EVFTA thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư Việt Nam - Cộng hòa Séc

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, năm 2024, tổng kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước tăng hơn 80% so với năm 2023, đạt 2,05 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu từ Việt Nam sang Cộng hòa Séc đạt 1,8 tỷ USD; nhập khẩu từ Cộng hòa Séc vào Việt Nam đạt 229,7 triệu USD. Lũy kế 10 tháng năm 2025, thương mại song phương đạt 1,88 tỷ USD, tương đương 91,7% của cả năm 2024, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam sang Séc đạt 1,68 tỷ USD; nhập khẩu từ Séc vào Việt Nam đạt 200 triệu USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Cộng hòa Séc vẫn là các mặt hàng xuất khẩu truyền thống như giầy dép, hàng may mặc, thủy hải sản, máy công nghiệp, phụ tùng máy và thiết bị điện... Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu từ Séc bao gồm: máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác, sản phẩm từ sắt thép v.v.

Đáng chú ý, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), với nhiều ưu đãi thuế quan là một trong những yếu tố thuận lợi để thúc đẩy trao đổi thương mại giữa hai nước, đặc biệt là xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này. Theo Thương vụ Việt Nam tại Cộng hòa Séc, nhờ tận dụng ưu đãi từ EVFTA, các sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam sang Séc, một thành viên EU được giảm thuế đáng kể, tạo lợi thế cạnh tranh lớn so với hàng hóa từ các nước ngoài khối. Bên cạnh đó, kinh tế Séc đang dần hồi phục sau giai đoạn suy giảm vì dịch bệnh, kéo theo nhu cầu tiêu dùng và nhập khẩu hàng hóa tăng cao, đặc biệt trong nhóm sản phẩm tiêu dùng, thực phẩm và công nghiệp. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để hàng hóa Việt Nam thâm nhập thị trường sâu hơn. Một yếu tố quan trọng khác là sự nâng cấp về chất lượng sản phẩm xuất khẩu. Trong các ngành mũi nhọn như dệt may, điện tử, giày dép và thủy sản, doanh nghiệp Việt đã cải tiến đáng kể về mẫu mã, kỹ thuật và tiêu chuẩn an toàn. Nhờ vậy, hàng hóa không chỉ cạnh tranh tốt về giá mà còn đáp ứng được yêu cầu khắt khe từ người tiêu dùng và nhà nhập khẩu tại Séc.

Không chỉ là điểm đến cuối, Séc còn được xem là cửa ngõ chiến lược để hàng hóa Việt Nam tiếp cận toàn khối EU. Với hệ thống logistic thuận lợi, vị trí địa lý trung tâm và kết nối thương mại rộng khắp, hàng hóa Việt từ Séc có thể dễ dàng phân phối sang Ba Lan, Hungary, Slovakia, Romania, Bulgaria và các thị trường Đông Âu khác. Hiện nay, các mặt hàng như quần áo, giày dép, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm hữu cơ, linh kiện điện tử và sữa hạt đang là những sản phẩm có nhu cầu lớn tại các quốc gia Đông Âu. Đặc biệt, thực phẩm truyền thống Việt Nam như phở đóng gói, nem, gia vị đặc trưng cũng đang gây được sự chú ý tại các siêu thị và kênh phân phối châu Âu. Trong bối cảnh EVFTA đang tiếp tục phát huy hiệu quả, Thương vụ Việt Nam tại Sec cũng lưu ý doanh nghiệp cần chủ động tận dụng triệt để ưu đãi thuế quan, củng cố quy chuẩn chất lượng theo tiêu chí châu Âu và cải tiến mẫu mã để mở rộng thị phần một cách bền vững.

Bên cạnh đó, theo thông tin từ Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, Bộ Công Thương, hiện nay, người dân Séc ngày càng có xu hướng mua thực phẩm qua internet do đánh giá cao sự tiện lợi và tiết kiệm thời gian. Đáp ứng xu hướng này, nhiều nhà bán lẻ đã và đang triển khai dịch vụ giao hàng tận nhà, đồng thời mở rộng số lượng địa điểm cung cấp hình thức mua sắm này. Người tiêu dùng Cộng hòa Séc đứng đầu châu Âu trong việc thanh toán bằng thiết bị điện tử. Do tác động của chính sách thuế quan mới, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường châu Âu, đặc biệt là Cộng hòa Séc và Đông Âu. Sự chuyển hướng xuất khẩu này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới và tăng trưởng xuất khẩu trong những năm tới. Tuy nhiên, thách thức cũng lớn khi Séc và các quốc gia Đông Âu có yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm. Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng về chất lượng sản phẩm để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, chiến lược marketing và tận dụng các ưu đãi từ EVFTA để duy trì sự phát triển bền vững và cạnh tranh hiệu quả tại thị trường Séc trong bối cảnh thay đổi của thương mại toàn cầu. 

Phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Séc - Việt Nam vừa được tổ chức tại Hà Nội, ngài Miloš Vystrčil, Chủ tịch Thượng viện Quốc hội Cộng hòa Séc nhấn mạnh, Cộng hòa Séc là được xem “cánh cổng” để hàng hóa Việt Nam bước vào thị trường châu Âu, trong khi Việt Nam đóng vai trò là cầu nối quan trọng giúp doanh nghiệp Séc tiếp cận khu vực Châu Á. Hiện nay, hai quốc gia sở hữu những thế mạnh mang tính bổ trợ lẫn nhau khi Séc có nền công nghiệp và công nghệ phát triển, còn Việt Nam là thị trường có nền kinh tế phát triển rất năng động. Sự bổ trợ này mở ra không gian hợp tác rộng lớn trong thương mại, đầu tư và trao đổi tri thức, đặc biệt ở các lĩnh vực năng lượng, đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ và nhiều ngành kinh tế mũi nhọn khác.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính, cũng đánh giá quan hệ Việt Nam - Séc là một mối quan hệ bền chặt, có tính gắn kết lâu dài. Séc là một trong mười quốc gia đầu tiên trên thế giới thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam và cũng là một trong những quốc gia đầu tiên tại EU ký Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) với Việt Nam. Về đầu tư, tính đến 31/10/2025, Séc có 46 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 91,5 triệu USD, xếp thứ 52 trong số 153 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam hiện có 4 dự án đầu tư sang Séc với tổng vốn hơn 1,5 triệu USD. “Đặc biệt, Séc là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam trong hợp tác về việc làm, hợp tác kinh tế với cả khu vực Trung - Đông Âu, và đồng thời Việt Nam cũng là quốc gia số một của Séc trong hợp tác về kinh tế, thương mại, đầu tư với khu vực ASEAN”.

Trước đó, tại buổi làm việc giữa Bộ trưởng Bộ Công Thương với ngài Lukáš Vlček - Bộ trưởng Bộ Công Thương Cộng hòa Séc và đoàn doanh nghiệp Séc tháp tùng đến Việt Nam hồi tháng 7/2025, hai bên cũng cho rằng, dư địa hợp tác giữa hai nước là rất lớn. Theo đó, hai bên đã thống nhất nhiều giải pháp cụ thể trong các cơ chế hợp tác để thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại giữa Việt Nam và Cộng hòa Séc trong thời gian tới bao gồm: Uỷ ban liên Chính phủ Việt Nam - CH Séc về hợp tác kinh tế; Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA). Với môi trường kinh doanh và đầu tư tại Việt Nam đang ngày càng được cải thiện sẽ là tiền đề thuận lợi để hai bên cùng nhau nghiên cứu, tìm giải pháp tăng cường hợp tác đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp và năng lượng.