Người tiêu dùng sẵn lòng chi trả cao hơn cho sản phẩm xanh

Người tiêu dùng thay đổi hành vi mua sắm

Biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường không chỉ là câu chuyện toàn cầu mà đã tác động trực tiếp đến thói quen tiêu dùng của người Việt. Nhiều người dân chủ động giảm lãng phí thực phẩm, lựa chọn sản phẩm thân thiện môi trường, hạn chế nhựa và cân nhắc tác động môi trường trước khi mua sắm.

Khảo sát của PwC công bố tại hội thảo “Sản phẩm, dịch vụ xanh - đặt hàng từ người dùng” tháng 3 năm 2025 cho thấy, 54% người tiêu dùng Việt Nam sẵn lòng trả thêm tối đa 10% cho các sản phẩm được làm từ vật liệu tái chế hoặc bền vững, cao hơn mức trung bình 50% của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Ống hút sinh học được nhiều khách hàng ngày nay ưa chuộng. Ảnh minh họa

Trong khi đó, số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy nhu cầu tiêu dùng sản phẩm xanh tại Việt Nam tăng trưởng trung bình 15% mỗi năm giai đoạn 2021 - 2023, minh chứng cho xu hướng tiêu dùng xanh đang ngày càng trở nên phổ biến.

Không chỉ dừng lại ở số liệu, xu hướng này còn hiện hữu trong đời sống. Nhiều khách hàng cho biết, họ đã thay đổi hoàn toàn từ túi tái sử dụng, sản phẩm tẩy rửa tự nhiên, đến đồ gia dụng tiết kiệm năng lượng, chấp nhận chi phí của chúng cao hơn các sản phẩm nhựa khác.

Các doanh nghiệp cũng nhanh nhạy thích ứng. Tại các cửa hàng Gong Cha Việt Nam, từ 2019, doanh nghiệp này đã chuyển sang dùng các ống hút thân thiện với môi trường. Màng ép ly cũng đã được chuyển đổi thành loại giấy tráng nhựa sinh học, mực in cũng là loại mực làm từ đậu nành để bảo vệ môi trường và túi đựng cũng dùng túi xốp tái sinh, thời gian phân hủy chỉ trong 6 tháng.

Theo đại diện doanh nghiệp, giá thành của các sản phẩm thân thiện môi trường sẽ đắt đỏ hơn so với sản phẩm nhựa, nhưng doanh nghiệp này đã thay đổi để đáp ứng nhu cầu "sống xanh" của khách hàng cũng như xu hướng giảm rác thải nhựa tại Việt Nam.

Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp

Xu hướng tiêu dùng xanh mở ra cánh cửa lớn cho nhà sản xuất. Thạc sĩ Đặng Bùi Khuê, Giám đốc phát triển bền vững TUV NORD Việt Nam cho biết, đối với các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, việc chuyển đổi sang các hoạt động xanh không chỉ là một lựa chọn mà là một yếu tố sống còn để duy trì và nâng cao khả năng cạnh tranh. Các sản phẩm và dịch vụ xanh đang trở thành tiêu chuẩn trên thị trường quốc tế, và những doanh nghiệp đạt chứng nhận xanh sẽ có cơ hội tiếp cận các phân khúc khách hàng cao cấp, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận.

Nhiều doanh nghiệp lớn đã tiên phong chuyển đổi. Lamipak cho ra mắt hộp sữa không tráng nhôm, giúp giảm 40% lượng khí CO2 và dễ tái chế hơn. SCG tung ra dòng xi măng Low Carbon, giảm 20% phát thải nhờ công nghệ sản xuất xanh. Nestlé thay thế ống hút nhựa bằng ống hút giấy đạt chứng nhận FSC, vừa tiện lợi vừa thân thiện môi trường.

Tuy nhiên, chi phí sản xuất vẫn là rào cản. Bà Trần Thị Út, giảng viên Đại học Hoa Sen, chỉ ra, sản phẩm xanh thường có giá bán lẻ cao gấp 4-5 lần so với sản phẩm truyền thống. Điều này khiến số người sẵn sàng chi trả cao hơn tuy có tăng, nhưng chưa đủ sức tạo cú hích mạnh mẽ cho toàn thị trường.

Ngoài giá thành, tính minh bạch cũng là vấn đề then chốt. Dù ngày càng nhiều người Việt quan tâm đến khái niệm sản phẩm xanh, phần lớn vẫn còn mơ hồ về bản chất và chưa phân biệt được đâu là “xanh thực chất” và đâu là “xanh mơ hồ”. Niềm tin của người tiêu dùng vì thế trở thành “chìa khóa” để doanh nghiệp xây dựng lợi thế cạnh tranh.

Để đi đường dài, cần sự đồng hành từ chính sách: tín dụng xanh, ưu đãi thuế, các chương trình hỗ trợ nghiên cứu, phát triển sản phẩm. Khi quy mô thị trường mở rộng, giá thành sẽ dần hạ, giúp sản phẩm xanh cạnh tranh công bằng với hàng truyền thống.