Ứng dụng trí tuệ nhân tạo: Bước đi tất yếu trong hiện đại hóa hoạt động quản lý nhà nước của ngành Công Thương

Bước khởi động cho ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các cơ quan nhà nước

Việc từng bước đưa AI vào hoạt động chuyên môn giúp đội ngũ cán bộ, công chức tiếp cận các công nghệ hiện đại, nâng cao năng lực thích ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Các ứng dụng AI hiện nay có khả năng hỗ trợ xử lý ngôn ngữ tự nhiên, phân tích và tóm tắt tài liệu, xây dựng báo cáo, soạn thảo văn bản, xử lý hình ảnh và hỗ trợ sáng tạo nội dung. Đây là những nội dung thiết thực, phù hợp với đặc thù công việc của các cơ quan quản lý nhà nước, trong đó có ngành Công Thương.

Điểm cầu Bộ Công Thương tại Hội nghị toàn quốc tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) do Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương Đảng chủ trì 

Thông qua việc tiếp cận và thực hành sử dụng các công cụ AI, cán bộ có thể khai thác công nghệ như một “trợ lý số” trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Việc ứng dụng AI giúp rút ngắn đáng kể thời gian xử lý thông tin, giảm áp lực về khối lượng công việc hành chính, qua đó tạo điều kiện để tập trung nhiều hơn vào công tác phân tích, đánh giá và đề xuất giải pháp. Điều này góp phần hình thành phong cách làm việc khoa học, chủ động và hiệu quả hơn.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ kỹ thuật, AI còn có tiềm năng lớn trong việc phân tích dữ liệu, dự báo xu hướng và hỗ trợ ra quyết định. Trong công tác quản lý, điều hành, những ứng dụng này giúp nâng cao chất lượng tham mưu, tăng tính kịp thời và chính xác của các quyết định quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình đổi mới phương thức quản trị.

Việc thúc đẩy ứng dụng AI trong các cơ quan nhà nước cũng gắn liền với mục tiêu xây dựng nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả. Đối với ngành Công Thương, đây là tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng quản lý trong các lĩnh vực sản xuất, thương mại, năng lượng và hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ chính trị được giao trong thời kỳ chuyển đổi số.

Song song với quá trình đẩy mạnh chuyển đổi số, không gian mạng đang trở thành môi trường tiềm ẩn nhiều rủi ro phức tạp. Các hoạt động sản xuất, thương mại, logistics và xuất nhập khẩu trong ngành Công Thương ngày càng phụ thuộc vào hạ tầng số, kéo theo nguy cơ gia tăng các cuộc tấn công mạng, đánh cắp dữ liệu và phát tán thông tin sai lệch.

Thách thức an ninh mạng trong bối cảnh chuyển đổi số

Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều hình thức tấn công mạng có chủ đích, với phương thức ngày càng tinh vi, nhắm vào hạ tầng trọng yếu, dữ liệu nhạy cảm và chuỗi cung ứng. Các cuộc tấn công này không chỉ nhằm mục tiêu tài chính mà còn có thể gây gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh, ảnh hưởng đến công tác quản lý và điều hành.

Trong bối cảnh đó, việc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về an ninh mạng và truyền thông số cho đội ngũ cán bộ ngành Công Thương được xác định là một nội dung quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của Bộ. Những kỹ năng này không chỉ góp phần bảo vệ uy tín của cơ quan, mà còn giúp cán bộ chủ động hơn trong việc ứng phó với các tình huống truyền thông nhạy cảm, hạn chế tác động tiêu cực từ tin giả và thông tin sai lệch, qua đó xây dựng môi trường thông tin lành mạnh, minh bạch.

Đáng chú ý, tội phạm mạng hiện nay đã sử dụng nhiều công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, công nghệ giả mạo hình ảnh và giọng nói, cũng như mã độc tống tiền để tiến hành các cuộc tấn công kết hợp. Các hình thức lừa đảo qua thư điện tử, tin nhắn, mạng xã hội hay chiếm quyền quản trị hệ thống ngày càng phổ biến, gây thiệt hại không chỉ về vật chất mà còn về uy tín và niềm tin của tổ chức, doanh nghiệp.

Một nguy cơ khác là tình trạng lộ, lọt dữ liệu, xuất phát từ thói quen sử dụng dịch vụ số chưa an toàn, hệ thống bảo mật chưa đầy đủ hoặc nhận thức về an toàn thông tin của người dùng còn hạn chế. Trong nhiều trường hợp, chỉ một thao tác bất cẩn cũng có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng, làm tê liệt toàn bộ hệ thống nội bộ.

Ngoài ra, việc dữ liệu và hạ tầng công nghệ thông tin của doanh nghiệp đặt tại máy chủ ở nước ngoài cũng đặt ra thách thức trong công tác quản lý, giám sát và xử lý các sự cố an ninh mạng, đặc biệt đối với các vụ việc có yếu tố xuyên biên giới.

Trong lĩnh vực công thương, các nguy cơ an ninh mạng tập trung chủ yếu vào một số nhóm trọng điểm như thương mại điện tử và thanh toán số; chuỗi cung ứng và logistics; công nghiệp và năng lượng; xuất nhập khẩu và hội nhập quốc tế. Mỗi lĩnh vực đều có đặc thù riêng, nhưng đều đòi hỏi các biện pháp bảo mật phù hợp để bảo đảm an toàn hệ thống, duy trì hoạt động thông suốt và bảo vệ lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Từ thực tiễn đó có thể thấy, an ninh mạng trong lĩnh vực công thương đang chịu áp lực lớn cả về quy mô lẫn mức độ phức tạp. An ninh mạng không còn là vấn đề kỹ thuật đơn thuần, mà đã trở thành một nội dung có ý nghĩa chiến lược, gắn chặt với an ninh kinh tế và năng lực cạnh tranh quốc gia trong tiến trình chuyển đổi số.