Xuất khẩu gạo 11 tháng 2025 giảm, doanh nghiệp tăng tận dụng C/O ưu đãi

Theo số liệu thống kê sơ bộ của cơ quan Hải quan, trong 11 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt hơn 7,53 triệu tấn, trị giá trên 3,85 tỷ USD. Giá xuất khẩu bình quân đạt 511,09 USD/tấn. So với cùng kỳ năm 2024 – năm ghi nhận mức xuất khẩu gạo cao nhất từ trước tới nay, lượng gạo xuất khẩu giảm 10,9% và trị giá giảm 27,4%. Diễn biến này phản ánh rõ tác động của việc giá gạo thế giới hạ nhiệt, trong khi nhu cầu tại một số thị trường lớn có dấu hiệu chững lại.

Về thị trường, xuất khẩu gạo sang một số quốc gia ghi nhận mức giảm sâu so với cùng kỳ, điển hình như Indonesia giảm gần 96,38% và Malaysia giảm 32,5%. Ngược lại, nhiều thị trường khác lại tăng trưởng mạnh, góp phần bù đắp sự sụt giảm từ các thị trường truyền thống. Cụ thể, lượng gạo xuất khẩu sang Ghana tăng 52,64%, Trung Quốc tăng 165,14%, Bangladesh tăng gấp 238,48 lần và Senegal tăng khoảng 73 lần. Xu hướng dịch chuyển thị trường cho thấy nỗ lực đa dạng hóa đầu ra của doanh nghiệp gạo Việt Nam đang phát huy hiệu quả trong bối cảnh cạnh tranh gia tăng.

Xét về cơ cấu chủng loại, đến tháng 10/2025, gạo trắng chất lượng cao và gạo thơm các loại tiếp tục chiếm tỷ trọng chủ đạo, đạt khoảng 69% tổng lượng gạo xuất khẩu. Điều này phản ánh định hướng nâng cao giá trị gia tăng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu, thay vì tập trung vào phân khúc gạo chất lượng thấp như trước đây.

Đáng chú ý, việc tận dụng ưu đãi xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan tiếp tục được các doanh nghiệp xuất khẩu gạo khai thác khá hiệu quả. Theo thống kê của Bộ Công Thương, trong 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu gạo sử dụng các mẫu giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) đạt trên 2,5 tỷ USD. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu sử dụng C/O form B – mẫu C/O không ưu đãi – vẫn ở mức cao, trên 904 triệu USD, cho thấy dư địa tận dụng các FTA còn lớn.

Trong các thị trường sử dụng C/O ưu đãi, Philippines là điểm sáng với kim ngạch trên 1,3 tỷ USD, chủ yếu sử dụng C/O form D theo ATIGA, giúp gạo Việt Nam được hưởng mức thuế nhập khẩu ưu đãi trong khu vực ASEAN. Bên cạnh đó, kim ngạch xuất khẩu gạo sử dụng C/O form CPTPP đạt trên 8 triệu USD, trong khi xuất khẩu sang EU sử dụng C/O form EUR.1 đạt trên 62 triệu USD, cho thấy tiềm năng tiếp tục mở rộng tại các thị trường FTA thế hệ mới.