thâm nhập vào thị trường tiềm năng này.

Nhằm mục tiêu thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương, ngay từ đầu năm 2024, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển đã triển khai hàng loạt các hoạt động xúc tiến thương mại, trong đó, trọng tâm là tận dụng lực lượng cộng đồng để đưa hàng Việt Nam vào hệ thống phân phối bản địa. Hiện có 10 kho hàng đầu mối nhập khẩu thực phẩm Á châu tại Thụy Điển là của người Việt. Vì vậy, Thương vụ đã phát động phong trào “Người Việt Nam ưu tiên kinh doanh và tiêu dùng hàng Việt Nam”. Hàng loạt các hoạt động đã và đang được tổ chức như đi thăm các kho hàng đầu mối, tổ chức tuần hàng, thử sản phẩm, hội thảo kết nối giao thương, tổ chức đoàn doanh nghiệp về tham dự Hội chợ Nguồn hàng 2024… Sự hỗ trợ từ cộng đồng người Việt tại Thụy Điển mở ra nhiều cơ hội cho hàng Việt Nam từng bước thâm nhập sâu hơn vào thị trường này.

Trong thời gian tới, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển sẽ tập trung thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực chính trị - đối ngoại, thương mại - đầu tư và khoa học - công nghệ. Cùng với đó, phối hợp với các cơ quan chức năng của Thụy Điển và Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp Thụy Điển đầu tư vào Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực: chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường...;hỗ trợ doanh nghiệp Thụy Điển và Việt Nam tăng cường hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa giữa hai nước; vận động Thụy Điển mở cửa hơn nữa cho lao động trình độ cao của Việt Nam sang làm việc tại nước này, nhất là trong lĩnh vực công nghệ thông tin, giáo dục, y tế, chăm sóc người già...