Lan tỏa sản xuất sạch, tiêu dùng xanh trong cộng đồng

Những năm gần đây, tại Việt Nam, hàng loạt chiến dịch trồng cây xanh, giảm thiểu rác thải nhựa, chuyển đổi sang năng lượng tái tạo đã được triển khai rộng rãi. Các hoạt động này không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn thể hiện rõ sự chuyển dịch trong tư duy và chiến lược phát triển, hướng tới một nền kinh tế xanh và phát thải thấp.

Điều đáng ghi nhận là không chỉ các cơ quan quản lý, mà chính cộng đồng doanh nghiệp cũng đã chủ động tham gia, tạo nên sự lan tỏa tích cực trong xã hội. Từ thay đổi bao bì sản phẩm, áp dụng quy trình sản xuất tiết kiệm năng lượng, đến phát triển sản phẩm thân thiện môi trường, nhiều doanh nghiệp đã xem đây là hướng đi chiến lược để nâng cao sức cạnh tranh.

Các doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến thay đổi bao bì và quy trình sản xuất xanh, thân thiện với môi trường. Ảnh: Minh Vũ

Việt Nam đang từng bước hội nhập sâu vào dòng chảy phát triển bền vững toàn cầu. Cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào năm 2050 tại Hội nghị COP26 đã trở thành cột mốc quan trọng, thể hiện rõ quyết tâm hành động của Chính phủ.

Để hiện thực hóa cam kết này, sự chung tay của toàn xã hội là vô cùng cần thiết, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò chủ lực. Tuy vậy, hành trình xanh hóa sản xuất không hề dễ dàng. Đặc biệt, khối sản xuất - lĩnh vực tiêu thụ nhiều năng lượng và tài nguyên vẫn đang phải đối diện với thách thức về vốn đầu tư, công nghệ, nhân lực và thị trường tiêu thụ sản phẩm xanh. Nhiều doanh nghiệp dù ý thức được xu hướng tất yếu, nhưng vẫn e dè bởi chi phí đầu tư ban đầu lớn, quy trình kỹ thuật khắt khe và yêu cầu nghiêm ngặt từ thị trường quốc tế. Thực tế, không ít đơn vị chỉ mới dừng lại ở việc thử nghiệm quy mô nhỏ lẻ, trong khi “tấm vé xanh” này lại là điều kiện cần để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tuy nhiên, ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam nhận thức rõ rằng đầu tư vào công nghệ xanh không chỉ nhằm giảm tác động đến môi trường, mà còn mang lại lợi ích lâu dài. Ứng dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, hệ thống xử lý chất thải khép kín hay sản phẩm sử dụng vật liệu tái chế đã giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao năng suất và tăng cường khả năng cạnh tranh.

Đồng thời, việc minh bạch thông tin sản phẩm và truy xuất nguồn gốc cũng đang trở thành tiêu chuẩn mới. Các doanh nghiệp tiên phong trong xu hướng này thường dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế, bởi đáp ứng được yêu cầu khắt khe của người tiêu dùng toàn cầu về chất lượng, tính an toàn và trách nhiệm xã hội.

Một số chiến dịch tiêu biểu như “Nói không với nhựa dùng một lần”, “Đổi rác lấy quà” hay “Trồng cây gây rừng” đã chứng minh sức hút với cộng đồng, đồng thời cho thấy doanh nghiệp có thể đồng hành với xã hội trong việc xây dựng lối sống xanh. Nếu sản xuất xanh được coi là “gốc rễ”, tiêu dùng xanh chính là “ngọn” để lan tỏa giá trị bền vững ra toàn xã hội. Người tiêu dùng ngày nay không chỉ quan tâm đến giá cả hay mẫu mã, mà ngày càng ưu tiên các sản phẩm thân thiện môi trường, có nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo đạo đức trong chuỗi cung ứng.

Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội lớn đối với doanh nghiệp. Một khi đáp ứng được nhu cầu mới, doanh nghiệp không chỉ củng cố thị phần trong nước mà còn mở rộng cánh cửa bước vào thị trường quốc tế - nơi các tiêu chuẩn xanh ngày càng trở thành bắt buộc.

Để hiện thực hóa mục tiêu quốc gia về phát triển bền vững, Bộ Công Thương đã tham mưu Chính phủ ban hành Quyết định số 889/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021 - 2030. Chương trình hướng tới quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả tài nguyên; khuyến khích phát triển vật liệu thân thiện với môi trường; đổi mới mô hình sản xuất - tiêu dùng theo hướng kinh tế tuần hoàn. Đây không chỉ là định hướng, mà còn là nền tảng pháp lý quan trọng để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, đổi mới và chuyển mình theo xu hướng xanh. Cùng với đó, các hoạt động truyền thông, giáo dục cộng đồng cũng được triển khai nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành vi tiêu dùng bền vững.

Có thể khẳng định, chuyển đổi xanh không chỉ là “bài toán sống còn” trong bối cảnh biến đổi khí hậu, mà còn là cơ hội để Việt Nam nâng tầm vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi sản xuất sạch và tiêu dùng bền vững trở thành hành động thường nhật, thương hiệu quốc gia xanh - sạch - bền vững sẽ ngày càng được khẳng định.