Bộ Công Thương tổ chức Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam năm 2025

Nhận diện các xu hướng thương mại mới

Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam năm 2025 do Bộ Công Thương phối hợp với các dự án của Chính phủ Thuỵ Sĩ tổ chức. Tham dự diễn đàn, về phía Bộ Công Thương có ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại; ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu; ông Ngô Chung Khanh - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên; ông Phạm Trung Nghĩa - Phó Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế...

Tham dự diễn đàn còn có đại diện một số Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, các bộ, ngành và tổ chức nước ngoài, chuyên gia trong, ngoài nước, các địa phương, doanh nghiệp.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, nhấn mạnh vai trò then chốt của xúc tiến xuất khẩu trong bối cảnh mới của thương mại toàn cầu, ông Vũ Bá Phú cho rằng, diễn đàn là dịp quan trọng để ngành Công Thương và cộng đồng doanh nghiệp cùng nhìn lại thực trạng, nhận diện thách thức, xác định cơ hội mới, đưa ra các kiến nghị chính sách phục vụ phát triển xuất khẩu bền vững trong những năm tới.

Diễn đàn xúc tiến Xuất khẩu là sự kiện được Bộ Công Thương tổ chức hằng năm, tạo kênh đối thoại nhiều bên, từ đó định hình những vấn đề khó khăn và đề xuất giải pháp hỗ trợ xúc tiến thương mại hiệu quả hơn. Với chủ đề “Go Global - Chinh phục thị trường quốc tế” thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam trong việc hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra thế giới bằng tư duy mới, mô hình mới và cách tiếp cận phù hợp với xu hướng chuyển đổi của thương mại quốc tế, đặc biệt là chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Kinh tế toàn cầu đang trải qua những thay đổi sâu sắc: Dịch chuyển chuỗi cung ứng, cạnh tranh thương mại gia tăng, tiêu chuẩn xanh siết chặt và thương mại điện tử bùng nổ. Những yếu tố này vừa tạo sức ép lớn, vừa mở ra cơ hội để hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường giá trị cao.

Tại diễn đàn, ông Vũ Bá Phú đánh giá, Việt Nam, với độ mở cao về kinh tế, thương mại đang đứng trước thời cơ quan trọng để gia tăng thị phần, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Những năm gần đây, xuất khẩu liên tục là điểm sáng của nền kinh tế. Cơ cấu sản phẩm chuyển dịch tích cực sang nhóm hàng chế biến, chế tạo. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đầu tư bài bản đã đưa được sản phẩm vào những thị trường khó tính và xây dựng thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế. Trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất siêu gần 20 tỷ USD; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt khoảng 762 tỷ USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ 2024.

Tuy nhiên, thị trường Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Trung Đông, châu Phi… vẫn còn nhiều dư địa chưa được khai thác hiệu quả. Yêu cầu đặt ra cho doanh nghiệp là phải đổi mới mạnh mẽ trong quản trị rủi ro, phát triển sản phẩm, chuẩn hóa quy trình, minh bạch nguồn gốc và tích cực tham gia thương mại số để nâng cao sức cạnh tranh.

Diễn đàn năm nay diễn ra trong thời điểm Bộ Công Thương đang hoàn thiện Kế hoạch Xúc tiến thương mại giai đoạn 2026 - 2030. Việc tham vấn ý kiến doanh nghiệp là bước quan trọng để chính sách bám sát thực tiễn.

Năm định hướng chiến lược cho xúc tiến thương mại giai đoạn 2026-2030

Tại diễn đàn, ông Vú Bá Phú cũng thông tin, Bộ Công Thương cũng đang xây dựng “Chương trình Vươn ra thị trường quốc tế giai đoạn 2026 - 2035 (Go Global)”, hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra toàn cầu theo hướng, dẫn dắt chuỗi giá trị; mở rộng thị trường sâu rộng và bền vững; tận dụng tối đa các FTA thế hệ mới; chuyển đổi xanh và nâng cấp tiêu chuẩn xuất khẩu; tăng cường ứng dụng số trong xúc tiến thương mại.

Giai đoạn 2021 - 2025 đã chứng kiến sự bứt phá mạnh mẽ của xuất khẩu Việt Nam, khi kim ngạch tăng trưởng đều ở mức hai con số và xuất siêu duy trì ổn định hơn một thập kỷ. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới biến động sâu sắc, từ thay đổi địa chính trị, xung đột thương mại, xu hướng bảo hộ gia tăng cho tới yêu cầu cấp bách về chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, hoạt động xúc tiến thương mại buộc phải bước sang một giai đoạn phát triển mới.

Việt Nam hiện vẫn đối diện với ba thách thức lớn: giá trị gia tăng nội địa thấp; liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI còn lỏng lẻo và mạng lưới xúc tiến thương mại chưa thống nhất, thiếu cơ chế chia sẻ dữ liệu và đánh giá hiệu quả. Chính vì vậy, cần một hệ sinh thái xúc tiến thương mại mới: hiện đại hơn, chuyên nghiệp hơn và gắn kết tất cả các nguồn lực trong ngoài nước.

Theo ông Vũ Bá Phú, Kế hoạch Xúc tiến thương mại quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 mà Bộ Công Thương đã và đang hoàn thiện sẽ được triển khai trên nền tảng năm định hướng chiến lược chủ đạo, làm trụ cột cho hệ sinh thái xúc tiến thương mại hiện đại.

Thứ nhất, xúc tiến thương mại theo cụm ngành hàng, nghĩa là không còn tiếp cận theo từng doanh nghiệp riêng lẻ, mà tổ chức theo chuỗi, theo cụm sản phẩm có liên kết chiều sâu. Cách làm này giúp tăng sức mạnh thương hiệu, tiết kiệm nguồn lực, đồng thời hình thành các chuỗi giá trị ngành hàng mang tầm khu vực.

Thứ hai, thúc đẩy chuyển đổi xanh và tiêu chuẩn bền vững trong xuất khẩu. Xúc tiến thương mại không chỉ dừng ở việc “đưa hàng ra thế giới”, mà phải “đưa hàng đi bằng con đường xanh”, sản xuất sạch hơn, logistics phát thải thấp, bao bì thân thiện môi trường và truy xuất nguồn gốc rõ ràng. “Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số luôn đi cùng nhau. Nếu không xanh, chúng ta sẽ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu,” ông Phú nhấn mạnh.

Thứ ba, hình thành hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, nơi dữ liệu trở thành tài sản cốt lõi. Bộ Công Thương đang triển khai hệ thống nền tảng số cho xúc tiến thương mại quốc gia, tích hợp dữ liệu doanh nghiệp - thị trường - sản phẩm - đối tác, ứng dụng Big Data và AI để phân tích, dự báo xu hướng tiêu dùng và hỗ trợ ra quyết định chính xác.

Thứ tư, xây dựng bộ nhận diện xuất khẩu quốc gia, thống nhất hình ảnh hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế, gắn với chương trình Thương hiệu quốc gia Vietnam Value. “Mỗi sản phẩm mang biểu trưng xuất khẩu Việt Nam phải phản ánh chất lượng, uy tín và giá trị văn hóa Việt Nam. Khi nhìn thấy bộ nhận diện đó, đối tác quốc tế sẽ hiểu rằng đây là sản phẩm đáng tin cậy của một đất nước năng động và sáng tạo”, ông Phú chia sẻ.

Cuối cùng, triển khai Chương trình “Go Global”, lựa chọn các doanh nghiệp đầu ngành có năng lực cạnh tranh quốc tế để làm “đầu tàu” dẫn dắt, kéo theo hệ sinh thái doanh nghiệp vệ tinh cùng vươn ra thế giới. “Khi một doanh nghiệp Việt Nam đi ra quốc tế, họ không đi một mình, mà mang theo cả chuỗi giá trị. Đó là mô hình phát triển mới của xúc tiến thương mại hiện đại”, ông Phú nói.

Theo đó, năm định hướng ấy không chỉ là kế hoạch hành động, mà là sự tái cấu trúc toàn diện công tác xúc tiến thương mại quốc gia, từ mô hình quản lý, phương thức vận hành, đến năng lực con người và hạ tầng dữ liệu.

Hợp lực để chinh phục thị trường toàn cầu

Theo kế hoạch, Bộ Công Thương sẽ đồng thời thực hiện năm nhóm giải pháp then chốt: đa dạng hóa thị trường; nâng cao hiệu quả tận dụng FTA; phát triển mạng lưới xúc tiến thương mại quốc gia hiện đại, có cơ chế điều phối dọc ngang rõ ràng; nâng cao năng lực cán bộ và tổ chức xúc tiến thương mại; đổi mới toàn diện Chương trình Xúc tiến thương mại quốc gia.

“Chúng ta không thể phát triển nếu chỉ đi tìm khách hàng. Chúng ta phải chủ động tấn công thị trường, mời nhà mua hàng quốc tế đến với Việt Nam, tổ chức những sự kiện xúc tiến thương mại có tầm vóc khu vực. Hội chợ Mùa Thu 2025 vừa qua chính là một bước thử nghiệm thành công, mở ra hướng đi mới cho mô hình xúc tiến thương mại hiện đại”, ông Phú nhấn mạnh.

Theo ông Vũ Bá Phú, xúc tiến thương mại trong kỷ nguyên mới không chỉ là nhiệm vụ của riêng một cơ quan hay một chương trình, mà là sự phối hợp đồng bộ của Chính phủ, bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp và đối tác quốc tế. Mỗi mắt xích đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái thống nhất.

“Thành công chỉ đến khi tất cả các chủ thể cùng hành động, cùng chia sẻ dữ liệu và cùng hướng tới mục tiêu chung, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, khẳng định Việt Nam là đối tác bền vững, năng động và đáng tin cậy trong thương mại toàn cầu”, ông nói.

Ông cũng khẳng định, xúc tiến thương mại hiện đại không chỉ là công cụ thúc đẩy xuất khẩu, mà còn là đòn bẩy phát triển công nghiệp chế biến, dịch vụ logistics, chuyển đổi năng lượng và kinh tế số. Khi dữ liệu trở thành “nguồn năng lượng mới” của thương mại, thì xúc tiến thương mại phải trở thành “động cơ thông minh” của nền kinh tế xuất khẩu.

Với tinh thần “Chuyển đổi để dẫn đầu - Bứt phá để thành công”, Việt Nam đang hướng tới một mô hình xúc tiến thương mại thông minh, bền vững và mang tầm toàn cầu. “Chúng ta phải cùng nhau chinh phục thị trường quốc tế bằng trí tuệ, sáng tạo và bản lĩnh Việt Nam. Khi doanh nghiệp, địa phương và hiệp hội cùng chung một tầm nhìn, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm xúc tiến thương mại của khu vực, là mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu”, ông Phú tin tưởng.