RCEP tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế khu vực
Được đánh giá là một thành tựu quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong hai năm triển khai hiệp định, RCEP tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại khu vực ngày càng sâu sắc, tạo động lực mạnh mẽ cho hội nhập và phát triển kinh tế của khu vực.
RCEP là một FTA thế hệ mới có quy mô lớn nhất thế giới với 15 thành viên, bao gồm 10 nước ASEAN và Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia và New Zealand. Tổng dân số của RCEP là khoảng 3,5 tỷ người và khối lượng thương mại trị giá 10,7 tỷ USD, chiếm gần 30% thương mại toàn cầu. Hiệp định đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy chuỗi cung ứng linh hoạt, tạo cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và tạo điều kiện phát triển hợp tác trong các ngành công nghiệp tiên tiến.
Theo đó, sự hợp tác trong chuỗi cung ứng và công nghiệp khu vực của RCEP không ngừng phát triển. Việc giảm thuế đối với hàng hóa đã làm giảm chi phí thương mại cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời các thủ tục hải quan được đơn giản hóa và thương mại thuận tiện hơn đã cải thiện môi trường kinh doanh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các quy tắc xuất xứ tích lũy cũng đã thúc đẩy dòng chảy tự do của các yếu tố kinh tế trong khu vực và tăng cường sự phân công lao động và hợp tác trong quá trình sản xuất giữa các thành viên RCEP. Bằng cách này, các ngành liên quan có thể điều chỉnh linh hoạt hơn với các nguyên tắc hiệu quả và các quốc gia thành viên có thể bố trí hợp lý hơn các chuỗi công nghiệp và cung ứng.
Là thành viên của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) từ đầu năm 2022, Việt Nam đã có các thông tư hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng vệ thương mại trong Hiệp định RCEP, các kế hoạch thực hiện hiệp định RCEP ở cấp Chính phủ cũng như cấp Bộ, ngành, địa phương để triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến về hiệp định. Tuy nhiên, theo đánh giá, hiện tại tỷ lệ tận dụng các ưu đãi trong RCEP của Việt Nam chưa cao.
Theo chuyên gia của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương CIEM, nguyên nhân chính là do doanh nghiệp chưa nắm rõ các tiêu chí và điều kiện để hàng hóa xuất khẩu được hưởng ưu đãi. Hiện nay, để được hưởng ưu đãi theo các FTA, mặt hàng xuất khẩu phải bảo đảm quy tắc xuất xứ, thông qua các giấy chứng nhận xuất xứ nguồn gốc hàng hóa. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc chứng minh tỷ lệ xuất xứ theo quy định do chưa thu thập đầy đủ giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ trong quá trình mua đầu vào phục vụ sản xuất, kinh doanh, và do đó không được hưởng mức thuế ưu đãi.
