Xây dựng định hướng chiến lược trong công tác xúc tiến thương mại giai đoạn 2026-2030

Hội thảo trao đổi, xây dựng báo cáo xúc tiến thương mại giai đoạn 2021-2025 và một số định hướng chiến lược, kế hoạch giai đoạn 2026 - 2030 do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Hội thảo do ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương chủ trì cùng sự tham dự của đại diện các đơn vị thuộc Bộ như: Cục Công nghiệp, Vụ Kế hoạch, tài chính và quản lý doanh nghiệp, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài.

Hội thảo còn có sự tham dự của đại diện Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đại diện Sở Công Thương và Trung tâm Xúc tiến thương mại các địa phương, cùng đại diện một số tổ chức quốc tế.

Xác định 5 ngành ưu tiên đến năm 2030

Khai mạc hội thảo, ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh, hội thảo nhằm góp ý, hoàn thiện Báo cáo xúc tiến thương mại giai đoạn 2021-2025 và định hướng 2026-2030. Báo cáo đã được chuẩn bị từ cuối năm 2024, qua nhiều vòng thảo luận, tham vấn hiệp hội, trung tâm xúc tiến thương mại và chuyên gia quốc tế đến từ Tổng cục Kinh tế Liên Bang Thuỵ Sỹ (SECO) và Chương trình Xúc tiến nhập khẩu Thụy Sĩ (SIPPO).

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương

“Hội thảo hôm nay là bước cuối trước khi trình lãnh đạo Bộ Công Thương, với mục tiêu thu nhận ý kiến đa chiều từ các cơ quan quản lý, hiệp hội, trung tâm, doanh nghiệp dịch vụ xúc tiến thương mại và hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài. Báo cáo này không chỉ tổng kết 5 năm qua, mà còn là kế hoạch chiến lược cho giai đoạn tới, với trọng tâm xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại hiện đại, dữ liệu đầy đủ, tăng cường liên kết trong nước và quốc tế”, ông Vũ Bá Phú cho hay.

Lãnh đạo Cục Xúc tiến thương mại cũng bày tỏ mong muốn nhận được nhiều ý kiến đóng góp thực chất từ các đại biểu để hoàn thiện báo cáo.

Thông tin về sự đồng hành cùng Việt Nam trong việc xây dựng và triển khai các chiến lược xúc tiến thương mại tại hội thảo, ông Đỗ Quang Huy, đại diện SECO cũng cho hay, trong hơn 15 năm qua, sự hỗ trợ này của SECO không chỉ dừng lại ở giai đoạn 2021 - 2025 mà đã bắt đầu từ trước, tập trung vào nâng cao năng lực cho đối tác Việt Nam trong hoạt động xúc tiến thương mại.

Trong quá trình hợp tác, SECO đã cùng Việt Nam thực hiện nhiều nghiên cứu, báo cáo kỹ thuật, đóng góp cho việc xây dựng các chiến lược xuất khẩu qua từng giai đoạn. Đây cũng là thời điểm thuận lợi để nhìn lại chặng đường xúc tiến thương mại đã qua, trong bối cảnh trong nước và quốc tế đặt ra nhiều yêu cầu mới về phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

“Báo cáo lần này có sự tham gia của nhiều chuyên gia trong và ngoài nước – những người đã gắn bó với các dự án quốc tế tại Việt Nam, hiểu rõ đặc thù và nhu cầu hỗ trợ kỹ thuật. Báo cáo không chỉ tổng kết thành quả, mà còn đặt trọng tâm vào chất lượng xuất khẩu: Giá trị gia tăng, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển bền vững và tuân thủ các chuẩn mực quốc tế về môi trường, xã hội và quản trị (ESG)”, ông Đỗ Quang Huy cho biết.

Ông Đỗ Quang Huy, đại diện SECO

Đại diện SECO cũg bày tỏ, Chính phủ Thụy Sĩ hiện tập trung hỗ trợ Việt Nam theo cách tiếp cận mới: Thay vì chỉ hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp, chú trọng đồng hành cùng các tổ chức trung gian như cơ quan xúc tiến thương mại, hiệp hội, trung tâm dịch vụ. Cách làm này tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ và bền vững hơn. Trong chiến lược hợp tác, xác định 5 ngành ưu tiên đến năm 2030, bên cạnh các lĩnh vực mới như thương mại điện tử, chuyển đổi số và sản phẩm gắn với phát triển xanh.

Một điểm quan trọng khác là việc nhìn nhận vai trò ngày càng lớn của các tổ chức tư nhân trong hệ sinh thái xúc tiến thương mại. Thị trường đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp, tổ chức dịch vụ trong và ngoài nước tham gia hỗ trợ xuất khẩu, đặc biệt trong các lĩnh vực mới như ESG, giảm phát thải carbon hay chuyển đổi số. Điều này cho thấy, hệ sinh thái xúc tiến thương mại tương lai phải là sự kết hợp hài hòa giữa khu vực công và khu vực tư.

Trong giai đoạn 2026 - 2030, SECO sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam dựa trên ba trụ cột: Thương mại bền vững và đổi mới sáng tạo, tài chính công tư bền vững, và công nghiệp - đô thị bền vững. Một ví dụ cụ thể là dự án chuyển đổi khu công nghiệp sang mô hình sinh thái, giúp doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị xuất khẩu toàn cầu. Đồng thời, Thụy Sĩ và các nước thành viên Hiệp hội Thương mại tự do châu Âu đang đàm phán hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, hứa hẹn mở ra thị trường mới ngoài những thị trường truyền thống.

“Chúng tôi kỳ vọng, báo cáo này không chỉ là tổng kết 5 năm qua, mà còn là nền tảng kỹ thuật để xây dựng lộ trình hợp tác dài hạn, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2045 và 2050”, ông Đỗ Quang Huy kỳ vọng.

Kết nối các nguồn lực để tạo ra hệ sinh thái xúc tiến thương mại bền vững 

Tại hội thảo, không chỉ góp ý về nội dung dự thảo, các chuyên gia, doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng và các đơn vị khác đã chỉ rõ điểm nghẽn thực tế, đồng thời đưa ra khuyến nghị có tính gợi mở nhằm định hình một chương trình 5 năm thực sự khả thi, hiệu quả và bắt kịp xu hướng thị trường quốc tế.

Lắng nghe trọn vẹn góp ý của các chuyên gia, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại - đơn vị chủ trì soạn thảo dự thảo báo cáo - khẳng định, định hướng xây dựng chương trình xúc tiến thương mại giai đoạn 2026-2030 sẽ đặt ưu tiên vào nâng cao năng lực, xây dựng thương hiệu quốc gia và kết nối các nguồn lực để tạo ra hệ sinh thái bền vững.

Ông nhấn mạnh, hiện ở Việt Nam, số hiệp hội hoạt động chuyên nghiệp hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại còn rất hiếm hoi. Các trung tâm xúc tiến thương mại ở địa phương cũng chưa tập trung vào nhiệm vụ chính là xác định nhu cầu đào tạo, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, hợp tác xã.

PGS.TS Phan Thế Công - Trường Đại học thương mại - Trưởng nhóm tác giả xây dựng báo cáo chia sẻ tại hội thảo 

Theo ông Phú, cơ quan xúc tiến thương mại quốc gia không nên dừng lại ở vai trò “đi cùng địa phương tổ chức hội chợ nhỏ lẻ”, mà phải tiến tới mô hình như JETRO (Nhật Bản), KOTRA (Hàn Quốc) - tức là trở thành một cơ quan marketing quốc gia, chuyên trách nghiên cứu, cung cấp thông tin chiến lược và xây dựng thương hiệu quốc gia.

“Thành công của công tác xúc tiến thương mại quốc gia trong giai đoạn mới không nằm ở số hội chợ tổ chức được, mà ở việc nâng cao năng lực cho hiệp hội, địa phương, doanh nghiệp. Đồng thời nâng tầm thương hiệu quốc gia và cung cấp thông tin thị trường chiến lược”, ông Phú nói.

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động mạnh với xu hướng bảo hộ, thuế quan gia tăng, dịch chuyển chuỗi cung ứng và yêu cầu ngày càng cao về xanh, bền vững, định hướng này càng có ý nghĩa. Do đó, công tác xúc tiến thương mại không chỉ thuần túy là hoạt động hỗ trợ bán hàng mà thực sự phải đóng vai trò kết nối, liên kết giữa xúc tiến thương mại, đầu tư và du lịch, đồng thời xây dựng hình ảnh quốc gia

Lãnh đạo Cục Xúc tiến thương mại cũng cho rằng, chiến lược, kế hoạch chương trình xúc tiến thương mại giai đoạn tới cần lồng ghép quyết tâm của Việt Nam vào các mục tiêu xanh, bền vững, chuyển đổi số và trách nhiệm xã hội. Đây sẽ là những yếu tố then chốt để tạo niềm tin với nhà nhập khẩu và người tiêu dùng toàn cầu, qua đó nâng cao giá trị cho hình ảnh và thương hiệu quốc gia.

“Chúng tôi mong muốn sau hội thảo này sẽ tiếp tục nhận được những đóng góp nghiêm túc, trách nhiệm của các chuyên gia, hiệp hội và doanh nghiệp. Một bản kế hoạch có chất lượng sẽ giúp chúng ta có nhiều việc phải làm, đó cũng là nền tảng để đưa công tác xúc tiến thương mại của Việt Nam bước sang giai đoạn mới, chuyên nghiệp và hiệu quả hơn”, ông Phú khẳng định.

Báo cáo xúc tiến thương mại giai đoạn 2021-2025 và một số định hướng chiến lược, kế hoạch giai đoạn 2026-2030 sẽ được trình lãnh đạo Bộ Công Thương trong thời gian sớm nhất, nhằm sớm được phê duyệt và triển khai thực hiện.