Bộ Công Thương tăng cường tập huấn, tháo gỡ vướng mắc khi triển khai chính quyền địa phương hai cấp

Hoàn thiện bộ máy và bài toán nhân lực trong triển khai chính quyền địa phương hai cấp

Qua rà soát, các Sở Công Thương và Chi cục Quản lý thị trường tại 34 tỉnh, thành phố đã hoàn thành việc ban hành Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức theo mô hình mới. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc vận hành thống nhất, đồng bộ trong toàn ngành Công Thương. Tuy nhiên, tại một số xã thuộc các địa phương này, công tác ban hành các quyết định liên quan và kiện toàn nhân sự vẫn đang tiếp tục được triển khai, cho thấy quá trình chuyển đổi còn cần thêm thời gian để hoàn thiện ở cấp cơ sở.

Việc tập huấn của Bộ Công Thương giúp các công chức nâng cao năng lực khi thực hiện chính quyền 2 cấp

Theo báo cáo của lãnh đạo quản lý tại các địa phương, số lượng cán bộ, công chức cấp tỉnh và cấp xã hiện đang được tinh giản từng bước so với trước đây, phù hợp với chủ trương chung về sắp xếp tổ chức bộ máy. Trong khi đó, khối lượng công việc tại địa phương lại có xu hướng gia tăng do được phân cấp, phân quyền thêm nhiều nhiệm vụ mới. Thực tế này đặt ra không ít khó khăn, nhất là trong bối cảnh một bộ phận địa phương còn thiếu nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn phù hợp, cũng như thiếu cán bộ có kinh nghiệm để triển khai các nhiệm vụ mới trong lĩnh vực Công Thương.

Những thách thức về nhân lực và năng lực thực thi được xem là rào cản đáng kể đối với mục tiêu vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Việc vừa tinh giản biên chế, vừa phải đáp ứng yêu cầu quản lý ngày càng cao đòi hỏi các giải pháp đồng bộ, trong đó đào tạo, bồi dưỡng và hỗ trợ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ cơ sở giữ vai trò then chốt.

Nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nêu trên, ngày 4/8/2025, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2200/QĐ-BCT về Kế hoạch tập huấn chuyên sâu các nội dung của hai Nghị định liên quan đến phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại, cùng các văn bản pháp luật có liên quan. Theo kế hoạch, dự kiến sẽ tổ chức 5 buổi tập huấn trực tuyến do các đơn vị thuộc Bộ chủ trì và một ngày tập huấn do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Đến nay, Bộ Công Thương đã hoàn thành các buổi tập huấn liên quan đến lĩnh vực quản lý thị trường trong nước và lĩnh vực xuất nhập khẩu. Bộ tiếp tục tổ chức tập huấn về thương mại điện tử và kinh tế số, cũng như công tác quản lý Chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam. Chiều cùng ngày, các nội dung chuyên sâu về xúc tiến thương mại, cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tiếp tục được triển khai.

Song song với công tác tập huấn, Bộ Công Thương đã phối hợp với Sở Công Thương Hải Phòng và Lai Châu tham gia trao đổi, giải đáp trực tiếp những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại Hội nghị hướng dẫn triển khai các Nghị định và Thông tư trong lĩnh vực Công Thương. Đây được xem là kênh kết nối quan trọng giữa cơ quan trung ương và địa phương trong giai đoạn chuyển đổi.

Thống nhất cách hiểu, cách làm để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước

Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, các hội nghị tập huấn không chỉ dừng lại ở việc phổ biến văn bản hay truyền đạt quy định, mà còn là diễn đàn trao đổi trực tiếp, sâu rộng giữa các đơn vị trung ương và địa phương. Mục tiêu xuyên suốt là thống nhất cách hiểu, cách làm, đồng thời kịp thời tháo gỡ những vướng mắc phát sinh từ thực tiễn triển khai.

Nội dung tập huấn được xây dựng toàn diện, bao phủ nhiều lĩnh vực then chốt trong quản lý Nhà nước về Công Thương. Trong đó có các quy định và quy trình liên quan đến xuất xứ hàng hóa; thủ tục cấp phép nhập khẩu thiết bị bay không người lái; hướng dẫn triển khai nhiệm vụ quản lý và phát triển thị trường trong nước đối với các ngành hàng đặc thù như khí, thuốc lá, rượu, xăng dầu; quản lý và phát triển hệ thống chợ. Bên cạnh đó, các nghiệp vụ của lực lượng Quản lý thị trường cũng được tập trung làm rõ, từ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm, thẩm quyền xử phạt, đến vận hành hệ thống INS, phối hợp liên ngành và ứng dụng công nghệ trong giám sát.

Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh, việc phân quyền, phân cấp rõ ràng và phân định cụ thể thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ Công Thương là yếu tố then chốt để mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành hiệu quả. Khi thẩm quyền được xác định rõ, địa phương sẽ chủ động và linh hoạt hơn trong xử lý công việc, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý và cải thiện chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách hành chính, ông Trần Hữu Linh đặc biệt lưu ý đến vai trò của sự phối hợp chặt chẽ giữa trung ương và địa phương. Theo ông, đây chính là chìa khóa để rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm tính minh bạch và tuân thủ đúng quy định pháp luật, nhất là đối với các lĩnh vực nhạy cảm, tác động trực tiếp đến đời sống kinh tế - xã hội.

Các quy định mới trong Nghị định 139/2025/NĐ-CP và Nghị định 146/2025/NĐ-CP đã được phổ biến, làm rõ. Hai nghị định này quy định cụ thể phạm vi trách nhiệm và thẩm quyền của từng cấp chính quyền, từ Bộ, tỉnh đến huyện và xã, trong các lĩnh vực như kinh doanh khí, thuốc lá, rượu và quản lý chợ. Theo Cục trưởng Trần Hữu Linh, việc nắm vững và thực hiện đúng các quy định này sẽ giúp hạn chế tình trạng chồng chéo, rút ngắn quy trình xử lý hồ sơ và nâng cao hiệu quả điều hành.

Cục trưởng cũng khuyến nghị đội ngũ cán bộ, công chức tại địa phương cần chủ động nghiên cứu văn bản, thường xuyên trao đổi thông tin với Bộ và các Cục chuyên môn để kịp thời tháo gỡ khó khăn. Việc duy trì cơ chế phối hợp linh hoạt, cả trực tiếp và trực tuyến, được xem là giải pháp quan trọng nhằm bảo đảm các vướng mắc được xử lý sớm, không để kéo dài và trở thành điểm nghẽn trong quá trình triển khai.

Ngoài các nội dung chung, tại hội nghị, Cục trưởng Trần Hữu Linh còn dành thời gian trao đổi sâu về những vấn đề then chốt đang đặt ra đối với lực lượng tại địa phương. Trong đó có các nội dung liên quan đến biên chế công chức và hợp đồng lao động, kinh phí hoạt động, phạm vi địa bàn quản lý, hoạt động của Ban Chỉ đạo 389 các cấp, việc cấp và quản lý thẻ kiểm tra, trang phục ngành, cơ chế phối hợp giữa các lực lượng, thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, vận hành hệ thống INS và công tác truyền thông về xử phạt vi phạm.

Theo ông, việc giải quyết đồng bộ các vấn đề này sẽ tạo nền tảng quan trọng để lực lượng Quản lý thị trường nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hướng tới mục tiêu phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.