Phát triển điện khí LNG: Bước tiến xanh trong chuyển dịch năng lượng

Điện khí LNG: Lợi thế môi trường và kinh tế

Tại COP26, Việt Nam cùng gần 150 quốc gia cam kết đưa mức phát thải ròng về 0 vào 2050 và tham gia Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch. Để hiện thực hóa cam kết đó, điện khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) đang trở thành một trong những lựa chọn chiến lược, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và giảm phát thải.

Khí LNG từ lâu được mệnh danh là “năng lượng hóa thạch xanh”. Khi hóa lỏng, thể tích của khí tự nhiên giảm tới 600 lần, giúp tối ưu chi phí vận chuyển và lưu trữ. LNG không màu, không mùi, không ăn mòn và đặc biệt là nhiên liệu hóa thạch sạch nhất hiện nay.

So với các nhiên liệu truyền thống, LNG thải ra ít hơn 45 – 50% CO₂ so với than đá và ít hơn 30% so với dầu mỏ. Ngoài ra, khí thải nitơ, sulfur, thủy ngân và bụi mịn (PM 2.5) đều ở mức rất thấp. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng không khí, mà còn làm giảm nguy cơ ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Về mặt an toàn, LNG nhẹ hơn nước, nên trong trường hợp rò rỉ hoặc tràn, chất khí sẽ nhanh chóng bay hơi và ít gây tác động tới môi trường nước – một ưu thế vượt trội so với xăng dầu.

Theo các chuyên gia năng lượng, điện khí LNG không chỉ là giải pháp “xanh hóa” hệ thống điện mà còn là trụ cột trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. TS. Nguyễn Hữu Lương, Viện Dầu khí Việt Nam, cho rằng LNG là giải pháp thân thiện với môi trường và tiết kiệm chi phí, được ứng dụng trong dân dụng, giao thông, công nghiệp, xây dựng và logistics.

Trong khi đó, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính (Bộ Tài chính), nhấn mạnh, điện khí LNG là hướng đi tất yếu để đảm bảo cung cấp điện ổn định, nhanh chóng cho nền kinh tế và hỗ trợ chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam. Bởi nguồn điện khí có khả năng chạy nền, khởi động nhanh, sẵn sàng bổ sung và cung cấp điện nhanh cho hệ thống điện quốc gia khi các nguồn điện năng lượng tái tạo giảm phát, đồng thời ít phát thải CO2.

Có thể thấy, phát triển điện khí LNG được xem là hướng đi tất yếu trong bối cảnh Việt Nam kiên định mục tiêu phát triển năng lượng sạch, giảm phát thải và thực hiện cam kết Net Zero vào năm 2050. Gần đây, tại các tỉnh thành trên cả nước, nhiều dự án LNG quy mô lớn đã được khởi công và triển khai đầu tư xây dựng.

Ngày 10/10/2025, tại xã Đông Thái Ninh (tỉnh Hưng Yên), đã diễn ra Lễ khởi công Dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Thái Bình. Đây là công trình năng lượng quy mô lớn, có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Dự án do Công ty cổ phần Điện khí LNG Thái Bình làm chủ đầu tư, gồm ba cổ đông: Tokyo Gas (Nhật Bản) chiếm 40%, Kyuden International (Nhật Bản) 30%, và Tập đoàn Trường Thành Việt Nam (TTVN Group) 30%. Với tổng vốn đầu tư hơn 47.000 tỷ đồng (tương đương 2 tỷ USD), công suất 1.500 MW, nhà máy sử dụng công nghệ tuabin khí chu trình hỗn hợp hiệu suất cao, giúp giảm mạnh phát thải CO₂, NOx, PM 2.5 và không phát thải SO₂. Dự án này không chỉ đáp ứng mục tiêu phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam tại COP26 mà còn hứa hẹn cung cấp 6 - 10 tỷ kWh điện mỗi năm, tạo ra khoảng 2.000 việc làm trong giai đoạn xây dựng và 300 việc làm thường xuyên khi vận hành, đóng góp 3.000 tỷ đồng/năm cho ngân sách trong suốt 25 năm.

Đây là dự án là biểu tượng hợp tác năng lượng sạch giữa Nhật Bản và Việt Nam, khẳng định cam kết của Nhật Bản trong việc đồng hành cùng Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.

Lãnh đạo tỉnh Hưng Yên cho rằng, dự án sẽ giúp miền Bắc giảm dần sự phụ thuộc vào nhiệt điện than, đảm bảo cung cấp điện ổn định và bền vững, đồng thời mở ra trung tâm năng lượng – công nghiệp – logistics xanh mới, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương.

Gần đây vào ngày 26/9, UBND TP. Hải Phòng phối hợp với Tập đoàn Vingroup tổ chức Lễ khởi công Dự án xây dựng Nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng nằm trong khu đất của khu công nghiệp Tân Trào, do liên danh nhà đầu tư Tập đoàn Vingroup - Công ty CP và Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo làm chủ đầu tư, diện tích gần 100 ha, tổng số vốn hơn 178.000 tỷ đồng.

Công trình được xây dựng trong 5 năm, dự kiến đi vào vận hành cuối năm 2030. Nhà máy sẽ cung cấp khoảng 9,6 tỷ kWh/năm (giai đoạn 1) và 19,2 tỷ kWh/năm (giai đoạn 2), vừa đáp ứng điện phục vụ sản xuất cho toàn Khu công nghiệp Tân Trào, vừa bổ sung nguồn công suất lớn vào lưới điện quốc gia, hỗ trợ điều tiết hệ thống lưới điện và giảm phụ thuộc vào các nguồn năng lượng truyền thống.

Nhiều thách thức đang “cản đường” phát triển điện khí LNG

Dù có nhiều lợi thế, quá trình phát triển điện khí LNG tại Việt Nam vẫn đang đối mặt với không ít rào cản.

Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam Nguyễn Quốc Thập chỉ ra rằng, thiếu cơ chế chính sách cho toàn bộ chuỗi hoạt động LNG từ nhập khẩu, lưu trữ, vận chuyển đến tiêu thụ đang là “điểm nghẽn” lớn. Ngoài ra, việc thiếu hành lang pháp lý thay thế cho bảo lãnh Chính phủ khiến doanh nghiệp khó ký kết hợp đồng mua bán điện dài hạn.

PGS.TS. Ngô Trí Long nhận định, Việt Nam hiện chưa có bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đầy đủ cho thiết kế, xây dựng và vận hành cơ sở hạ tầng LNG, trong khi giá điện LNG vẫn chưa có cơ chế định giá cụ thể, gây khó khăn trong thu hút đầu tư.

Để đạt được mục tiêu theo quy hoạch đề ra, các chuyên gia cho rằng, chính sách phát triển điện khí LNG cần được quy hoạch đồng bộ và cụ thể hóa thành các nghị quyết chuyên đề của Quốc hội. Hệ thống pháp lý cần thống nhất, rõ ràng, bảo đảm khả năng huy động vốn đầu tư và vận hành theo thông lệ quốc tế.

PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh: “Muốn thu hút nguồn vốn cho phát triển điện khí LNG, cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, quy chuẩn kỹ thuật và cơ chế thương mại minh bạch, bảo đảm tính khả thi và an toàn đầu tư”.

Cùng với đó, việc đồng bộ hóa các luật liên quan là điều kiện tiên quyết để đẩy nhanh tiến độ các dự án LNG quy mô hàng tỷ USD, đáp ứng nhu cầu điện năng tăng cao của đất nước.

Phát triển điện khí LNG không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là bước đi chiến lược trong quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam từ nền kinh tế sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang nền kinh tế carbon thấp.

Khi các dự án điện khí LNG trên cả nước lần lượt đi vào hoạt động, Việt Nam sẽ có thêm nguồn điện ổn định, thân thiện với môi trường, góp phần bảo vệ môi trường, cải thiện chất lượng không khí và củng cố vị thế quốc gia trong tiến trình thực hiện cam kết Net Zero toàn cầu.

Điện khí LNG vì thế không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là biểu tượng của một Việt Nam năng động, xanh và bền vững, hướng tới tương lai phát triển hài hòa giữa kinh tế - năng lượng - môi trường.