Việt Nam - Singapore hợp tác cùng phát triển xuất khẩu sang EU và Vương quốc Anh

Hội thảo là sáng kiến của Thương vụ Việt Nam tại Singapore, với sự tham gia đồng tổ chức của Cục Xúc tiến thương mại, sự phối hợp hỗ trợ của Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore, Vụ Chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) và sự ủng hộ của các cơ quan tổ chức tại Singapore và Việt Nam như: Liên đoàn sản xuất Singapore, Phòng Thương mại và công nghiệp Singapore, Trung tâm Thương mại châu Á, Eurocham Việt Nam, PwC Singapore.

Nhiều triển vọng hợp tác

Phát biểu tại Hội nghị, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục XTTM (Bộ Công Thương) cho biết, Việt Nam và Singapore là hai quốc gia ASEAN có sự hợp tác trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư. Lũy kế đến tháng 7 năm 2021, Singapore là đối tác đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn thứ 3 của Việt Nam. Bên cạnh đó, Singapore còn là đối tác thương mại lớn thứ 10 trên toàn cầu và đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam trong số các nước Đông Nam Á.

Theo ông Vũ Bá Phú, đến nay, Việt Nam đã tham gia ký kết 15 FTA, trong đó 14 hiệp định đã có hiệu lực; 9 trong số những FTA này có sự tham gia đồng thời của cả Việt Nam và Singapore, trong đó có FTA với EU và Vương quốc Anh.

Với vị trí địa lý đặc thù của mình, Singapore đã trở thành một trạm trung chuyển thương mại lớn của thế giới. Trong khi đó, gần đây Việt Nam đang phát triển là một nền kinh tế sản xuất và xuất khẩu mới nổi với nhiều sản phẩm có năng lực cạnh tranh đáng kể của ASEAN và thế giới. Thị trường xuất khẩu của Việt Nam đã được mở rộng; nhiều doanh nghiệp Việt Nam ngày càng tham gia sâu rộng vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

“Những lợi thế về năng lực cung ứng, năng lực thương mại mà doanh nghiệp hai nước đang có là vô cùng tiềm năng, nhất là trong bối cảnh hiện nay chúng ta là hai nước duy nhất trong khu vực có các FTA mang tính toàn diện với thị trường EU và Vương quốc Anh. Ngoài ra nền kinh tế của hai nước chúng ta mang tính bổ trợ cao nên việc hợp tác, cùng khai thác và thâm nhập thị trường EU, Vương quốc Anh là hướng đi đúng đắn”, ông Vũ Bá Phú khẳng định.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Singapore, ông Mai Phước Dũng cũng khẳng định, việc tổ chức Hội thảo trực tuyến này chứng tỏ Lãnh đạo Chính phủ và doanh nghiệp 2 nước đều cùng chia sẻ mục tiêu tham gia các liên kết kinh tế để đa dạng hoá thị trường xuất khẩu, kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và mạng lưới sản xuất toàn cầu, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và cải thiện đời sống của người dân.

Ông Mai Phước Dũng, Đại sứ Việt Nam tại Singapore đánh giá, Việt Nam và Singapore có nền kinh tế mở của Đông Nam Á. Sản phẩm giữa hai nước mang tính bổ sung cho nhau. Do đó, hai nước cần tận dụng năng lực ở nhiều khía cạnh khác nhau để hợp tác khai thác xuất xứ cộng gộp, cùng tăng xuất khẩu sang nước thứ 3.

Cùng quan điểm với những ý kiến trên, ông Alaim Cany, đại diện Phòng Thương mại Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) phân tích, từ khi FTA giữa Việt Nam và EU (EVFTA) chính thức có hiệu lực, 65% hàng xuất khẩu của EU sang Việt Nam và 71% hàng xuất khẩu của Việt Nam sang EU được miễn thuế. Trong thập kỷ tới, con số này sẽ tăng lên gần 99%. Điều này sẽ khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư Châu Âu, đồng thời, hàng hóa Việt Nam cũng sẽ được đặc quyền tiếp cận thị trường tiêu dùng rộng lớn và thịnh vượng với khoảng 450 triệu dân của EU.

EU đã ký hai FTA với Singapore và Việt Nam tuy nhiên hàng hóa của Việt Nam và Singapore không cạnh tranh trực tiếp tại EU. Những mặt hàng xuất khẩu của Singapore sang EU bao gồm hóa chất và dược phẩm. Trong khi đó, Việt Nam bán các sản phẩm da giày, dệt may và thủy sản. Vì vậy, hai nước có thể hợp tác thông qua những sự kiện như hội nghị lần này để giúp các doanh nghiệp của cả hai nước tiếp cận thị trường EU được tốt hơn.

Doanh nghiệp cần linh hoạt thích ứng

Theo ông Alaim Cany, khả năng các hiệp định thương mại tự do giữa EU và các quốc gia thành viên ASEAN khác hiện là viễn cảnh xa vời, do đó, các công ty Việt Nam và Singapore có cơ hội tận dụng “lợi thế đi trước” và khẳng định mình trên thị trường Châu Âu trước những đối thủ cạnh tranh.

Tuy nhiên, ông Alaim Cany cũng chỉ ra, rào cản phổ biến nhất đối với các thành viên EuroCham là thủ tục hành chính. Do đó, các bên cần nỗ lực để đảm bảo việc thực hiện EVFTA suôn sẻ và thành công.

Ngoài ra, theo ông Alaim Cany, thị trường EU có nhiều tiêu chuẩn cao về môi trường, nông nghiệp và phát triển bền vững. Vì vậy, doanh nghiệp Việt Nam cần đáp ứng các tiêu chuẩn này (tiêu chuẩn về môi trường, lao động, an toàn thực phẩm…) để có thể bán được sản phẩm cho người tiêu dùng Châu Âu.

Ở góc độ khác, ông Douglas Foo, Chủ tịch Liên đoàn các nhà sản xuất Singapore (SMF) chia sẻ, FTA giữa Singapore - Anh và FTA Singapore – EU giúp công ty các nước thành viên được hưởng nhiều lợi ích thuế quan. Do đó, Việt Nam và Singapore có nhiều cơ hội hợp tác với nhau để tận dụng năng lực và thế mạnh của nhau tong việc khai thác các thị trường EU và Vương quốc Anh.

SMF là thành viên mạng lưới của Mạng lưới doanh nghiệp Châu Âu của EU, doanh nghiệp Việt Nam và Singapore có thể hợp tác với nhau để tận dụng mạng lưới kinh doanh của SMF tại EU cho hoạt động kinh doanh của mình. Doanh nghiệp Việt Nam có thể liên hệ với SMF để tìm các công ty Singapore đang tìm kiếm sự hợp tác như vậy. Ông Douglas Foo cũng bày tỏ tin tưởng, doanh nghiệp Việt Nam và Singapore có thể phát huy lợi thế của nhau và ở vị trí vững chắc hơn để mở rộng sang EU và Vương quốc Anh.

Tham luận tại Hội thảo, chuyên gia về các FTAs của Việt Nam, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên đã có bài trình bày chuyên sâu, phân tích các điểm tương đồng và khác biệt trong cam kết FTAs của Singapore và Việt Nam; đồng thời làm nổi bật những lĩnh vực mặt hàng mà các doanh nghiệp hai bên có thể có lợi thế bổ trợ để cùng khai thác.

Ông Sebastian Cortes Sanchez, Phó Giám đốc, Trung tâm Thương mại Châu Á cũng cho rằng,thương mại thế giới sụt giảm do dịch Covid 19 gây ra, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tìm kiếm những nguồn lực mới để tăng năng lực cạnh tranh cho sản phẩm, đáp ứng được yêu cầu của thị trường. Các FTA Việt Nam – EU, FTA Singapore – EU là những công cụ đã hiện hữu và các doanh nghiệp cần khai thác để cải thiện được khả năng cạnh tranh, giảm chi phí.

Tuy nhiên, ông Sebastian Cortes Sanchez cũng lưu ý các doanh nghiệp Việt Nam cần hiểu được biểu thuế của đối với dòng sản phẩm của doanh nghiệp mình, đồng thời nên quan tâm đến đến quy tắc xuất xứ và hạn ngạch xuất khẩu.

“Một số quy định cho phép chúng ta khai thác biểu thuế, hàm lượng giá trị khu vực, quy trình liên quan đến chế biến…, doanh nghiệp phải tìm hiểu cụ thể để xác định xem các sản phẩm của mình có thỏa những quy định đó hay không?”, Sebastian Cortes Sanchez lưu ý.

Về phía Bộ Công Thương, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng, Vụ chính sách thương mại đa biên đã cung cấp cho các doanh nghiệp Việt Nam nhiều thông tin chi tiết về những cam kết chính trong FTA Singapore – EU và Singapore – Anh liên quan đến sản phẩm thực phẩm chế biến xuất khẩu sang EU và Vương quốc Anh.  

Ông Khanh khẳng định, khai thác hạn ngạch về thực phẩm chế biến chỉ là một triển vọng nhỏ, các cơ hội lớn hơn cần lưu ý là sự kết nối sản xuất/đầu tư/công nghệ giữa hai nước để tạo ra chuỗi giá trị cao hơn. Đặc biệt, ông cũng cho rằng, các doanh nghiệp của hai nước, đặc biệt là các doanh nghiệp Việt Nam cần quan tâm đến tiêu chí bền vững trong sản xuất vì các lợi thế từ FTAs mang lại chỉ có thể được đảm bảo khi các doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu cao của thị trường EU và UK.