Thương mại Việt Nam – EU tiếp tục đà tăng trưởng tích cực

Chuyên san Thương mại Việt Nam – EU quý 2/2025 dẫn số liệu thống kê của Cục Hải quan Việt Nam cho thấy, quý II/2025 kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam với thị trường EU tiếp tục tăng trưởng khả quan, đạt 18,19 tỷ USD, tăng 3,9% so với quý trước và tăng 10,6% so với quý II/2024. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu đang tăng mạnh hơn so với xuất khẩu và xuất khẩu có dấu hiệu tăng chậm lại. Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại 2 chiều giữa Việt Nam và EU đạt 35,69 tỷ USD, tăng 10,2% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 8,3% trong tổng kim ngạch của cả nước. Cũng trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất siêu sang EU 19 tỷ USD.

Tăng trưởng xuất khẩu khả quan

Xét về nhóm hàng, tính chung 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu hầu hết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường EU tăng so với cùng kỳ năm 2024 gồm các mặt hàng nông sản được hưởng lợi về giá; nhóm hàng công nghiệp tiêu dùng như dệt may, giày dép; nhóm sản phẩm công nghiệp công nghệ cao với máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu sang EU cao nhất, đạt 4,05 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2024; xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện đạt 3,5 tỷ USD, tăng 2,5%.

Trong nhóm hàng nông sản, 6 tháng đầu năm 2025, cà phê vẫn là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu sang EU lớn nhất, đạt 409,7 nghìn tấn, trị giá 2,3 tỷ USD, tăng 15,9% về lượng và tăng 87% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2024; xuất khẩu hạt điều đạt 64,6 nghìn tấn, trị giá 456,5 triệu USD, giảm 3,8% về lượng, nhưng tăng 24,6% về trị giá; xuất khẩu hạt tiêu đạt 19,08 nghìn tấn, trị giá 141,5 triệu USD, giảm 17% về lượng, nhưng tăng 26,3% về trị giá; xuất khẩu hàng rau quả đạt 169,5 triệu USD, tăng 35,4% so với cùng kỳ năm 2024.

Kim ngạch xuất khẩu giày dép các loại của Việt Nam sang EU trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 3,01 tỷ USD, tăng 12,2% so với cùng kỳ năm 2024. Hiệp định EVFTA với lộ trình cắt giảm thuế quan tiếp tục tạo điều kiện cạnh tranh tốt hơn cho mặt hàng này tại thị trường EU so với các nhà cung ứng khác như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh…

Theo thống kê của Eurostat, trong 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch nhập khẩu giày dép các loại của EU từ Việt Nam tăng 23,5% so với cùng kỳ năm 2024, cao gần gấp đôi mức tăng nhập khẩu 12% từ thị trường ngoài khối và cao hơn nhiều so với mức tăng 15% nhập khẩu từ Trung Quốc. Thị phần của Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu giày dép của EU từ thị trường ngoài khối tiếp tục mở rộng, chiếm 29% trong 5 tháng đầu năm 2025, tăng so với mức 26,37% cùng kỳ năm 2024. Việt Nam là nhà cung cấp giày dép lớn thứ hai ngoài khối cho EU, chỉ sau Trung Quốc.

Với mặt hàng dệt may, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang EU trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 2,22 tỷ USD, tăng 16,4% so với cùng kỳ năm 2024 trong bối cảnh nhu cầu nhập khẩu của thị trường tiếp tục phục hồi.

Dự báo, trong nửa cuối năm 2025, hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường EU có khả năng bị tác động bởi những biến động của kinh tế khu vực EU, chính sách thuế quan. Tuy nhiên, với lợi thế lớn từ Hiệp định EVFTA, xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU trong nửa cuối năm 2025 được dự báo sẽ tiếp tục tăng nhưng có thể chậm lại so với tốc độ tăng trưởng khoảng 8 - 10% so với cùng kỳ năm 2024.

Cơ cấu thị trường nhập khẩu không có nhiều biến động

Cũng theo số liệu thống kê của Cục Hải quan, quý II/2025, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ thị trường EU đạt 4,55 tỷ USD, tăng 20,2% so với quý I/2025 và tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2024. Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ thị trường EU đạt 8,34 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ hầu hết các thị trường lớn trong khối EU 6 tháng đầu năm 2025 tăng so với cùng kỳ năm 2024, trừ nhập khẩu từ Ireland giảm. Cơ cấu thị trường cung cấp hàng hóa cho Việt Nam từ các nước thành viên trong 6 tháng đầu năm 2025 không có nhiều biến động, trừ tỷ trọng nhập khẩu từ Ireland giảm từ 23,1% xuống còn 20,3%, các thị trường lớn khác tỷ trọng biến động dưới 0,5%.

Về mặt hàng, trong 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng chủ lực của Việt Nam từ EU tăng so với cùng kỳ năm 2024, trừ nhập khẩu máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, hóa chất, chất dẻo nguyên liệu, vải các loại và nguyên phụ liệu dược phẩm giảm. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu máy móc thiết bị và nhiều mặt hàng nguyên liệu cho sản xuất trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng so với cùng kỳ năm 2024 như: máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác tăng 13,6%; nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày tăng 9,6%; gỗ và sản phẩm gỗ tăng 16,2%; chất dẻo nguyên liệu tăng 12% về lượng... Cùng với đó, các doanh nghiệp cũng đang đẩy mạnh nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng từ thị trường EU, theo đó, kim ngạch nhập khẩu sữa và sản phẩm từ sữa 6 tháng đầu năm 2025 tăng 70,8%; chế phẩm thực phẩm khác tăng 15,1%, Thủy sản tăng 86,6%...

Nhờ Hiệp định EVFTA, người tiêu dùng Việt Nam đang ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận với nhiều sản phẩm hàng hóa đa dạng và chất lượng cao từ châu Âu với giá thành hợp lý hơn, khi thuế nhập khẩu cho nhiều sản phẩm từ châu Âu vào Việt Nam đang giảm theo lộ trình đến 0% theo cam kết của Hiệp định EVFTA. Người dân đã được mua các sản phẩm nông sản từ châu Âu (như: rau củ quả, sữa và ngũ cốc) với mức giá phù hợp; cùng với đó, nhiều mặt hàng nhập khẩu như: máy móc, thiết bị từ châu Âu cũng bắt đầu giảm theo lộ trình giúp cho các doanh nghiệp trong nước nâng cao quá trình sản xuất và tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Ở chiều ngược lại, các ngành hàng có lợi thế xuất khẩu sang EU như: Dệt may, da giày và lĩnh vực vận chuyển đã tạo ra nhiều việc làm mới cho người lao động Việt Nam. Người lao động cũng có cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn để đáp ứng các yêu cầu mới từ EVFTA.

Theo nhận định của các chuyên gia, Hiệp định EVFTA từ khi có hiệu lực đến nay đã cơ bản đạt được mục tiêu đề ra trong việc thúc đẩy quan hệ tổng thể giữa hai bên. Tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU đã tăng lên và Việt Nam trở thành quốc gia có thị phần lớn nhất so với các nước trong khu vực ASEAN xuất khẩu vào EU. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tận dụng cơ hội từ EVFTA, nắm bắt thông tin về thị trường thế giới, các tác động của kinh tế thế giới… để chủ động trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh và giao hàng. Đồng thời, chủ động đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, đổi mới công nghệ, tạo ra những sản phẩm hàng hoá có chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường EU.