Xuất khẩu gỗ: “Bàn đạp” từ Hiệp định RCEP
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) là Hiệp định thương mại tự do có quy mô lớn nhất thế giới, mở ra những cơ hội trong tầm tay cho các doanh nghiệp, trong đó có ngành gỗ Việt Nam.
Cơ hội lớn cho xuất khẩu gỗ
Với phạm vi bao trùm thị trường của 11 nước ASEAN và 5 đối tác lớn (là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand), RCEP mở ra một khu vực thị trường thống nhất rộng lớn, với quy mô 2,2 tỉ người tiêu dùng, 30% GDP toàn cầu. Xét trong nhiều khía cạnh, đây là cơ hội hội nhập rất có nghĩa cho doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp ngành gỗ và lâm sản nói riêng.
Ông Ngô Sỹ Hoài - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết, kể từ khi đi vào thực thi từ năm 2022, RCEP tạo ra một không gian cộng hưởng rộng lớn, mà ở đó các doanh nghiệp Việt có cơ hội xuất nhập khẩu hàng hóa với không hoặc rất ít rào cản về thuế quan, giá thành vì thế cũng có cơ hội để cạnh tranh hơn. Đặc biệt, nhờ vào việc hài hòa quy tắc xuất xứ nội khối RCEP, hàng hóa xuất khẩu của chúng ta có thể đáp ứng điều kiện để hưởng ưu đãi thuế quan trong RCEP dễ dàng hơn bất kỳ FTA nào đã có.
Đối với ngành chế biến xuất khẩu gỗ, ưu đãi thuế quan trong RCEP trao thêm cho các doanh nghiệp một cơ hội để gia tăng sức cạnh tranh và thị phần ở không chỉ các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, mà còn cả ở các thị trường vốn chưa hoàn toàn quen thuộc với đồ gỗ Việt Nam như ASEAN hay châu Đại Dương, vì khách hàng trong khu vực này còn thuộc nhiều phân khúc rất đa dạng, trong đó có những nhóm không quá khó tính, lại có nhu cầu cao đối với nhiều sản phẩm gỗ xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam. Điều này mở ra cơ hội cho nhiều hơn các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu, nhất các doanh nghiệp nhỏ và vừa với năng lực cạnh tranh chưa phải là quá mạnh.
Đáng chú ý, những năm vừa qua, các doanh nghiệp ngành gỗ đã nỗ lực tìm kiếm những cách làm, hướng đi cho doanh nghiệp để mở rộng thị trường cho ngành gỗ. Theo đó, thay vì chỉ biết đến qua các kênh bán hàng trực tiếp, quảng bá hàng qua các hội chợ, các doanh nghiệp, hiệp hội đã nhanh chóng chủ động chuyển sang hình thức bán hàng trực tuyến.
Đơn cử, tại Hàn Quốc, ông Ngô Sỹ Hoài phân tích, nhờ gần gũi về mặt địa lý, nên quá trình vận chuyển sản phẩm gỗ khá thuận lợi. Ngoài ra, thị trường Hàn Quốc đang tiêu thụ nhiều viên nén gỗ do nước này đang có chính sách chuyển sang sử dụng năng lượng sạch, dùng năng lượng sinh khối thay cho phát điện.
Đặc biệt, việc cùng là thành viên của Hiệp định RCEP đã tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai bên hợp tác kinh doanh. Đối với doanh nghiệp Việt Nam, Hiệp định RCEP đang mang lại lợi thế vượt trội để xuất khẩu hàng hoá sang Hàn Quốc. Bên cạnh đó, thị trường Hàn Quốc vốn không quá khó tính, nhiều sản phẩm gỗ Việt Nam đơn cử như gỗ dán xuất khẩu sang Hàn Quốc thường không bị đòi hỏi quá cao về tiêu chuẩn.
Hiện nay, một năm Việt Nam xuất khẩu gỗ sang Hàn Quốc trên 1 tỷ USD đồ gỗ. Xu hướng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này là ngày càng gia tăng do việc giảm thuế đã giúp sản phẩm gỗ của Việt Nam ngày càng nângc ao sức cạnh tranh trên thị trường.
Đảm bảo truy xuất nguồn gốc sản phẩm
Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam luôn lưu ý doanh nghiệp đó là xuất khẩu gỗ phải truy xuất nguồn gốc để đảm bảo tính hợp pháp của nguyên liệu. Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam chắc chắn phải tăng cường trách nhiệm giải trình, làm sao để mỗi nguyên liệu đưa vào chế biến phải có nguồn gốc rõ ràng và không gây mất rừng, suy thoái rừng.
Thời gian qua, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã liên tục có các khoá đào tạo cho các doanh nghiệp về thực hành trách nhiệm giải trình. Ngoài ra, Hiệp hội triển khai các chương trình tuyên truyền khuyến cáo các doanh nghiệp phải tăng cường năng lực quản trị, vì hiện nay, ngoài thuận lợi do các FTA mang lại thì vẫn còn nhiều rủi ro bất trắc, các doanh nghiệp khi đặt bút ký hợp đồng phải tìm hiểu kỹ hơn các đối tác để tránh rủi ro không đáng có.
Đồng thời, Hiệp hội tích cực hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu. Chúng tôi luôn nhấn mạnh với doanh nghiệp rằng, ngoài tập trung chăm chút các đơn hàng đồng thời phải quan tâm đến xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu mới cho phép doanh nghiệp đi xa và phát triển bền vững hơn.
Bởi lâu nay, doanh nghiệp sản xuất sản phẩm theo đơn hàng mà khách hàng mang đến, mẫu mã, thiết kế chứ chưa chủ động trong thiết kế, tạo ra sản phẩm và đưa sản phẩm đến khách hàng nước ngoài qua hoạt động xúc tiến thương mại. Mặt khác, cần tăng cường tận dụng công nghệ số để tiếp thị sản phẩm, tiếp cận khách hàng, thị trường.
