Hưởng lợi từ EVFTA, dệt may Việt Nam phải “xanh hóa” để chinh phục thị trường EU

Xuất khẩu tăng trưởng đáng kể

EU hiện là thị trường xuất khẩu dệt may lớn thứ hai của Việt Nam, chỉ đứng sau Hoa Kỳ, chiếm khoảng 12% tổng kim ngạch xuất khẩu. Đáng chú ý, trong 9 tháng năm 2025, EU là thị trường có mức tăng trưởng mạnh nhất trong nhóm các thị trường xuất khẩu chủ lực của ngành dệt may Việt Nam.

Theo số liệu của Cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang thị trường EU trong 9 tháng năm 2025 đạt 3,542 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng trong quý III/2025, xuất khẩu đạt 1,287 tỷ USD, giảm 3,6% so với quý II/2025 nhưng vẫn tăng 9,2% so với quý III/2024. Việt Nam xuất khẩu hàng dệt may sang tất cả các nước thành viên khu vực EU, trong đó, xuất khẩu sang các thị trường Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha, Pháp, Bỉ và Italia chiếm 90,2% tổng kim ngạch xuất khẩu trong quý III/2025.

Cơ cấu thị trường xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam tại khu vực EU đang có sự chuyển dịch, trong đó, tỷ trọng xuất khẩu sang Hà Lan, Bỉ và Italia tăng, trái lại, tỷ trọng xuất khẩu sang Tây Ban Nha và Pháp giảm. So với quý II/2025, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang 2 thị trường chủ lực là Hà Lan và Đức đều giảm trong quý III/2025, với tốc độ giảm lần lượt là 14,6% và 19,9%. Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang một số thị trường tăng như Tây Ban Nha tăng 52,2%, Pháp tăng 12,9%, Bỉ tăng 14,2%... So với quý III/2024, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang các nước khu vực EU tăng ở hầu hết các thị trường chính trong quý III/2025, tuy vậy, tốc độ tăng trưởng không đều nhau, trong đó, xuất khẩu sang thị trường Hà Lan, Bỉ và Italia tăng trưởng ở mức hai con số, lần lượt là 10,6%, 21,7% và 10,4%, xuất khẩu sang các thị trường còn lại tăng trưởng ở mức một con số. Ngoài ra, xuất khẩu hàng dệt may sang một số thị trường khác cũng tăng trưởng đáng kể trong quý III/2025 như Ba Lan tăng 38%, Thụy Điển tăng 36%.

Tính chung 9 tháng năm 2025, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang các nước khu vực EU tăng ở hầu hết các thị trường chính, trong đó, xuất khẩu sang 2 thị trường lớn nhất là Hà Lan và Đức tăng trưởng đáng kể, lần lượt ở mức 11,4% và 11,7%. Ngoài ra, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang nhiều thị trường khác thuộc khu vực EU tăng trưởng đáng kể trong 9 tháng năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024 như Italia tăng 18,3%, Ba Lan tăng 45,7%, Thụy Điển tăng 59,9%, Slovenia tăng 49,7%...

Với những kết quả đạt được trong xuất khẩu hàng dệt may sang EU những quý đầu năm 2025 cùng với dự báo nhu cầu hàng dệt may của EU trên đây, dự báo trong quý IV/2025, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang thị trường EU sẽ đạt khoảng 1,2 tỷ USD, giảm 6,8% so với quý III/2025 nhưng tăng 1,1% so với quý IV/2024. Tính chung cả năm 2025, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang thị trường EU đạt khoảng 4,743 tỷ USD, tăng 9,7% so với năm 2024.

Trong bối cảnh thương mại quốc tế chịu tác động mạnh từ các biện pháp bảo hộ, đặc biệt là thuế đối ứng của Hoa Kỳ, nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam – trong đó có dệt may đang gặp không ít khó khăn. Song hiệp định EVFTA mở ra cơ hội lớn giúp dệt may Việt Nam mở rộng thị phần tại một trong những thị trường khó tính nhất thế giới, đồng thời hưởng ưu đãi thuế quan đáng kể. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định trong EVFTA không chỉ tạo điều kiện tăng xuất khẩu sang EU mà còn thúc đẩy doanh nghiệp mở rộng sản xuất và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Xanh hóa” để giữ thị trường EU

Mặc dù phải chịu sự cạnh tranh gay gắt, EU hiện vẫn là thị trường xuất khẩu mục tiêu đối với hàng dệt may của Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng tốt hơn các ưu đãi thuế quan trong Hiệp định EVFTA, doanh nghiệp phải đầu tư công nghệ, tuân thủ quy tắc xuất xứ từ vải trở đi, quy tắc này vẫn đang là một trong những thách thức lớn đối với ngành dệt may Việt Nam.

Bên cạnh đó, theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, việc áp dụng công nghệ sản xuất sạch, sử dụng năng lượng tái tạo và giảm thiểu phát thải cũng là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp dệt may muốn xuất khẩu vào thị trường EU. Ngành dệt may Việt Nam cần chú trọng đến việc đầu tư vào các giải pháp công nghệ nhằm tiết kiệm năng lượng, giảm sử dụng nước và giảm phát thải khí nhà kính.

Cùng với đó, doanh nghiệp cần đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ nguyên liệu tái chế, thân thiện với môi trường, đáp ứng yêu cầu về Thiết kế xanh của EU.

Việc chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định của EU mà còn tạo dựng hình ảnh thân thiện với môi trường, nâng cao uy tín và giá trị thương hiệu.

Trong bối cảnh mới của thị trường dệt may EU, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ, Luxembourg và EU khuyến nghị một số giải pháp để thúc đẩy khai thác, phát triển tốt hơn thị trường này.

Đối với các cơ quan quản lý Nhà nước, cần triển khai các biện pháp thực hiện Hiệp định EVFTA liên quan đến phát triển bền vững và có kế hoạch kiểm soát tác động đến môi trường, lao động để có thể tiếp tục duy trì lợi thế từ EVFTA.

Để phát triển bền vững, từ nay đến năm 2030, ngành dệt may cần chuyển dần từ trọng tâm phát triển nhanh sang trọng tâm phát triển bền vững, kinh doanh tuần hoàn, hoàn thiện chuỗi giá trị trong nước và tham gia ở vị trí có giá trị cao trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Giải pháp chính của ngành dệt may sẽ đến từ việc đầu tư cho phát triển bền vững, phát triển khoa học công nghệ và nguồn nhân lực. Trong đó, thu hút các dự án dệt, nhuộm hoàn tất công nghệ cao vào các khu công nghiệp; đầu tư sản xuất các loại nguyên liệu mới có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện môi trường; chuyển đổi số, đầu tư phát triển ngành thời trang dệt may.

Trong quá trình đó, Chính phủ cần đồng hành cùng doanh nghiệp để xây dựng “chiến lược xanh hóa”, đầu tư các nhà máy có hạ tầng đạt các chuẩn mực đánh giá của các nhãn hàng như môi trường làm việc, nước thải, khí thải, năng lượng tái tạo bằng điện mặt trời áp mái...

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý chức năng của Việt Nam cần đề nghị EU hỗ trợ kỹ thuật và hướng dẫn để đáp ứng các quy định mới của EU. Việc chủ động thích ứng với các quy định mới với sự hỗ trợ của EU sẽ giúp Việt Nam tranh thủ được vị trí tốt trên thị trường EU. Ngoài việc hợp tác chặt chẽ với các nhà hoạch định chính sách của EU để giúp cập nhật, định hình phạm vi ban hành các luật sắp tới thì cũng cần tập trung phát triển các khuôn khổ đầu tư và lập pháp để hỗ trợ quá trình chuyển đổi của ngành. Triển khai cơ chế cân bằng carbon với việc cung cấp các tín chỉ carbon để doanh nghiệp có thể kinh doanh, khuyến khích áp dụng năng lượng tái tạo tại các nhà máy. Cơ hội từ EVFTA trong ngắn và trung hạn là rất lớn, do vậy Việt Nam cần xem xét tập trung đẩy mạnh xúc tiến thương mại tại thị trường EU.

Về phía doanh nghiệp, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần chủ động cập nhật thông tin về quy tắc xuất xứ khi tham gia EVFTA. Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong EVFTA không chỉ có thêm quy định mới mà cách diễn đạt các tiêu chí xuất xứ cũng khác so với các Hiệp định mà Việt Nam đang tham gia. Do vậy, để có thể áp dụng một cách chuẩn xác, doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần phải hiểu rõ và hiểu đúng quy định về quy tắc xuất xứ hàng hóa trong EVFTA.

Các công ty ngoài EU sẽ là người thực hiện phần lớn các chính sách trong Chiến lược Dệt may của EU, thiết lập giấy phép hoạt động mới cho cả nhà bán lẻ, thương hiệu và nhà cung cấp: nếu không tuân thủ, bạn không thể bán hàng trên thị trường EU hoặc cung cấp cho các công ty tuân thủ. Do vậy, ngành dệt may Việt Nam cần quan tâm đến những điều chỉnh hoạt động cần thiết phù hợp với các tiêu chuẩn xã hội và môi trường ngày càng cao trước thời hạn tuân thủ chính thức của EU.

Doanh nghiệp dệt may cần chủ động nguồn cung nguyên phụ liệu đặc biệt là nguyên phụ liệu chất lượng cao và thân thiện với môi trường. Với các tiêu chuẩn khắt khe về nguồn gốc, các doanh nghiệp dệt may cần trọng tâm xây dựng các nhà xưởng, máy móc, chủ động nguồn nguyên phụ liệu ngay trong nước để hạn chế việc nhập khẩu nguồn nguyên liệu từ bên ngoài. Nhằm khắc phục vấn đề này, các doanh nghiệp dệt may cần đẩy mạnh đầu tư để hoàn thiện chuỗi cung ứng sản xuất; đặc biệt, hướng tới xây dựng các nhà máy lớn, với dây chuyền sản xuất hiện đại, thay vì phát triển nhỏ lẻ.