Tổng hợp hệ thống phân phối thực phẩm chế biến của Thụy Điển

Hệ thống phân phối thực phẩm chế biến tại Thụy Điển là một mạng lưới rộng lớn và đa dạng, bao gồm nhiều kênh phân phối khác nhau, từ các chuỗi bán lẻ lớn, các nhà bán buôn, đến các kênh phân phối trực tiếp và dịch vụ thực phẩm. Các kênh này hoạt động đồng bộ và linh hoạt để đảm bảo cung cấp liên tục và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của người dân Thụy Điển.

Các kênh bán lẻ chủ yếu

Kênh bán lẻ là một trong những kênh phân phối quan trọng nhất của thực phẩm chế biến tại Thụy Điển. Người tiêu dùng Thụy Điển có thói quen mua sắm thực phẩm chế biến thông qua các siêu thị lớn, cửa hàng tiện lợi và các cửa hàng thực phẩm chuyên biệt.

Siêu thị và chuỗi bán lẻ lớn

Siêu thị và cửa hàng tạp hóa tại Thụy Điển là ngành công nghiệp lớn thứ hai vào năm 2022. Theo IBISWorld, thị trường bán lẻ thực phẩm của Thụy Điển năm 2024 có giá trị khoảng 28 tỷ EUR, với 5.147 cơ sở kinh doanh và 91.967 lao động. Ngành bán lẻ thực phẩm của Thụy Điển rất có cấu trúc và tập trung. Ba tập đoàn bán lẻ chiếm khoảng 90% thị phần.

Xu hướng tăng trưởng doanh thu của siêu thị và các cửa hàng tạp hóa của Thụy Điển

ICA Group là nhà bán lẻ lớn nhất tại Thụy Điển, vận hành khoảng 1.968 cửa hàng và nhà thuốc. Năm 2023, ICA báo cáo doanh thu 147.65 tỷ SEK (tương đương 14,5 tỷ USD). Tập đoàn bán lẻ này sử dụng khoảng 23.763 nhân viên và còn tham gia vào các lĩnh vực phân phối, dịch vụ tài chính, bất động sản và hàng tạp hóa.

Axfood chiếm khoảng 19% thị phần bán lẻ thực phẩm tại Thụy Điển. Đây là nhà bán lẻ thực phẩm lớn thứ hai tại Thụy Điển và là tập hợp của các mô hình hợp tác đa dạng. Tập đoàn này được thành lập từ sự sáp nhập giữa Hemköp, D&D Dagligvaror AB (D&D), Spar Sverige và Spar Inn Snabbgross vào năm 2000. Axfood thuộc sở hữu của Axel Johnson AB với 50,1% cổ phần.

Mỗi tuần, Axfood tiếp cận khoảng 5 triệu khách hàng thông qua hơn 300 cửa hàng tự sở hữu, kênh thương mại điện tử và khoảng 700 cửa hàng do thương nhân sở hữu. Tổng cộng, Axfood có khoảng 13.000 nhân viên hàng năm và doanh thu thuần khoảng 80 tỷ SEK.

Với 18%, Kooperativa Förbundet (KF) Group là nhà bán lẻ lớn thứ ba tại Thụy Điển. Tập đoàn này vận hành khoảng 800 cửa hàng. KF còn được biết đến với tên gọi Liên minh Hợp tác xã Tiêu dùng Thụy Điển. KF là một liên đoàn gồm 28 hiệp hội tiêu dùng với 3,7 triệu thành viên. KF sở hữu tập đoàn Coop, vận hành các cửa hàng Coop Forum, Coop Extra, Coop Konsum, Coop Nära và Coop Bygg.

Bergendahls là một tập đoàn bán lẻ thuộc sở hữu gia đình, chiếm 5% thị phần. Tập đoàn này hoạt động trong các lĩnh vực tạp hóa, siêu thị, trang trí nhà cửa và thời trang. Các cửa hàng của Bergendahls bao gồm City Gross, EKO Stormarknader, Glitter, GRANIT và công ty thương mại điện tử KitchenTime. Tập đoàn này cũng đầu tư vào lĩnh vực bất động sản.

Lidl Thụy Điển – chuỗi cửa hàng giảm giá Lidl có khoảng 5% thị phần. Chuỗi cửa hàng này vận hành hơn 205 cửa hàng và sử dụng 5.600 nhân viên tại Thụy Điển. Lidl thuộc sở hữu của Schwarz Group, tập đoàn có doanh thu khoảng 140 tỷ USD.

Cửa hàng tiện lợi và cửa hàng thực phẩm chuyên biệt

Ngoài các chuỗi siêu thị lớn, hệ thống cửa hàng tiện lợi và các cửa hàng thực phẩm chuyên biệt cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc phân phối thực phẩm chế biến tại Thụy Điển. Các cửa hàng như Pressbyrån cung cấp các sản phẩm thực phẩm chế biến nhanh, từ đồ ăn nhẹ, nước uống, đến đồ ăn sẵn.

Cửa hàng thực phẩm chuyên biệt, chẳng hạn như các cửa hàng chuyên cung cấp thực phẩm nhập khẩu hoặc thực phẩm hữu cơ, phục vụ những người tiêu dùng có yêu cầu đặc biệt về khẩu vị hoặc dinh dưỡng. Các cửa hàng này thường phân phối các sản phẩm từ những thị trường nước ngoài hoặc các dòng sản phẩm cao cấp mà không dễ tìm thấy ở các siêu thị lớn.

Bán lẻ trực tuyến

Hệ thống bán lẻ thực phẩm chế biến qua mạng đang ngày càng phát triển tại Thụy Điển, đặc biệt là sau đại dịch COVID-19. Các nền tảng như Mathem.se và ICA Online đã trở thành lựa chọn phổ biến cho những người tiêu dùng bận rộn, muốn tiết kiệm thời gian mua sắm. Các nền tảng này cung cấp các sản phẩm thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhẹ, thực phẩm đông lạnh và các loại đồ uống.

Mua sắm trực tuyến không chỉ giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận với các sản phẩm thực phẩm mà còn tạo điều kiện cho các nhà sản xuất phân phối sản phẩm trực tiếp đến tay người tiêu dùng mà không cần thông qua các nhà bán lẻ truyền thống.

Hệ thống bán buôn và vai trò của chuỗi cung ứng

Bán buôn là một trong những kênh phân phối quan trọng giúp đưa thực phẩm chế biến từ nhà sản xuất đến các chuỗi bán lẻ, nhà hàng, khách sạn, và các cơ sở dịch vụ thực phẩm khác.

Các nhà phân phối lớn

Các công ty bán buôn như Martin & Servera và Menigo đóng vai trò chính trong việc phân phối thực phẩm chế biến tại Thụy Điển. Họ cung cấp sản phẩm cho các nhà hàng, khách sạn, và các doanh nghiệp thuộc ngành dịch vụ thực phẩm (HORECA), đồng thời quản lý chuỗi cung ứng, vận chuyển và lưu kho cho các sản phẩm này.

Martin & Servera: Là một trong những nhà phân phối lớn nhất, Martin & Servera cung cấp nhiều loại thực phẩm chế biến từ thịt, sữa, đến các sản phẩm đông lạnh và đồ ăn sẵn.

Menigo: Nhà phân phối lớn khác, Menigo, chuyên cung cấp thực phẩm cho các nhà hàng và cơ sở dịch vụ thực phẩm, đồng thời cung cấp các sản phẩm thực phẩm chế biến nhập khẩu.

Mối quan hệ với nhà sản xuất và nhà bán lẻ

Các nhà bán buôn thường đóng vai trò là trung gian giữa nhà sản xuất và nhà bán lẻ, giúp quản lý và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Điều này đảm bảo rằng các sản phẩm thực phẩm chế biến luôn có mặt kịp thời trên các kệ hàng siêu thị, đồng thời giảm thiểu chi phí trung gian.

Kênh dịch vụ thực phẩm (HORECA)

Ngành dịch vụ thực phẩm (HORECA: Hotel, Restaurant, Catering) là một kênh phân phối quan trọng cho các sản phẩm thực phẩm chế biến tại Thụy Điển. Các nhà hàng, khách sạn và công ty cung cấp suất ăn sử dụng lượng lớn thực phẩm chế biến để phục vụ khách hàng.

Nhà hàng và khách sạn

Nhiều nhà hàng và khách sạn tại Thụy Điển chọn mua thực phẩm chế biến từ các nhà bán buôn hoặc nhà sản xuất trực tiếp để phục vụ nhanh chóng và giảm chi phí chế biến. Các sản phẩm như thịt chế biến sẵn, đồ ăn sáng đóng hộp, và thực phẩm đông lạnh thường được sử dụng phổ biến trong các nhà hàng, khách sạn.

Công ty catering

Các công ty cung cấp suất ăn là một phần không thể thiếu trong ngành dịch vụ thực phẩm. Họ mua thực phẩm chế biến với số lượng lớn để phục vụ các sự kiện, hội nghị, trường học và các cơ sở giáo dục khác. Các sản phẩm phổ biến trong kênh này bao gồm thực phẩm đông lạnh, súp đóng hộp, và thực phẩm tiện lợi.

Phân phối trực tiếp từ nhà sản xuất

Một số nhà sản xuất lớn tại Thụy Điển, như Arla Foods và Fazer, chọn mô hình phân phối trực tiếp đến các nhà bán lẻ hoặc khách hàng cuối cùng. Phân phối trực tiếp giúp nhà sản xuất kiểm soát tốt hơn chuỗi cung ứng và giảm chi phí trung gian.

Hợp đồng cung cấp trực tiếp

Nhiều nhà sản xuất lớn ký hợp đồng cung cấp trực tiếp với các chuỗi siêu thị lớn như ICA, Axfood, và Coop. Điều này không chỉ giảm chi phí mà còn đảm bảo rằng sản phẩm của họ luôn có sẵn tại các điểm bán lẻ chính, giúp tăng cường tính nhất quán và nhận diện thương hiệu.

Bán hàng qua kênh trực tuyến

Bên cạnh việc cung cấp sản phẩm qua các nhà bán lẻ, nhiều nhà sản xuất tại Thụy Điển còn tận dụng các nền tảng thương mại điện tử để phân phối trực tiếp đến người tiêu dùng. Điều này giúp họ mở rộng kênh phân phối, tiếp cận với những người tiêu dùng muốn mua sản phẩm tại nhà mà không cần đến siêu thị.

Các cửa hàng nhỏ và chợ truyền thống

Ngoài hệ thống bán lẻ lớn và nhà phân phối chuyên biệt, Thụy Điển còn có các cửa hàng thực phẩm nhỏ và chợ thực phẩm cung cấp các sản phẩm chế biến, đặc biệt là thực phẩm nhập khẩu và các sản phẩm đặc sản.

Các cửa hàng thực phẩm nhập khẩu

Các cửa hàng thực phẩm nhập khẩu, chuyên cung cấp các sản phẩm từ châu Á, Trung Đông hoặc Mỹ Latin, thường phân phối các sản phẩm thực phẩm chế biến đặc sản từ các khu vực này. Họ phục vụ không chỉ cộng đồng người nước ngoài tại Thụy Điển mà còn cả người tiêu dùng Thụy Điển yêu thích các món ăn quốc tế.

Chợ thực phẩm

Chợ thực phẩm tại Thụy Điển, dù không phổ biến và quy mô lớn như ở một số quốc gia khác, vẫn là một kênh phân phối quan trọng, đặc biệt đối với các sản phẩm thực phẩm chế biến đặc sản từ địa phương hoặc nhập khẩu. Các chợ này thường được tổ chức vào cuối tuần hoặc trong các khu vực đông dân cư tại các thành phố lớn như Stockholm, Gothenburg, và Malmö. Tại đây, người tiêu dùng có thể tìm thấy các loại thực phẩm chế biến độc đáo, từ xúc xích truyền thống, cá chế biến, đến các loại bánh ngọt, đồ ăn nhanh và thực phẩm nhập khẩu từ các nước khác.

Chợ thực phẩm không chỉ là nơi mua sắm mà còn là nơi người tiêu dùng Thụy Điển trải nghiệm ẩm thực truyền thống, các món ăn quốc tế và kết nối với các nhà sản xuất nhỏ lẻ. Đây là kênh phân phối bổ sung quan trọng cho các sản phẩm thực phẩm chế biến không có sẵn trong các siêu thị lớn hoặc khó tìm trong các cửa hàng thông thường.

Cửa hàng thực phẩm độc lập và cửa hàng tiện lợi nhỏ

Ngoài các chợ thực phẩm và các siêu thị lớn, cửa hàng thực phẩm độc lập và cửa hàng tiện lợi nhỏ cũng đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phân phối thực phẩm chế biến tại Thụy Điển. Những cửa hàng này thường phục vụ các sản phẩm tiện lợi, thực phẩm đông lạnh, và các mặt hàng chế biến sẵn, đặc biệt là phục vụ cho những người tiêu dùng bận rộn hoặc sinh sống ở những khu vực không gần các siêu thị lớn.

Những cửa hàng này không chỉ cung cấp thực phẩm cho người tiêu dùng cuối mà còn hỗ trợ các nhà hàng, quán ăn nhỏ và các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ ăn uống mua thực phẩm với số lượng ít hơn so với các nhà bán buôn lớn. Nhờ sự tiện lợi và đa dạng trong danh mục sản phẩm, cửa hàng thực phẩm độc lập vẫn là một phần không thể thiếu trong hệ thống phân phối thực phẩm chế biến.

Các hình thức phân phối đặc thù khác

Ngoài các kênh phân phối chính như bán lẻ, bán buôn, và dịch vụ thực phẩm, Thụy Điển còn có một số hình thức phân phối đặc thù phục vụ các nhu cầu cụ thể của người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Phân phối qua các tổ chức phi lợi nhuận

Một phần nhỏ của hệ thống phân phối thực phẩm chế biến tại Thụy Điển được thực hiện thông qua các tổ chức phi lợi nhuận, đặc biệt là những tổ chức liên quan đến việc cung cấp thực phẩm cho người có thu nhập thấp hoặc các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội. Những tổ chức này nhận thực phẩm chế biến từ các nhà bán buôn hoặc nhà sản xuất và phân phối lại thông qua các chương trình hỗ trợ xã hội.

Phân phối qua các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ ăn uống tự động (Vending Services)

Các máy bán thực phẩm tự động cũng là một kênh phân phối quan trọng trong môi trường làm việc, trường học và các cơ sở công cộng tại Thụy Điển. Các sản phẩm thực phẩm chế biến tiện lợi như đồ uống đóng chai, đồ ăn nhẹ, và thực phẩm đông lạnh thường được phân phối qua các máy bán hàng tự động ở những địa điểm có lượng người qua lại cao, đáp ứng nhu cầu ăn uống nhanh chóng và tiện lợi của người tiêu dùng.