Thương hiệu Na Chi Lăng và khát vọng vươn xa

Người nông dân trở thành “người bán hàng online”

Chi Lăng, nơi từng ghi dấu chiến công oanh liệt trong lịch sử dân tộc nay lại rạng danh bởi một sản vật ngọt lành đó là Na Chi Lăng. Thung lũng Đồng Bành trải dài hàng ngàn héc-ta đồi na xanh mướt, mỗi độ thu hoạch, quả na căng tròn, cùi dày, hạt nhỏ, vị ngọt thanh, hương thơm lan tỏa khắp núi rừng. Từ lâu, Na Chi Lăng đã được mệnh danh là “vua của các loại na”.

Hơn 1.600 ha diện tích trồng tập trung, sản lượng mỗi năm 30.000-40.000 tấn, quả na đã trở thành nguồn thu nhập chính cho hàng nghìn hộ nông dân. Năm 2011, Na Chi Lăng được cấp Chỉ dẫn địa lý quốc gia, góp phần khẳng định giá trị thương hiệu. Tuy nhiên, con đường để loại quả này có mặt bền vững trên kệ siêu thị, sàn thương mại điện tử hay trong các lô hàng xuất khẩu vẫn còn nhiều trở ngại.

Nếu như trước kia, quả na chỉ quanh quẩn trong chợ phiên miền núi, thì nay, chính nông dân đã trở thành những “người bán hàng online”, trực tiếp kết nối với khách hàng cả nước. Điển hình là câu chuyện của bà Đặng Thị Thơ, nông dân Chi Lăng, đồng thời là chủ kênh TikTok “Tạp hóa Cô Thơ”. Từ những ngày đầu còn bỡ ngỡ với chiếc điện thoại thông minh, chị kiên trì học từng thao tác quay, dựng, tập nói trước ống kính. Những buổi livestream của bà, với giọng quê mộc mạc, chân chất, không chỉ để bán hàng mà còn là dịp kể lại câu chuyện gắn bó với cây na, với mảnh đất quê hương. Chính sự chân thành đó đã chạm tới trái tim khách hàng, giúp đơn hàng tăng nhanh chóng.

Na Chi Lăng, niềm tự hào xứ Lạng đang được xúc tiến thương mại mạnh mẽ, vượt khỏi chợ phiên vùng cao để hướng tới siêu thị và thị trường quốc tế.

Nhưng để đi đến thành công ấy, hành trình của chị không hề dễ dàng. Bà Thơ tâm sự: “Ngày trước bán na, tôi gánh ra chợ, thồ xe đạp đi từng nơi nhưng vẫn không tiêu thụ hết. Khi thấy các bạn trẻ bán hàng qua điện thoại, tôi học dần rồi tập làm. Lúc đầu lúng túng lắm, từ việc cầm máy quay đến trả lời bình luận của khách. Có khi phát trực tiếp cả tiếng đồng hồ mà chẳng bán được đơn nào, lại bị người quen cười chê là "bày trò". Nhưng tôi nghĩ, mình có sản phẩm thật, mình cứ kiên trì, khách rồi sẽ tin”.

Không chỉ khó khăn trong thao tác công nghệ, bà Thơ còn đối diện với nhiều thách thức khác: chi phí vận chuyển cao, quả na dễ dập nát trong quá trình giao hàng, nhiều khách hàng đặt nhưng lại hủy. “Có lần, một chuyến xe chở cả tạ na bị khách trả lại do chậm giao, tôi xót lắm. Nhưng dần dần, tôi tìm cách đóng gói kỹ hơn, học hỏi thêm về bảo quản. Tôi hiểu rằng, thương mại điện tử không dễ, nhưng là con đường để nông sản quê mình vươn xa”, bà Thơ chia sẻ.

Giờ đây, mỗi buổi livestream của chị không chỉ có hàng trăm lượt xem mà còn chốt được nhiều đơn hàng từ Bắc đến Nam. Dù vẫn còn cạnh tranh với hàng trôi nổi, nhưng theo bà Thơ, chính sự minh bạch, “người thật, việc thật” mới giữ được uy tín lâu dài cho Na Chi Lăng.

Chính sách đồng hành tạo nền tảng cho thương hiệu bền vững

Song hành cùng nỗ lực của bà con, tỉnh Lạng Sơn đã ban hành nhiều chính sách phát triển nông sản, trong đó Na Chi Lăng là sản phẩm chủ lực. Tỉnh Lạng Sơn chú trọng xây dựng vùng trồng tập trung, áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, đảm bảo chất lượng và đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Đồng thời, các chính sách về tem truy xuất nguồn gốc, hỗ trợ bao bì, nhãn mác, logistics được triển khai đồng bộ, gắn sản xuất với tiêu thụ, thúc đẩy tiêu thụ qua hệ thống siêu thị, chợ đầu mối và sàn thương mại điện tử.

Trao đổi với Báo Công Thương, ông Hoàng Văn Chiều, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lạng Sơn cho biết: “Chúng tôi tập trung phát triển vùng trồng na tập trung, áp dụng quy trình VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ để nâng cao chất lượng. Đồng thời, tỉnh hỗ trợ tem truy xuất nguồn gốc, tập huấn kỹ thuật sơ chế, bảo quản, và kết nối tiêu thụ với hệ thống siêu thị, sàn thương mại điện tử. Mục tiêu là đưa Na Chi Lăng không chỉ vững trên thị trường trong nước, mà còn hướng tới xuất khẩu”.

Na Chi Lăng đã được mệnh danh là “vua của các loại na”.

Định hướng của Lạng Sơn là phát triển nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao, an toàn, hữu cơ, lấy chất lượng làm thước đo cạnh tranh và gắn chặt sản xuất với tiêu thụ sản phẩm. Tỉnh không chỉ chú trọng mở rộng diện tích vùng trồng tập trung, mà còn hướng tới hình thành chuỗi giá trị khép kín từ giống, trồng, thu hoạch, sơ chế, bảo quản, chế biến và phân phối.

Để tiếp tục phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, an toàn, hữu cơ, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lạng Sơn sẽ tăng cường thúc đẩy phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung để thuận lợi cho ứng dụng công nghệ và tạo vùng sản xuất có quy mô ngày càng lớn.

Ngoài ra, để nâng cao giá trị sản phẩm, theo ông Chiều, Sở sẽ chú trọng chỉ đạo sử dụng nguồn giống chất lượng tốt, tuyên truyền người sản xuất tuân thủ quy trình kỹ thuật để đảm bảo an toàn thực phẩm, đẩy mạnh chế biến tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng, giá trị cao. Đặc biệt, trong thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác quảng bá, giới thiệu sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ bền vững.

Na Chi Lăng hôm nay không chỉ là một loại quả ngọt ngào, mà còn là biểu tượng cho sự đổi thay. Đó là nỗ lực của nông dân dám thay đổi, của chính quyền kiến tạo chính sách, của doanh nghiệp và hiệp hội đồng hành. Khi các mắt xích được kết nối, quả na từ thung lũng Đồng Bành sẽ không chỉ làm say lòng thực khách, mà còn hiện diện ngày càng nhiều trong siêu thị, trên sàn thương mại điện tử, và vươn tới thị trường quốc tế. Na Chi Lăng không chỉ là nông sản, mà còn là khát vọng vươn mình của xứ Lạng trong dòng chảy hội nhập.