Thương mại Việt Nam – Đức ghi nhận tăng trưởng tích cực nhờ EVFTA

Đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam ở châu Âu

Theo thông tin từ Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, dẫn số số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, tính đến hết tháng 10 năm 2025, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Đức đạt hơn 11,1 tỷ USD, tăng 15,1% so với 10 tháng đầu năm 2024. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Đức đạt gần 7,8 tỷ USD và nhập khẩu đạt gần 3,2 tỷ USD, lần lượt tăng 19% và 7,2% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong lĩnh vực công nghiệp, hiện có khoảng 300 doanh nghiệp Đức hoạt động tại Việt Nam, trong đó đặc biệt là các tập đoàn hàng đầu của Đức về công nghiệp chế biến, chế tạo như Siemens, B.Braun, Bayer, Mercedes-Benz, Bosch, ZF... đã đầu tư và hoạt động tại Việt Nam.

Trong lĩnh vực năng lượng, hai nước vừa ký Tuyên bố chung về thiết lập quan hệ đối tác năng lượng giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Kinh tế và Hành động khí hậu CHLB Đức vào ngày 03/7/2025, qua đó tạo động lực mới cho hợp tác năng lượng.

Về đầu tư, theo số liệu của Bộ Tài chính, luỹ kế cho đến 31.10.2025, Đức có 509 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng số vốn là 3,009 tỷ USD, đứng thứ 17 trong số 153 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.

Hiện nay Đức là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam ở châu Âu, chiếm hơn 17% xuất khẩu của ta sang EU (theo số liệu năm 2024 của Hải quan Việt Nam); và cũng là cửa ngõ trung chuyển quan trọng của hàng hoá Việt Nam sang các thị trường khác ở châu Âu.

Hàng Việt Nam được trưng bày tại Fruit Logistica 2025 - Hội chợ thương mại hàng đầu thế giới của ngành rau quả toàn cầu, diễn ra vào tháng 2/2025. Ảnh: Thương vụ Việt nam tại Đức

Thông tin về hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Đức, đặc biệt là trong giai đoạn Hiệp định EVFTA có hiệu lực, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Đức Đặng Thị Thanh Phương cho biết, trong giai đoạn đầu tiên thực hiện (2020-2025), việc triển khai EVFTA đã góp phần giúp thương mại giữa Việt Nam và Đức tăng trưởng tích cực từ gần 10 tỷ USD năm 2020 lên 11,7 tỷ USD năm 2024 và dự kiến lên 13,3 tỷ USD năm 2025. Trong đó xuất khẩu Việt Nam sang Đức tăng từ 6,64 tỷ USD năm 2020 lên 7,95 tỷ USD năm 2024 và dự kiến đạt 9,33 tỷ USD năm 2025, tương đương mức tăng khoảng 40% trong cả giai đoạn. Nhập khẩu tăng chậm hơn ở mức khoảng 20% từ 3,35 tỷ USD năm 2020 lên 3,77 tỷ USD năm 2024 và dự kiến đạt 4,03 tỷ USD năm 2025.

Đối với nhóm hàng nông thuỷ sản, tăng trưởng ấn tượng nhất phải kể đến cà phê. Kim ngạch xuất khẩu cà phê sang Đức tăng từ 350,4 triệu USD năm 2020 lên 602,9 triệu USD năm 2024 và dự kiến lên 1,18 tỷ USD năm 2025, tương đương mức tăng khoảng 72% đến gần 100%. Hàng rau quả đã tăng từ 19,9 triệu USD năm 2020 lên 60,2 triệu USD năm 2024 và dự kiến đạt 81,5 triệu USD năm 2025 tương đương tăng trưởng trên 200%. Ngoài ra, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Đức cũng tăng trưởng tích cực trong bối cảnh chưa dỡ bỏ được thẻ vàng IUU khi đạt 180,9 triệu USD năm 2020 lên 202,3 năm 2024 và dự kiến năm 2025 lên gần 219,6 triệu USD, tương đương mức tăng 20% trong cả giai đoạn.

Đối với nhóm hàng chế biến chế tạo, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang Đức tăng từ 761,1 triệu USD năm 2020 lên 795,2 triệu USD năm 2024 và dự kiến đạt 884 triệu USD năm 2025 (tăng 16%), máy vi tính sản phẩm điện tử và linh kiện tăng từ mức 528,2 triệu USD năm 2020 lên trên 1 tỷ USD năm 2024 và dự kiến đạt 1,3 tỷ USD năm 2025 (tăng hơn 200%); máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng từ 656 triệu USD năm 2020 lên 1,32 tỷ USD năm 2024 và dự kiến đạt 1,42 tỷ USD năm 2025 (tăng hơn 200%). Tuy nhiên, xuất khẩu hàng da giày, gỗ/sản phẩm gỗ và điện thoại các loại của Việt Nam sang Đức còn giảm trong giai đoạn sau khi ký EVFTA.

Tối ưu hóa lợi ích từ EVFTA, doanh nghiệp khai thác tối đa thị trường

Có thể nói tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam - EU và Việt Nam - Đức trong giai đoạn đầu thực hiện EVFTA chưa có bước đột phá so với giai đoạn trước đó nhưng đã ghi nhận sự tăng trưởng tích cực. EVFTA chính là yếu tố quan trọng giúp thương mai song phương duy trì đà tăng trưởng trong bối cảnh thương mại thế giới bị tác động nặng nề bởi Covid-19, cuộc chiến Ukraina, xung đột ở biển Đỏ làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Đánh giá về tốc độ tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam – Đức trong 10 tháng 2025, Tham thán Đặng Thị Thanh Phương cho hay, thương mại Việt Nam Đức đã có những tăng trưởng tích cực trong năm 2025 khi kim ngạch thương mại song phương đạt trên 11,14 tỷ USD trong 10 tháng 2025, tăng 15,1% so với 10 tháng đầu năm 2024. Tốc độ tăng trưởng cao một phần là do kinh tế Đức đang có dấu hiệu hồi phục sau 02 năm suy thoái. GDP năm 2025 dự kiến có tăng trưởng (dù rất nhỏ), bên cạnh đó giá một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Đức tăng mạnh dẫn đến kim ngạch xuất khẩu tăng trong khi về lượng tăng không nhiều. Cụ thể, về giá trị, xuất khẩu cà phê sang Đức tăng 99,5%, hạt tiêu tăng 34,8%, hàng rau quả tăng 40,5% thì về lượng, tăng trưởng ít hơn nhiều thậm chí còn giảm như cà phê về lượng chỉ tăng 33,2, hạt tiêu giảm 1,8%, hàng rau quả là 0%.

Cũng theo Thương vụ Việt Nam tại Đức, trong bối cảnh cạnh tranh thương mại toàn cầu, các doanh nghiệp Đức và châu Âu đang điều chỉnh chiến lược chuỗi cung ứng theo hướng đa dạng hóa nguồn cung, tăng cường hợp tác sản xuất với những đối tác đáng tin cậy. Về mặt thị trường, Đức là thị trường có quy mô lớn nhất trong các nước EU, có thu nhập cao và nhu cầu đa dạng đặc biệt là cộng đồng người Á không ngừng mở rộng. Đây là thời cơ quan trọng cho doanh nghiệp Việt Nam, nhất là khi EVFTA đang phát huy hiệu quả và trong chiến lược Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương của Đức ban hành năm 2020, Việt Nam và Indonesia được xác định là hai đối tác trọng tâm của Đức tại Đông Nam Á.

Để phát huy hiệu quả lâu dài của EVFTA, Việt Nam cần có những bước tiến mạnh hơn về nâng cấp năng lực sản xuất, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, chuyển đổi xanh, bền vững phát triển con người, đẩy mạnh nội địa hoá. Đây không chỉ là cơ hội để mở rộng thị trường, mà còn là đòn bẩy để nâng cấp mô hình tăng trưởng, nâng cao vị thế Việt Nam trong chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Đáng chú ý, thị trường Đức ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc (traceability), phát triển xanh (green development) và tính bền vững (sustainability). Điều này xuất phát từ EU Green Deal, Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) từ 2023-2026, Quy định chống phá rừng EU (EUDR) áp dụng từ 30/12/2025 cho doanh nghiệp lớn và 30/6/2026 cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như các cam kết trong EVFTA về phát triển bền vững. Ngoài quy định chung EU, các hệ thống phân phối của Đức cũng có những yêu cầu riêng về chất lượng sản phẩm.

Để hỗ trợ các doanh nghiệp hai nước tăng cường kết nối, mở rộng thị trường tại Đức, Thương vụ Việt Nam tại Đức đã và sẽ triển khai nhiều hoạt động. Theo đó, về công tác thông tin thị trường, Thương vụ đã xây dựng Cổng thông tin về thị trường Đức trong đó cung cấp đầy đủ các dữ liệu về thị trường, các quy định chính sách nhập khẩu, hệ thống phân phối, các hội chợ triển lãm, thế mạnh kinh tế và nhu cầu từng bang của Đức. Trong thời gian tới, Thương vụ sẽ tiếp tục cập nhật thông tin liên quan đặc biệt là xu hướng tiêu dùng, điều chỉnh chính sách cũng như thông tin về ngành hàng để các doanh nghiệp Việt Nam có thể tìm hiểu và tiếp cận phù hợp.

Về hỗ trợ xúc tiến thương mại, Thương vụ cũng đã và sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham dự các Hội chợ triển lãm tại Đức, tổ chức các ngày hàng hoặc tuần hàng Việt Nam tại các siêu thị Đức và kết nối trực tiếp với hệ thống phân phối của Đức cũng như các hệ thống bán hàng châu Á của người Việt, tham gia quảng bá các doanh nghiệp và sản phẩm Việt Nam tại các sự kiện có sự tham dự của doanh nghiệp và người tiêu dùng Đức. Thúc đẩy các bên liên quan của Đức và Việt Nam để đề xuất đưa Việt Nam vào danh sách các nước các quốc gia đối tác của Chương trình hỗ trợ nhập khẩu (Import Promotion Desk) do Chính phủ (do Bộ Hợp tác kinh tế và phát triên Liên bang Đức tài trợ). Nếu được chấp thuận, doanh nghiệp Việt Nam sẽ được phía Đức hỗ trợ đào tạo về yêu cầu tiêu chuẩn thị trường, hỗ trợ tham gia hội chợ chuyên ngành, và kết nối trực tiếp với đối tác nhập khẩu Đức, đây là hình thức hỗ trợ thực chất, hiệu quả.

Ngoài ra, Thương vụ Việt Nam tại Đức cũng sẽ tiếp tục xây dựng các liên hệ với các bang các thành phố của Đức, các Hiệp hội ngành nghề lớn cửa Đức để có thể cập nhật nhanh hơn những thông tin về thị trường, thông tin của doanh nghiệp Đức và có hình thức hỗ trợ phù hợp cho doanh nghiệp Việt Nam.