Khối trường ngành Công Thương mở rộng quy mô, đẩy mạnh đầu tư, tạo lực đẩy cho hạ tầng đào tạo

Mở rộng quy mô, nâng chất lượng đào tạo

Trong giai đoạn 2021-2025, công tác tuyển sinh tại các cơ sở đào tạo thuộc Bộ Công Thương cho thấy xu hướng tích cực, nổi bật ở khối đại học. Tổng số sinh viên theo học tăng từ khoảng 156.616 người năm 2021 lên 198.782 người năm 2025, tương đương mức tăng gần 27%. Quy mô tuyển sinh mới hằng năm duy trì ổn định trong khoảng 73.000-83.000 sinh viên, riêng năm 2024 đạt mức cao nhất với 83.527 sinh viên.

Nhóm 9 trường đại học trực thuộc Bộ ghi nhận mức tăng trưởng mạnh về quy mô đào tạo, từ khoảng 81.000 sinh viên năm 2021 lên gần 124.000 sinh viên năm 2025. Số lượng tuyển sinh mới cũng tăng đều qua các năm, từ 32,6 nghìn lên 46,1 nghìn sinh viên.

Từ sau năm 2023, tuyển sinh đại học có bước bứt phá, vượt khối cao đẳng và chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tổng số người học. Kết quả này đến từ việc các trường mở rộng ngành, nghề đào tạo, cải thiện khả năng thu hút thí sinh, cùng với xu hướng xã hội ưu tiên trình độ đại học.

Trong 5 năm, các trường đã phát triển 134 chương trình đào tạo mới ở nhiều trình độ, trong đó có 40 chương trình đại học, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng tuyển sinh. Tỷ lệ hoàn thành chỉ tiêu tuyển sinh cũng được cải thiện, một số cơ sở đạt hoặc vượt kế hoạch đề ra.

Đáng chú ý, nhóm trường thực hiện tự chủ tài chính như Đại học Điện lực, Đại học Công nghiệp Hà Nội, Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp và Đại học Công Thương TP. Hồ Chí Minh duy trì đà tăng trưởng ổn định, quy mô đào tạo lớn, với tỷ lệ tuyển sinh đạt hoặc vượt 95-100% chỉ tiêu. Các trường này chủ động mở ngành theo nhu cầu thị trường, tập trung các lĩnh vực như năng lượng, logistics, kinh tế số, đồng thời nâng cao chất lượng chương trình, tăng cường hợp tác doanh nghiệp. Hoạt động tuyển sinh các chương trình liên kết quốc tế, đào tạo sau đại học và liên thông cũng được đẩy mạnh, góp phần gia tăng sức hút đối với người học.

Nhìn tổng thể, sự phát triển của khối đại học trực thuộc Bộ Công Thương không chỉ thể hiện ở con số sinh viên tăng lên, mà còn cho thấy hiệu quả của các giải pháp mở ngành, đổi mới đào tạo và cơ chế tự chủ tài chính, qua đó đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp và thương mại.

Đầu tư công: Trụ cột nâng cấp hạ tầng đào tạo

Đầu tư công từ lâu được xem là công cụ quan trọng giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo gắn với công nghiệp và năng lượng. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc sử dụng ngân sách nhà nước để mở rộng trường lớp, cải thiện cơ sở vật chất và thúc đẩy nghiên cứu khoa học là nền tảng cho quá trình công nghiệp hóa và phát triển bền vững.

Giai đoạn 2021-2025, các chính sách đầu tư công trung hạn đã để lại dấu ấn rõ nét tại hệ thống trường thuộc Bộ Công Thương. Trong thời gian này, 22 dự án đầu tư công được triển khai, gồm 20 dự án xây dựng cơ sở vật chất phục vụ đào tạo và 2 dự án khoa học – công nghệ. Trọng tâm đầu tư tập trung vào củng cố hạ tầng đào tạo và tăng cường năng lực nghiên cứu, phù hợp với yêu cầu của giáo dục hiện đại.

Tổng nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí cho các dự án đạt khoảng 800 tỷ đồng. Đến năm 2025, hơn 20 dự án đã hoàn thành, một dự án còn lại dự kiến hoàn thành trong năm 2026. Giá trị giải ngân đạt gần 798 tỷ đồng, qua đó tiết kiệm hơn 2 tỷ đồng cho ngân sách.

Thực tế triển khai tại các trường cho thấy, các dự án đầu tư công đã cải thiện đáng kể điều kiện giảng dạy, học tập và nghiên cứu. Việc nâng cấp cơ sở vật chất giúp mở rộng năng lực đào tạo, tạo điều kiện triển khai các chương trình mới, tăng cường thực hành và nâng cao chất lượng đào tạo gắn với yêu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động.

Quan trọng hơn, đầu tư công trong giai đoạn này đã đi đúng mục tiêu hiện đại hóa hạ tầng đào tạo. Hệ thống phòng học, xưởng thực hành và phòng thí nghiệm được hoàn thiện từng bước, tạo nền tảng cho phát triển giáo dục nghề nghiệp - lĩnh vực then chốt đối với ngành Công Thương và nhiều ngành kinh tế khác. Nhờ đó, năng lực đào tạo và nghiên cứu của các cơ sở được nâng lên, đóng góp trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội.

Dưới góc nhìn dài hạn, sự kết hợp giữa mở rộng quy mô đào tạo và đầu tư công bài bản đang tạo ra hiệu ứng cộng hưởng đối với hệ thống giáo dục trực thuộc Bộ Công Thương. Khi quy mô sinh viên tăng lên, yêu cầu về chất lượng giảng dạy, năng lực quản trị nhà trường và khả năng gắn kết với doanh nghiệp cũng trở nên khắt khe hơn. 

Việc được đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, cùng với quyền tự chủ ngày càng rõ ràng, giúp các trường chủ động điều chỉnh chiến lược phát triển, từ thiết kế chương trình đào tạo đến tổ chức nghiên cứu ứng dụng. Đây cũng là điều kiện để các cơ sở đào tạo Công Thương chuyển dần từ mô hình “đáp ứng nhu cầu trước mắt” sang vai trò chủ động cung ứng nguồn nhân lực có kỹ năng, kiến thức và tư duy phù hợp với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi năng lượng và số hóa ngành công nghiệp - thương mại. Trong bối cảnh cạnh tranh nguồn nhân lực ngày càng gay gắt, những chuyển biến này được xem là nền tảng quan trọng để hệ thống các trường thuộc Bộ Công Thương khẳng định vị thế, đóng góp bền vững hơn cho chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia trong giai đoạn tới.