Xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại số toàn diện cho hàng Việt
Cục Xúc tiến thương mại đã và đang nghiên cứu, xây dựng mô hình tổng thể Hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, với nhiều ứng dụng công nghệ thông tin thành phần, đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn công nghệ, kỹ thuật theo quy định; bảo đảm khả năng vận hành thông suốt, nâng cấp, mở rộng, kết nối, liên thông và chia sẻ dữ liệu... Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương đã có cuộc trao đổi với phóng viên về vấn đề này.
Đổi mới các phương thức xúc tiến thương mại
- Thưa ông, đâu là điểm khác biệt mang tính chiến lược của công tác xúc tiến thương mại và đầu tư trong năm 2025, đặc biệt hoạt động thúc đẩy tiêu dùng thị trường trong nước?
Ông Vũ Bá Phú: Năm 2025, xúc tiến thương mại trong nước đặt trong bối cảnh đặc biệt, cả nước đang thực hiện tinh gọn bộ máy, sắp xếp tổ chức. Điều này ít nhiều tác động tới sức mua, khiến người tiêu dùng thận trọng hơn trong chi tiêu.
Điểm mới lớn nhất trong hoạt động xúc tiến thương mại trong năm nay là đồng bộ giải pháp kích cầu. Không chỉ dừng ở kết nối cung – cầu, liên kết sản xuất với phân phối, chúng tôi xác định cần huy động sự chung tay của tất cả các chủ thể trong nền kinh tế. Giảm chi phí, chia sẻ lợi nhuận, hạ giá thành để hấp dẫn người tiêu dùng.
Song song, thị trường trong nước sẽ được tổ chức lại theo hướng bài bản và bền vững: kiểm soát chất lượng hàng hóa, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, thúc đẩy tiêu dùng xanh và sản xuất bền vững. Đây là cách tạo dựng niềm tin và thuyết phục người tiêu dùng.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương
Bên cạnh các hoạt động xúc tiến thương mại truyền thống, năm 2025, trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, công tác xúc tiến thương mại và đầu tư được định hướng theo hướng đa dạng hóa phương thức triển khai, trong đó đặc biệt chú trọng xúc tiến thương mại trên môi trường số, coi đây là kênh quan trọng để mở rộng quảng bá, kết nối và nâng cao hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế.
Theo đó, Cục Xúc tiến thương mại đã và đang nghiên cứu, xây dựng mô hình tổng thể Hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, với nhiều ứng dụng công nghệ thông tin thành phần, đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn công nghệ, kỹ thuật theo quy định; bảo đảm khả năng vận hành thông suốt, nâng cấp, mở rộng, kết nối, liên thông và chia sẻ dữ liệu.
- Ông có thể nêu cụ thể các hoạt động xúc tiến thương mại số đã được Cục Xúc tiến thương mại thúc đẩy trong thời gian qua?
Ông Vũ Bá Phú: Ngoài các hình thức xúc tiến thương mại trong nước truyền thống đã được Cục Xúc tiến thương mại triển khai như tuyên truyền, quảng bá sản phẩm có thế mạnh, chỉ dẫn địa lý; đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực phát triển thị trường trong nước; hội chợ vùng, hội chợ quảng bá đặc sản địa phương; đưa hàng Việt về nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo... Đến nay, một số cấu phần nền tảng trong hệ sinh thái xúc tiến thương mại số đã được hoàn thiện, đưa vào vận hành, bao gồm: hệ thống quản trị thông tin và điều hành xúc tiến thương mại (Vietrade CRM); hệ thống đào tạo trực tuyến (Vietrade Edu); hệ thống truy xuất nguồn gốc xúc tiến thương mại (iTrace247); bản đồ xúc tiến thương mại sản phẩm nông sản Việt Nam (Vietrade Map); phần mềm hỗ trợ tổ chức hội nghị, hội thảo và sự kiện xúc tiến thương mại (Event Automation); nền tảng hội chợ triển lãm trực tuyến (Virtual Exhibition).
Đồng thời, Cục Xúc tiến thương mại cũng đang tiếp tục nghiên cứu, phát triển một số nền tảng mới như: nền tảng quảng bá thông tin khuyến mại tập trung (Promotion), nền tảng kết nối kinh doanh thông minh (Smart B2B), hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành xúc tiến thương mại (Vietrade Data).
- Ông có thể chỉ ra những tồn tại, hạn chế của hoạt động xúc tiến thương mại nội địa và giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp?
Ông Vũ Bá Phú: Hàng Việt chiếm ưu thế trong kênh bán lẻ hiện đại (80–90%) nhưng yếu ở kênh truyền thống; nhiều sản phẩm OCOP còn hạn chế trong thương mại hóa và chuỗi cung ứng. Xúc tiến thương mại nội địa đóng vai trò bổ trợ cho xuất khẩu: làm thị trường thử nghiệm, nâng cao chất lượng, cải tiến bao bì, xây dựng thương hiệu. Hoạt động xúc tiến thương mại thị trường trong nước nhỏ lẻ, manh mún, chưa đa dạng phương thức so với xuất khẩu. Doanh nghiệp nội còn yếu về marketing, thương hiệu, chuỗi cung ứng; dễ thất thế trên sàn thương mại điện tử khi cạnh tranh với nền tảng nước ngoài.
Định hướng 2026-2030, hoạt động xúc tiến thương mại sẽ xây dựng Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại nội địa với trọng tâm liên kết vùng, hoàn thiện chuỗi cung ứng. Nâng OCOP sang thương mại hóa, kết nối với hệ thống bán lẻ lớn. Lồng ghép xúc tiến thương mại nội địa - xuất khẩu, biến thị trường trong nước thành bệ phóng cho thương hiệu Việt. Đồng thời, sẽ đẩy mạnh hệ sinh thái xúc tiến thương mại số toàn diện cho hàng Việt.
- Ông có thể chỉ ra những kết quả đã đạt được của hoạt động xúc tiến thương mại trong thời gian qua. Cục đang có những cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể nào để giúp doanh nghiệp (đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ) thực sự tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu?
Ông Vũ Bá Phú: Năm 2024, chỉ tính riêng các chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại đã hỗ trợ gần 6.000 lượt doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức xúc tiến thương mại địa phương, tham gia và hưởng lợi trực tiếp (chưa tính các đối tượng được hưởng lợi thông qua việc tiếp cận gián tiếp từ các phương tiện thông tin đại chúng). Hàng trăm hợp đồng, biên bản ghi nhớ, biên bản hợp tác được ký kết trực tiếp tại các sự kiện xúc tiến thương mại với tổng giá trị đạt gần 100 triệu USD (chưa bao gồm các hợp đồng được ký kết sau hội chợ, triển lãm, giao thương). Doanh số bán hàng tại các hội chợ, triển lãm cấp vùng đạt hàng trăm tỷ đồng, thu hút gần 100.000 lượt khách tham quan, mua sắm.
Cục Xúc tiến thương đang xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại số toàn diện
Trong những năm qua, Cục Xúc tiến thương mại đã tích cực đảm nhiệm hiệu quả vai trò cơ quan đầu mối quốc gia, trung tâm cho toàn bộ mạng lưới xúc tiến thương mại của Việt Nam. Năng lực của Cục Xúc tiến thương mại được thể hiện toàn diện qua nhiều khía cạnh, từ việc tham mưu xây dựng chính sách, chiến lược xúc tiến thương mại cho Bộ trưởng Bộ Công Thương, đến xây dựng các văn bản, kế hoạch để quản lý và trực tiếp triển khai Chương trình xúc tiến thương mại cấp quốc gia.
Vai trò “nhạc trưởng” của Cục Xúc tiến thương mại phối hợp các hiệp hội ngành hàng để tổng hợp, chuẩn hóa thông tin về quy định thị trường và phổ biến kịp thời đến doanh nghiệp. Xây dựng chiến lược, kế hoạch xúc tiến thương mại tầm quốc gia, ưu tiên thị trường và ngành hàng theo từng giai đoạn. Kết nối nguồn vốn Nhà nước, tài trợ quốc tế và nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ doanh nghiệp. Đảm bảo mọi hoạt động xúc tiến thương mại gắn với hình ảnh thương hiệu quốc gia, tiêu chuẩn chất lượng và uy tín của sản phẩm Việt. Cục cũng kết hợp với hiệp hội, Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, và đối tác bản địa để hình thành mạng lưới phân phối chung.
Cục Xúc tiến thương mại đã tích cực phối hợp và hỗ trợ các tổ chức xúc tiến thương mại khác trong hệ thống, tiên phong trong cung cấp các dịch vụ nền tảng như thông tin thị trường và tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực xúc tiến thương mại cho doanh nghiệp. Cục Xúc tiến thương mại cũng thể hiện được tầm nhìn chiến lược khi chủ động xây dựng Khung phát triển cho chuyển đổi số (QĐ 1968/2021/QĐ-TTg) để phát triển các hình thức xúc tiến thương mại hiện đại như xúc tiến thương mại trên nền tảng số và xúc tiến thương mại xanh, nhằm giúp doanh nghiệp thích ứng với các xu hướng mới của thương mại toàn cầu.
Xin cảm ơn ông!