Khai thác lợi ích từ CPTPP, hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt Nam – Peru còn nhiều dư địa

Quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước đã và đang ngày càng được củng cố nhờ việc hai nước cùng tham gia vào nhiều cơ chế hội nhập đa phương như APEC hay FEALAC và gần đây nhất là việc Hiệp định CPTPP đã chính thức có hiệu lực đối với Peru, trở thành công cụ quan trọng để tăng cường thương mại hàng hóa, dịch vụ cũng như đầu tư giữa Hai nước.

Số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, trao đổi thương mại hai chiều năm 2023 đạt 486 triệu USD, giảm 19% so với năm 2022. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Peru 439 triệu USD, giảm 17,3%, nhập khẩu từ Peru đạt 47 triệu USD, giảm 32,3%. 9 tháng đầu năm 2024, kim ngạch thương mại song phương đạt 386,95 triệu USD, tăng 0,7%. Trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Peru đạt 336,99 triệu USD, giảm 3,7%, trong khi nhập khẩu từ Peru đạt 52,69 triệu USD, tăng 42,4%. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Peru bao gồm điện thoại và linh kiện điện tử, máy vi tính và sản phẩm điện tử, giày dép các loại, clanhke và xi măng, chất dẻo nguyên liệu, giày dép các loại, hàng dệt may và thủy sản, trong khi Peru xuất khẩu sang Việt Nam các mặt hàng bột cá, quặng antimon và tinh quặng, khoáng sản.

Theo thông tin từ Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ (Bộ Công Thương), quan hệ thương mại Việt Nam – Peru đã phát triển mạnh mẽ trong nhiều năm qua. Chỉ trong vòng 8 năm, kim ngạch thương mại hai chiều đã tăng gấp đôi từ khoảng 300 triệu USD (năm 2014) lên mức 600 triệu USD (năm 2022). Về đầu tư, tại Peru có sự hiện diện của các dự án đầu tư lớn của Việt Nam trong các lĩnh vực viễn thông và khai khoáng của Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) và Tổng Công ty thăm dò khai thác dầu khí (PVEP).

Mặc dù trao đổi thương mại gặp nhiều thách thức trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, Việt Nam và Peru vẫn có nhiều dư địa nâng cao kim ngạch thương mại trong những năm tới khi hai nước đều là thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) với nhiều cam kết ưu đãi trong nhiều lĩnh vực, ngành hàng khác nhau. Đặc biệt là khi Hiệp định CPTPP đã chính thức có hiệu lực với Peru kể từ tháng 9 năm 2021.

Peru được đánh giá là nền kinh tế năng động với chính sách kinh tế đối ngoại tương đối cởi mở tại khu vực Mỹ Latinh. Nước này tham gia và là thành viên của hầu hết các định chế quốc tế và khu vực. Cụ thể như: Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Liên minh Thái Bình Dương (PA), thành viên hợp tác của Khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur)... Hiện tại, Peru đã ký kết 22 hiệp định thương mại tự do với 58 quốc gia, là một trong những nước có nhiều hiệp định thương mại tự do nhất khu vực. 

Hơn nữa, Peru là thị trường tương đối phù hợp với trình độ và quy mô cũng như cách tiếp cận thị trường của doanh nghiệp Việt Nam bởi phần lớn doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Peru là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên hàng hóa sản phẩm Việt Nam tương đối dễ thâm nhập và có tính cạnh tranh cao. Peru cũng có thể là cửa ngõ để hàng hóa của ta đi vào thị trường các nước láng giềng như Ecuador, Colombia, Bolivia hay Brazil.

Ngoài ra, Việt Nam và Peru có cơ chế Ủy ban liên Chính phủ để tạo khung khổ hợp tác và đối thoại giữa các bộ, ngành hai bên trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác từ thương mại, đầu tư, thủy sản, nông nghiệp, khoa học công nghệ cũng như các lĩnh vực khác. Đến nay, Uỷ ban đã tổ chức 2 kỳ họp vào các năm 2017 và 2022. 

Cùng đó, Việt Nam và Peru có nhiều cơ hội nâng cao kim ngạch thương mại trong những năm tới khi Việt Nam và Peru đều là thành viên của Hiệp định CPTPP với nhiều cam kết ưu đãi trong rất nhiều lĩnh vực, ngành hàng khác nhau. Đây cũng là lần đầu tiên hai nước có quan hệ FTA, theo đó, Peru cam kết xóa bỏ 81% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiêu lực tương đương 62% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam và sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 99,4% dòng thuế vào năm thứ 17.

Chưa kể, hiện tại Peru đang triển khai xây dựng siêu cảng Chancay toạ lạc ở phía Bắc thủ đô Lima, nằm dọc theo bờ biển Thái Bình Dương, một vị trí chiến lược vô cùng thuận lợi cho việc kết nối thương mại quốc tế. Việc khởi công xây dựng siêu cảng được thực hiện vào năm 2020 và dự kiến hoàn thành trong năm 2024.

Thông qua siêu cảng Chancay, doanh nghiệp Việt có thể tối ưu hóa thời gian và chi phí vận chuyển. Dự tính Chancay có thể giúp giảm tới 30%, thậm chí 50% thời gian vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam đến Mỹ Latinh. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí logistics lên đến 20% so với các tuyến vận chuyển truyền thống.

Song để tăng trưởng xuất khẩu sang Peru, tận dụng tốt các ưu đã từ cơ chế hợp tác mà hai bên đã có, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ về nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng để định hướng sản phẩm phù hợp và đáp ứng yêu cầu thị trường. Bên cạnh đó, chủ động tham gia xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm tại Peru để nâng cao sự hiện diện của sản phẩm Việt Nam. Đồng thời, việc sử dụng kênh truyền thông trực tuyến để quảng bá thương hiệu nhằm tiếp cận người tiêu dùng Peru.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược xuất khẩu dài hạn, linh hoạt để thích ứng với biến động của thị trường gồm cả giá cả hàng hóa và tình hình chính trị của nước sở tại. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp kết nối với cơ quan nhà nước Peru thông qua kênh ngoại giao và thương mại để giải quyết phát sinh trong quá trình xuất khẩu. Đồng thời, doanh nghiệp cũng chủ động phản ánh khó khăn và yêu cầu hỗ trợ từ Bộ Công Thương để được trợ giúp kịp thời.