Điện Biên kích hoạt “tài nguyên xanh” cho tăng trưởng bền vững

Hiện nay, toàn tỉnh Điện Biên có hơn 409.000 ha rừng tự nhiên và 8.300 ha rừng trồng, độ che phủ đạt trên 44%. Đây là nền tảng quan trọng để Điện Biên tham gia thị trường tín chỉ carbon - công cụ kinh tế được xem như “nguồn tài nguyên mới” trong chiến lược phát triển xanh. Hoạt động bán tín chỉ carbon không chỉ giúp tạo nguồn thu ổn định mà còn thúc đẩy phục hồi hệ sinh thái, tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính và phát triển rừng bền vững.

Tại hội thảo “Phát triển đô thị và khu công nghiệp xanh, thông minh gắn với thị trường tín chỉ carbon tỉnh Điện Biên”, các chuyên gia nhận định tỉnh Điện Biên cần xây dựng kế hoạch định lượng khả năng hấp thụ CO₂, mở rộng diện tích rừng trồng và tích hợp thị trường carbon vào quy hoạch đô thị, công nghiệp, năng lượng. Sở Xây dựng đánh giá đây là hướng đi chiến lược, giúp Điện Biên hình thành chuỗi giá trị xanh, vừa giảm phát thải vừa tạo nguồn lực phát triển bền vững.

Thực hiện cam kết tại COP26, Điện Biên đang tập trung phát triển năng lượng tái tạo, giao thông xanh và nông nghiệp tuần hoàn. Giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh được quy hoạch hơn 900 MW điện mặt trời, trên 1.000 MW điện gió và 400 MW thủy điện tích năng, được ví như “kho pin tự nhiên” góp phần lưu trữ và điều tiết năng lượng.

Theo ông Vũ Hồng Sơn, Giám đốc Sở Công Thương, tỉnh đang rà soát, điều chỉnh quy hoạch điện theo hướng bền vững; đôn đốc tiến độ các dự án thủy điện và chuẩn bị khởi động hai dự án điện gió tổng công suất 300MW. Cùng với đó, ngành giao thông vận tải cũng đẩy mạnh “xanh hóa” phương tiện với gần 600 ô tô điện và hơn 4.000 xe máy điện đang lưu hành; 3/8 doanh nghiệp taxi đã chuyển đổi sang sử dụng năng lượng sạch. Tỉnh khuyến khích mở thêm tuyến xe buýt điện, phát triển hạ tầng trạm sạc và từng bước chuyển đổi logistics sang năng lượng tái tạo.

Trong nông nghiệp, Điện Biên đang mở rộng mô hình canh tác lúa thông minh giảm phát thải, do Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với liên danh NetZero Carbon - BSB Nanotech - Spiro Carbon (BNS) triển khai tại 3 huyện Điện Biên, Mường Ảng và Tuần Giáo (cũ), với tổng diện tích 86 ha các giống lúa Đài thơm, Séng cù và J02.

Sau một vụ sản xuất, năng suất lúa đài thơm đạt 74,56 tạ/ha (cao hơn 3 tạ/ha so với truyền thống); Séng cù đạt 51 tạ/ha (tăng 5 tạ/ha). Mô hình giúp giảm 172 tín chỉ carbon và mang lại thu nhập bổ sung cho nông dân 880.000 đồng/ha, nâng tổng thu nhập tăng thêm từ 4,8–9,3 triệu đồng/ha. Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc NetZero Carbon, cho biết doanh nghiệp sẽ tiếp tục đồng hành cùng tỉnh để mở rộng mô hình, hướng tới mục tiêu đưa Điện Biên trở thành trung tâm sản xuất lúa giảm phát thải của miền Bắc.

Song song với năng lượng và nông nghiệp, Điện Biên chú trọng phát triển đô thị xanh. Sở Xây dựng tỉnh đang nghiên cứu mô hình đô thị sinh thái và dự kiến từ 2025-2040 sẽ triển khai khu dân cư thí điểm sử dụng năng lượng mặt trời, hệ thống thoát nước sinh thái và vật liệu không nung.

Bảo vệ và phát triển rừng tiếp tục là nhiệm vụ trung tâm trong chiến lược tăng trưởng xanh. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh Điện Biên đã khoanh nuôi tái sinh hơn 66.000 ha, trồng mới gần 2.600 ha và chăm sóc gần 4.000 ha rừng. Sáu phương án quản lý rừng bền vững đã được phê duyệt cho hơn 78.000 ha rừng đặc dụng, phòng hộ và rừng sản xuất.

Đồng thời, tỉnh Điện Biên cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 tiết kiệm 7% tổng nhu cầu năng lượng, giảm tổn thất điện xuống 5,5%, thay thế toàn bộ hệ thống chiếu sáng đô thị bằng đèn LED và phát triển mạnh vật liệu xây dựng thân thiện môi trường.

Chặng đường hướng tới phát thải ròng bằng “0” còn dài, nhưng Điện Biên đang cho thấy hướng đi đúng khi biến rừng, năng lượng tái tạo và công cụ carbon thành nguồn lực xanh cho tăng trưởng bền vững. Từ những cánh rừng, cánh đồng đến các dự án năng lượng mới đang hình thành, diện mạo một Điện Biên xanh - sạch - bền vững ngày càng hiện rõ.