EVFTA tạo cú hích cho hợp tác thương mại, đầu tư Việt Nam – Romania
Sau 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (3/2/1950 – 3/2/2025), quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Romania đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với động lực quan trọng đến từ Hiệp định Thương mại tự do EU – Việt Nam (EVFTA).
Hiện nay, Việt Nam và Romania đều là những nền kinh tế đang phát triển năng động, có nhu cầu mở rộng thị trường xuất khẩu. Romania được xem là đối tác truyền thống của Việt Nam tại khu vực Đông Nam châu Âu, đồng thời là cửa ngõ để hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU. Ở chiều ngược lại, với quy mô gần 100 triệu dân và vị thế ngày càng cao trong khu vực, Việt Nam sẵn sàng trở thành cầu nối để Romania tiếp cận thị trường ASEAN.
Trong hoạt động giao thương, cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước mang tính bổ trợ rõ nét. Việt Nam xuất khẩu sang Romania chủ yếu là thủy sản, cà phê, xơ sợi dệt các loại, sản phẩm từ sắt thép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, điện thoại và linh kiện, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải và phụ tùng… Trong khi đó, Romania có thế mạnh về một số sản phẩm công nghiệp, năng lượng và nông nghiệp có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường Việt Nam.
EVFTA chính thức có hiệu lực từ năm 2020 đã tạo cú hích quan trọng cho quan hệ thương mại song phương. Kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Romania liên tục tăng trong giai đoạn 2020–2024. Cụ thể, năm 2020 đạt 288,38 triệu USD; năm 2021 tăng lên 346 triệu USD; năm 2022 đạt 425 triệu USD; năm 2023 đạt 430,86 triệu USD và đến năm 2024 đã vươn lên 533,6 triệu USD. Sau 5 năm thực thi EVFTA, quy mô thương mại song phương đã tăng gần gấp đôi.
Về bối cảnh kinh tế, tăng trưởng GDP của Romania được dự báo ở mức 0,7% năm 2025 và 1,1% năm 2026, sau khi đạt 0,9% vào năm 2024, do tác động của chính sách siết chặt tài khóa làm giảm tiêu dùng tư nhân và chi tiêu công. Tuy nhiên, nền kinh tế Romania vẫn duy trì đà tăng trưởng nhờ đầu tư tư nhân dần phục hồi và xuất khẩu cải thiện. Từ năm 2027, khi chính sách tài khóa được nới lỏng, tăng trưởng GDP của Romania dự kiến vượt mốc 2%.
Theo số liệu của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Romania năm 2024 đạt 236,889 tỷ USD, tăng 1,71% so với năm 2023. Trong 8 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 165,002 tỷ USD, tăng 6,35% so với cùng kỳ năm trước. Phần lớn hoạt động thương mại quốc tế của Romania diễn ra với các nước EU, song xu hướng đa dạng hóa đối tác ngoài khối đang ngày càng rõ nét.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam và Romania có nhiều cơ hội thuận lợi để mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực như thương mại, năng lượng, nông nghiệp và công nghiệp chế tạo. Với nền tảng quan hệ hữu nghị lâu dài, sự bổ trợ về cơ cấu kinh tế và cú hích từ EVFTA, Việt Nam và Romania được kỳ vọng sẽ sớm hiện thực hóa mục tiêu đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt 1 tỷ USD trong những năm tới, đóng góp thiết thực vào tăng trưởng và hội nhập của mỗi nền kinh tế.
